کم کاری تیروئید در بارداری ناشی از فعالیت کم غده تیروئید است که می‌تواند حین بارداری بروز پیدا کند. بسیاری از علائم کم کاری تیروئید مانند خستگی مفرط، افزایش وزن و قاعدگی غیر طبیعی، شبیه علائمی است که در دوران بارداری بروز پیدا می‌کند. با ما همراه باشید تا با کم کاری تیروئید و روش های مقابله با آن آشنا شوید.
علائم کم کاری تیروئید در بارداری
کم کاری تیروئید یک بیماری شایع است که درصورت خفیف بودن علائم، ممکن است به موقع تشخیص داده نشود. در ادامه برخی از علائم معمول‌تر را آورده‌ایم، اما توجه داشته باشید که برخی از این علائم می‌تواند نشانه‌ای از وجود بیماری‌های دیگر باشد.
- خستگی مفرط
- عدم تحمل سرما
- صدای گرفته
- ورم صورت
- افزایش وزن
- یبوست
- تغییر در پوست و مو مانند خشکی پوست و یا ریزش ابرو
- سندرم تونل کارپال (سوزن سوزن شدن دست یا درد گرفتن آن)
- کاهش ضربان قلب
- گرفتگی عضلات
- مشکل در تمرکز
- دوره‌های قاعدگی نامنظم
کم کاری تیروئید چه تاثیری بر جنین می‌گذارد؟
در چند ماه اول بارداری، جنین هورمون‌های تیروئیدی را از طریق بدن مادر دریافت می‌کند. وجود این هورمون‌ها برای رشد مغز جنین ضروری است. کم کاری تیروئید در زنان باردار می‌تواند تاثیرات منفی و دائمی بر جنین بگذارد.
درصورتی که کم کاری تیروئید درمان نشود، می‌تواند باعث سقط جنین، زایمان زود هنگام یا وزن پایین نوزاد در هنگام تولد شود.
هورمون‌هایی که در دوره بارداری ترشح می‌شوند، می‌تواند بر میزان TSH بدن تاثیر منفی بگذارند و میزان ترشح معمول ان را تغییر دهند.
کم کاری تیروئید در بارداری چگونه درمان می‌شود؟
درمان کم کاری تیروئید شامل جایگزین کردن هورمونی است که غده تیروئید دیگر نمی‌تواند تولید کند. با توجه به وضعیت شخص باردار، دکتر داروی مرتبط و بدون ضر تجویز می‌کند تا جای هورمون T4 را که یکی از هورمون‌های تولید شده توسط غده تیروئید است را بگیرد. داروهایی که در دوره بارداری تجویز می‌شوند، برای جنین بی خطر بوده و می‌توان تا زمان تکمیل رشد غده تیروئید جنین، از ان‌ها استفاده کرد.
داروهایی که هورمون T3 تولید می‌کنند، تاثیری بر سلامت و رشد مغز جنین نمی‌گذارند زیرا این هورمون به بدن آن‌ها جذب نمی‌شود و در عوض T3 مورد نیاز از هورمون T4 ساخته می‌شود.
امکان دارد دکتر متخصص در نیمه اول بارداری، هر 4 تا 6 هفته یک بار میزان هورمون‌های تیروئید بدن شما را اندازه بگیرد و دوز مصفی داروهایتان را تغییر دهد.
شرایط تیروئید در دوران بارداری چگونه تشخیص داده می‌شود؟
کسی که ریسک ابتلا به کم کاری تیروئید دارد، باید قبل از بارداری، با متخصص مشورت کند.
دکتر متخصص می‌تواند از طیق بررسی علائم و بررسی نتایج آزمایش های خون برای تعیین سطح هورمون های بدن، کم کاری تیروئید را تشخیص می‌دهد. علاوه بر این آزمایش‌ها، پزشک میزان انتی بادی‌های موجود در بدن را نیز اندازه می‌گیرد تا مطمئن شود بیماری گریوز دلیل کم کاری تیروئید نیست.
عدد کم کاری تیروئید در بارداری
در جدول پایین، میزان TSH نرمال، کم و زیاد برای زنان باردار با سن بین 18 تا 45 سال آورده شده است.
| بازه زمانی | نرمال | کم | زیاد |
| سه ماهه اول | ۰.۲-۲.۵ mIU/L | <0.2 mIU/L | ۲.۵-۱۰ mIU/L |
| سه ماهه دوم | ۰.۳-۳.۰ mIU/L | <0.3 mIU/L | ۳.۰۱-۴.۵۰ mIU/L |
| سه ماهه سوم | ۰.۸-۵.۲ mIU/L | <0.8 mIU/L | >5.3 mIU/L |
بهتر است برای جلوگیری از ایجاد آسیب، تنها به این جدول به تنهایی استناد نکرده و آزمایش‌های لازم TSH را با مشورت پزشک خود انجام دهید.
قرص کم کاری تیروئید در بارداری
مطالعات مختلفی در حوزه پزشکی نشان داده‌اند که کمبود شدید ید در بدن باعث ایجاد کم کاری تیروئید در زنان باردار و دیگر افراد می‌شود. علاوه بر این، در کودکانی که در سن رشد هستند، کمبود ید میزان رشد را کاهش می‌دهد. درصورتی که این کمبود توسط قرص‌های حاوی ید مانند قرص یدوناتال ایکس مارت جبران شود، می‌توان کم کاری تیروئید را کنترل کرد.
این قرص علاوه بر ید، حاوی آهن و فولیک اسید هم هست که زنان باردار معمولا دچار کمبود شدید این دو ماده در بدن خود می‌شوند. ترکیبات این قرص به صورتی است که برای درمان کم کاری تیروئید در زنان باردار ایده‌آل است.
همانطور که گفته شد، نیاز به مکمل‌های ویتامین و انواع املاح معدنی برای داشتن بارداری بدون مشکل ضروری است. قرص‌های یدوناتال ایکس مارت تمامی مواد مغذی لازم را برای جلوگیری از کم کاری تیروئید در بارداری را دارد. می‌توان از این قرص قبل بارداری، در دوران بارداری و حتی بعد از آن هم استفاده کرد.
جدول ترکیبات
| عنوان | مقدار |
| Ferrous Fumarate | 54.6 mg |
| Vitamin C | 80 mg |
| Folic acid | 600 mcg |
| Iodine | 150 mcg |
| Vitamin D3 | 10 mcg |
| Vitamin B1 | 1.1 mg |
| Vitamin B2 | 1.4 mg |
| Vitamin B6 | 1.4 mg |
| Vitamin B12 | 2.5 mg |
برای کم کاری تیروئید در بارداری چه بخوریم؟
از ان جا که غده تیروئید برای ساختن هورمون‌های تیروئیدی نیاز به ید دارد، مصرف ید در دوران بارداری باید افزایش پیدا کند. در دوران بارداری، جنین ید مورد نیازش را از بدن مادر دریافت می‌کند و در روز در حدود 250 میکرو گرم ید باید مصرف شود. لبنیات، غذاهای دریایی، تخم مرغ، گوشت، مرغ و نمک ید دار از منابع سرشار از ید هستند. برخی از متخصصان پیشنهاد می‌دهند مکمل هایی را مصرف کنید که علاوه بر ویتامین‌های مختلف، به اندازه کافی ید داشته باشند. توجه داشته باشید که مصرف بی رویه ید می‌تواند بر عملکرد تیروئید اثر بگذارد. از مصرف سر خود مکمل‌های غذایی خودداری کرده و با پزشک خود مشروت کنید.
آیا می توانم با کم کاری تیروئید بارداری سالمی داشته باشم؟
در ماه‌های اولیه بارداری، جنین به طور کامل هورمون‌های تیروئیدی را از مادر دریافت می‌کند. این هورمون‌ها بر رشد مغز تاثیر مستقیمی دارند و کمبود این مواد به علت کم کاری تیروئید در بارداری، می‌تواند اثر جبران‌ناپذیری بر روند رشد جنین بگذارد. مطالعات نشان داده است کودکانی که مادرانشان در هنگام بارداری دچار کم کاری تیروئید بودند، IQ کمتری داشته و دچار اختلال در رشد روانی حرکتی شدند. با استفاده از مولتی ویتامین بارداری مناسب در دوران بارداری می‌توان کودکی سالم به دنیا آورد.
برای کسانی که مبتلا به تیروئیدیت هاشیموتو هستند، امکان سقط جنین بالا است. در این بیماری، سیستم ایمنی بدن به غده تیروئید حمله کرده و باعث کاهش میزان عملکرد آن می‌شود.
درمان خانگی کم کاری تیروئید در بارداری
به طور کلی پیشنهاد می‌شود در دوره بارداری از امتحان کردن درمان‌های خانگی خودداری کرده و با مشورت پزشک، داروهای کنترل کننده هورمون‌های تیروئیدی مصرف کنید.
با این حال، برخی از داروهای مورد استفاده دارای عوارض جانبی بسیاری هستند که می‌توان از طریق درمان‌های طبیعی از ان‌ها جلوگیری کرد.
روغن پامچال
روغن پامچال باعث افزایش میزان هورمون‌های تیروئیدی در بدن می‌شود و همین امر، استفاده از ان را برای درمان کم کاری تیروئید در بارداری مناسب می‌کند. در ساختار روغن پامچال اسیدهای گاما لینولئیک و اسیدهای چرب امگا 3 وجود دارد که علاوه بر کمک به غده تیروئید، به طور غیر مستقیم ریزش مو را کاهش داده، چرخه قاعدگی را تنظیم کرده و التهاب را تسکین می‌دهد.
مصرف هویج و تخم مرغ
غده تیروئید زمانی به درستی کار می‌کند که به اندازه کافی ویتامین آ در بدن وجود داشته باشد. کمبود این ویتامین می‌تواند روی میزان هورمون‌های تیروئید تاثیر بگذارد. تخم مرغ، هویج و کدو منابع غنی ویتامین آ هستند. البته باید توجه داشت در دوران بارداری بهتر است در خوردن این مواد غذایی زیاده‌روی نشود.
مصرف غذاهای گندم کامل
رژیم غذایی یک زن باردار باید میزان محدودی از خوراکی‌هایی مانند نان سفید، برنج سفید، مایدا روتیس و غیره که در تولید ان‌ها از ارد فرآوری شده استفاده می‌شود، داشته باشد. در عوض، باید غذاهای تهیه شده از گندم کامل مانند غلات، نان سبوس‌دار، جو و سایر مواردی که از غلات کامل تهیه می‌شوند، بیشتر مصرف شود. این مواد غذایی برای زنان بارداری که به کم کاری تیروئید مبتلا هستند مناسب هستند.
مصرف سالاد
سالاد یکی از سالم‌ترین غذاها برای همه است. غده تیروئید برای تولید هورمون‌های تیروئیدی نیاز به محرک دارد. با مصرف سالادهایی که در ترکیبات آن‌ها هویج، خیار، جوانه، لوبیا، اسفناج، آجیل و مواد غذایی مشابه دارند، سطح هورمون‌های تیروئیدی در بدن متعادل می‌شود.
درصورتی که سبقه ابتلا به کم کاری تیروئی دارید، پیشنهاد می‌شود به محض اطلاع از بارداری، با پزشک متخصص مشورت کرده و درمان را شروع کنید. در صورتی که این مطلب برای شما مفید بود، آن را با نزدیکان خود به اشتراک بگذارید.
سوالات متداول
کم کاری تیروئید چه تاثیری بر بارداری دارد؟
در نیمه اول بارداری که مغز جنین در حال شکل‌گیری است، کمبود هورمون‌های تیروئیدی می‌تواند باعث نقص در روند رشد مغز جنین شود.
آیا کم کاری تیروئید در بارداری خطر بالایی دارد؟
در برخی از موارد، کمبود هورمون‌های تیروئید می‌تواند به سقط جنین منجر شود و یا پس از تولد، در رشد روانی حرکتی کودک اختلال ایجاد می‌شود.
آیا کم کاری تیروئید می‌تواند باعث نقص مادرزادی شود؟
بله. از انجا که هورمون‌های تیروئیدی نقشی اساسی در رشد مغز جنین بازی می‌کنند، کمبود آن‌ها می‌تواند باعث ایجاد صدمات دائمی و حتی نقص‌های مادر زادی بشود.
آیا TSH 4.2 در بارداری طبیعی است؟
در سه ماهه اول و دوم بارداری نشان از پرکاری تیروئید، و در سعه ماهه سوم، نشان دهنده میزان نرمال هورمون های تیروئیدی است.
