کم کاری تیروئید زمانی به وجود می‌آید که غده تیروئید بدن، به اندازه کافی هورمون تولید نکند. از عوارض کم کاری تیروئید می‌توان به خستگی مفرط، افزایش وزن و احساس افسردگی اشاره کرد.
هیچ راهی برای پیشگیری از کم کاری تیروئید وجود ندارد. تیروئید کم کار درمان نمی‌شود و داروهایی که کمبود هورمون را جبران می‌کنند باید به صورت مدام‌العمر مصرف شوند.
بیشتر موارد کم کاری تیروئید یا به دلیل حمله سیستم ایمنی به غده تیروئید و آسیب رساندن به آن یا ناشی از حمله غدد سرطانی است.
هم مردان و هم زنان ممکن است تیروئید کم کار داشته باشند، اما عوارض تیروئید کم کار بیشتر در زنان دیده می‌شود.
احتمال ابتلا به کم کاری تیروئید در کودکان هم وجود دارد و برخی از نوزادان با تیروئید کم‌کار به دنیا می‌آیند.
خطرات تیروئید کم کار
از عوارض کم کاری تیروئید می‌توان به بیماری‌های جدی مانند گواتر، بیماری‌های قلبی، عوارض مربوط به بارداری و… اشاره کرد.
مشکلات قلبی
سطح پایین هورمون تیروکسین می‌تواند منجر به افزایش سطح کلسترول در خون شود.
کلسترول بالا می‌تواند باعث ایجاد رسوبات چربی در شریان‌ها شده و جریان خون را محدود کند.
گواتر
یکی از خطرناک‌ترین عوارض کم کاری تیروئید، بیماری گواتر است. گواتر تورم غیر طبیعی غده تیروئید است که باعث ایجاد توده در گلو می‌شود.
گواتر باعث می‌شود تیروئید برای جبران کمبود هورمون به خود فشار اضافه وارد کرده و ملتهب شود.
مشکلات بارداری
- پره اکلامپسی
- کم خونی در مادر
- تیروئید کم‌کار در نوزاد
- نقائص هنگام تولد
- خونریزی بعد از تولد
- مشکلات رشد جسمی و ذهنی کودک
- زایمان زودرس یا وزن کم هنگام تولد
- مرده‌زایی یا سقط جنین
این مشکلات معمولاً با تحت راهنمایی یک متخصص اختلالات هورمونی (متخصص غدد) قابل اجتناب هستند.
بنابراین، اگر تیروئید کم کار دارید و باردار هستید یا در تلاش برای باردار شدن هستید، برای کم کردن تاثیر عوارض کم کاری تیروئید، مشکل خود را با متخصص درمیان بگذارید.
کمای میگزدم
در موارد بسیار نادر، ممکن است کمای میگزدم که یکی از عوارض کم کاری تیروئید است، ایجاد شود.
اینجاست که سطح هورمون تیروئید بسیار پایین می‌آید و باعث ایجاد علائمی مانند گیجی، هیپوترمی و خواب‌آلودگی می‌شود.
کمای میگزدم نیاز به درمان اورژانسی در بیمارستان دارد و معمولاً با داروهای جایگزین هورمون تیروئید که مستقیماً در رگ تزریق می‌شوند، درمان می‌شود.
گواتر چیست؟
گواتر یک توده متورم در جلوی گردن است که به دلیل التهاب غده تیروئید ایجاد می‌شود.
تیروئید غده کوچکی در گردن شماست که هورمون‌های ضروری را برای بدن می‌سازد.
ابتلا به گواتر معمولا جدی نیست اما باید توسط پزشک عمومی بررسی شود.
برخی از دلایلی که تیروئید را متورم می‌کنند عبارتند از:
- پرکاری تیروئید
- ایجاد توده‌های بی ضرر روی تیروئید
- تغییرات هورمونی در دوران بلوغ، بارداری یا یائسگی
- غده تیروئید ملتهب به دلیل کم کاری تیروئید
- بیماری سیستم ایمنی بدن، مانند بیماری گریو
- نبود ید کافی در رژیم غذایی
- سرطان تیروئید
عوارض کم کاری تیروئید در زنان
تحقیقات نشان داده است که عوارض کم کاری تیروئید 4 تا 10 درصد از زنان را تحت تاثیر قرار می دهد.
برخی از عوارض کم کاری تیروئید شامل بی‌حالی، افزایش وزن خفیف، عدم تحمل سرما، یبوست، اختلالات ذهنی، خشکی پوست، افسردگی، قاعدگی نامنظم، گرفتگی صدا، میالژی، چربی خون بالا و برادی کاردی می‌شود.
کم کاری تیروئید خفیف با افزایش سقط جنین، مرگ دیررس جنین و ضریب هوشی پایین فرزندان رابطه مستقیم دارد.
درصورتی که قصد بارداری دارید، برای جلوگیری از بروز عوارض کم کاری تیروئید ، بهتر است ازمایش غربالگری را انجام دهید.
عوارض کم کاری تیروئید معمولا دائمی است و فقط می‌توان آنها را با مصرف مرتب قرص هورمون کنترل کرد.
لووتیروکسین درمان استاندارد برای کنترل عوارض کم کاری تیروئید است.
عوارض کم کاری تیروئید در مردان
درد و گرفتگی عضلانی
درد مفاصل و عضلانی در مردانی که تیروئید کم‌کار دارند معمول است.
این علامت در مردان کمی شایع‌تر از زنان است. علاوه بر این، ماهیچه‌های بالایی بازوها و پاها به طور مرتب می‌گیرد.
خشکی پوست و مو
ریزش مو در مردان یک مشکل رایج است که با افزایش سن به وجود می‌آید؛ اما اگر پوست و مو خشک‌تر از حد معمول شود، می‌تواند نشانه‌ای از عوارض کم کاری تیروئید باشد.
کم کاری تیروئید باعث کم پشت شدن موهای سر هم می‌شود.
علائم دیگر
برخی دیگر از عوارض کم کاری تیروئید بین مردان و زنان مشترک است، از جمله:
- تپش قلب یا ضربان نامنظم قلب
- افسردگی
- افزایش وزن
- مه مغزی
- فشار خون بالا
- تورم دست ها یا پاها
- خستگی مفرط
- حساسیت بیشتر به سرما
- یبوست
- خشکی پوست
- افزایش وزن
- صورت پف کرده
- صدای خشن
- ضعف عضلانی
- نازک شدن مو
- مشکلات حافظه
تاثیر مصرف مکمل در بهبود کم کاری تیروئید
درصورتی که نشانه‌ای از عوارض کم کاری تیروئید نداشته باشید، نیازی به مصرف مکمل ید ندارید.
کمبود ید شایع‌ترین علت کم کاری تیروئید در سراسر جهان است. هنگامی که محققان متوجه این موضوع شدند، مقامات بهداشتی در سراسر جهان شروع به افزودن ید به نمک خوراکی کردند. به همین دلیل امروزه کم بود ید در مناطقی که از ید در نمک‌های تولیدی خود استفاده می‌کنند، به ندرت رخ می‌دهد.
اگر کم کاری تیروئید ناشی از کمبود ید نباشد، مکمل‌های ید هیچ فایده‌ای ندارند و نباید مصرف شوند. در واقع، برای برخی از افراد مبتلا به تیروئید کم کار، ید بیش از حد می‌تواند باعث بدتر شدن وضعیت آنها شود.
کم کاری تیروئید را می‌توان به طور ایمن و موثر با هورمون مصنوعی تیروئید که با نام لووتیروکسین شناخته می شود، کنترل کرد اما درمان کامل آن غیر ممکن است.
استفاده از مکمل ید به مقدار زیاد، می‌تواند خطر ابتلا به بیماری خود ایمنی تیروئید را افزایش دهد. مصرف زیاد ید فعالیت آنزیمی به نام تیروئید پراکسیداز (TPO) را کاهش می‌دهد. TPO برای تولید مناسب هورمون تیروئید مورد نیاز است.
درصورتی که مطمئن هستید علت بروز عوارض کم کاری تیروئیدتان به دلیل کمبود ید است، می‌توانید از مکمل‌هایی چون مکمل یدوناتال استفاده کنید.
این مکمل علاوه بر داشتن ید، حاوی مواد معدنی دیگری چون آهن، ویتامین‌های گروه B، ویتامین D و ویتامین C هم هست.
سوالات متداول
عوارض کم کاری تیروئید در زنان چیست؟
در زنان مهم‌ترین عوارض کم کاری تیروئید آسیب به جنین در زنان حامله و اختلال در دوره قاعدگی است. از دیگر عوارض مشترک بین زنان و مردان می‌توان به مشکلات قلبی حاد، کمای میگزدم و گواتر نیز اشاره کرد. این عوارض ممکن است بعد از کنترل تیروئید با دارو از بین بروند.
آیا کم کاری تیروئید خطرناک است؟
اگر عوارض کم کاری تیروئید نادیده گرفته شود، می‌تواند مشکلاتی از جمله انسداد شریان‌ها، کمای میگزدم، گواتر و ایجاد مشکل در بارداری شود. درمان و کنترل کم کاری تیروئید ساده است و با استفاده از قرص‌های هورمون انجام می‌شود. به همین دلیل پیشنهاد می‌کنیم در صورت شناسایی نشانه‌های عوارض کم کاری تیروئید، حتما به پزشک مراجعه کنید.
چه چیزی باعث کم کاری تیروئید می‌شود؟
از دلایل کم کاری تیروئید می‌توان به حمله سیستم عصبی به غده تیروئید، آسیب وارد شده به غده تیروئید به دلیل درمان سرطان تیروئید، نمونه برداری از غده تیروئید، کافی نبودن میزان ید در رژیم غذایی و یا پرکاری بازه‌ای تیروئید اشاره کرد. برخی از کودکان به دلایل ارثی یاکمبود مواد معدنی هنگام بارداری، با کم کاری تیروئید به دنیا می‌آیند.
عوارض کم کاری تیروئید در مردان چیست؟
از عوارض کم کاری تیروئید در مردان می‌توان به درد و گرفتگی عضلات، کاهش میل جنسی و خشکی شدید پوست و مو اشاره کرد. برخی از علائم رایج کم کاری تیروئید، خستگی مفرد، سرگیجه، افزایش وزن وگرفتگی صدا است.
