درمان کم خونی

کم خونی یا آنمی یکی از بیماری‌های شناخته شده میان افراد است. کم خونی سبب می‌شود تا اکسیژن لازم به سلول‌ها منتقل نشده و افراد همیشه احساس خستگی و خواب‌آلودگی کنند.

کم خونی در اثر عوامل مختلفی ایجاد می‌شود که شایع‌ترین آن‌ها فقر آهن است. برای درمان کم خونی استفاده از رژیم غذایی مناسب حاوی انواع مواد معدنی و ویتامین‌ها و استفاده از مکمل‌های غذایی حاوی آهن توصیه می‌شود.

کم خونی چیست؟

به کم‌شدن گلبول‌های قرمز و کاهش انتقال اکسیژن در بدن کم خونی می‌گویند. کم خونی به دلایل مختلفی در بدن رخ می‌دهد که برخی از این موارد عبارتند از:

• عدم تولید به‌اندازه گلبول قرمز
• ازدست‌دادن خون
• تخریب گلبول‌های قرمز خون به دلایل مختلف

گلبول‌های قرمز حاوی پروتئینی غنی از آهن هستند که به آن‌ها هموگلوبین گفته می‌شود.

هموگلوبین اکسیژن را از ریه‌ها به قسمت‌های بدن و دی‌اکسیدکربن را از قسمت‌های مختلف بدن به ریه‌ها منتقل می‌کند.

گلبول‌های قرمز در مغز استخوان تولید می‌شوند. گلبول‌های قرمز برای تولید هموگلوبین به آهن، ویتامین B12، فولات و سایر مواد معدنی مغذی نیاز دارند؛ لذا استفاده از مواد غذایی مملو از این املاح و ویتامین‌های در درمان کم خونی نقش بسزایی دارند.

کم خونی چگونه درمان می شود؟

درمان کم خونی از مصرف مکمل‌ها تا انجام مراحل پزشکی را در برمی‌گیرد. حتی فرد می‌تواند با تغییر رژیم روزانه خود و داشتن رژیم غذایی متنوع و سالم از ایجاد کم خونی جلوگیری کند.

رژیم غذایی شامل انواع مواد معدنی و آهن و شامل انواع ویتامین‌ها چون B9 و B12 در درمان کم خونی نقش دارند.

استفاده از ویتامین C نیز از طریق کمک به جذب بهتر آهن توسط بدن به درمان کم خونی کمک می‌کند.

آیا انواع مختلفی از کم خونی وجود دارد؟

کم خونی انواع مختلفی دارد که هرکدام بنا به دلیل خاصی در بدن ایجاد می‌شود. باتوجه‌به دلیل ایجاد کم خونی باید به درمان کم خونی پرداخت.

از انواع مختلف کم خونی می‌توان به موارد ذیل اشاره کرد:

● کم خونی ناشی از فقر آهن

مغز استخوان گلبول‌های قرمز را تولید می‌کند.

گلبول‌های قرمز برای تولید پروتئین مخصوص خود به نام هموگلوبین که عملیات انتقال اکسیژن و اکسیژن‌رسانی به اندام‌های بدن را انجام می‌دهد، به آهن نیاز دارد.

 بدون آهن در بسیاری از زنان باردار این کم خونی رخ می‌دهد.

● کم خونی ناشی از کمبود ویتامین

بدن علاوه بر آهن به فولات و ویتامین B12 نیز نیاز دارد. رژیم غذایی فاقد فولات و ویتامین B12 نیز به‌سختی گلبول قرمز تولید می‌کند، که باید برای درمان کم خونی از مکمل ها برای تامین این ویتامین ها استفاده کرد.

● کم خونی ناشی از بیماری های مزمن

برخی بیماری‌ها چون ایدز، آرتریت روماتوئید، بیماری‌های کلیوی، بیماری‌های التهابی حاد مثل کرون و … در تولید گلبول‌های قرمز تداخل ایجاد می‌کنند.

● کم خونی ناشی از آپلاستیک

گاهی مغز استخوان به خاطر عفونت‌ها، داروهای خاص و بیماری‌های خودایمنی و قرارگرفتن در معرض مواد شیمیایی سمی قادر به تولید گلبول قرمز نیست.

این کم خونی نادر است و زندگی انسان را تهدید می‌کند.

● کم خونی ناشی از بیماری مغز استخوان

انواع بیماری‌هایی چون سرطان خون و میلوفیبروز با تأثیر بر مغز استخوان سبب کم خونی می‌شود.

● کم خونی همولیتیک

کاهی در اثر برخی بیماری‌های ارثی گلبول‌های قرمز خون تخریب شده و کم خونی اتفاق خواهد افتاد.

● کم خونی ناشی از داسی شکل شدن سلول ها

این کم خونی از نوع ارثی است. در این بیماری گلبول‌های قرمز به‌صورت هلال یا به‌صورت داس درمی‌آیند. این گلبول‌های قرمز داسی‌شکل زودتر از موعد مقرر از بین رفته و کم خونی پدیدار می‌شود.

● کم خونی ارثی

بیماری‌هایی چون تالاسمی ناشی از کم خونی ارثی هستند. تالاسمی در شرایط خفیف نیاز به درمان ندارد ولی در شرایط شدیدتر به معالجه و به طبع آن درمان کم خونی نیاز خواهد داشت.

کم خونی را می‌توان از لحاظ میزان هموگلوبین نیز تقسیم‌بندی کرد:

• کم خونی خفیف

هموگلوبین تا 10 گرم در دسی‌لیتر کم خونی خفیف است.

• کم خونی متوسط

هموگلوبین بین 8 تا 10 گرم در دسی‌لیتر کم خونی متوسط است.

• کم خونی شدید

هموگلوبین بین 8 تا 6/5 گرم در دسی‌لیتر کم خونی شدید است.

• کم خونی تهدید کننده

کم خونی با سطح هموگلوبین کمتر از 6/5 دسی‌لیتر کم خونی تهدیدکننده برای زندگی محسوب می‌شود.

 درمان کم خونی در تمامی حالات بالا اهمیت دارد ولی در این سطح از هموگلوبین خون درمان کم خونی با جان و زندگی افراد ارتباط مستقیم دارد.

کم خونی چقدر شایع است؟

فقر آهن شایع‌ترین کمبود تغذیه‌ای میان مردم جهان است.

کم خونی ناشی از فقر آهن در افراد سبب عدم توانایی حفظ درجه حرارت، کاهش مقاومت در بدن، خستگی، عوارض روانی و … خواهد شد.

 شایع بودن کم خونی به دلیل رژیم غذایی نامناسب میان مردم است.

رژیم غذایی مفید و مغذی حاوی انواع ویتامین‌های B9 و B12 و آهن است که از کم خونی در افراد جلوگیری می‌کند.

زنان، کودکان بین 1 تا 2 سال، نوزادان و افرادی که از داروهای رقیق‌کننده خون استفاده می‌کنند، بیشتر در معرض کم خونی خواهند بود.

بیش از دو ملیارد نفر در سطح جهان دچار کم خونی هستند که 30 درصد از کل جمعیت جهان را تشکیل می دهند.

با تشخیص کم خونی از طریق علائم بالینی و آزمایش خون با استفاده از روش‌های مختلفی چون استفاده از رژیم غذایی مناسب و مصرف مکمل‌های غذایی حاوی ویتامین B9، B12 و آهن می‌توان به درمان کم خونی پرداخت.

کم خونی چگونه بر بدن تأثیر می گذارد؟

عارضه کم خونی زمانی نمود پیدا می‌کند که خون فاقد هموگلوبین کافی باشد. هموگلوبین در حمل اکسیژن از ریه به اندام بدن نقش دارد.

 در اثر کم خونی اندام مختلف بدن چون مغز و ماهیچه در اثر کمبود اکسیژن آسیب می‌بینند. علائم بالینی چون خستگی و ضعف مداوم با افراد کم خون همراه است.

چه چیزی باعث کم خونی فقر آهن می شود؟

شایع‌ترین کم خونی، کم خونی ناشی از فقر آهن است. اگر آهن کافی در بدن وجود نداشته باشد، بدن قادر به تولید گلبول قرمز نیست و اکسیژنی که از طریق گلبول‌های قرمز باید به سلول‌ها برسند، انتقال پیدا نمی‌کند.

این کم خونی با احساس خستگی و تنگی نفس در افراد همراه خواهد بود.

درمان کم خونی ناشی از فقر آهن از طریق مکمل‌های غذایی حاوی آهن انجام می‌گردد.

علائم و نشانه های کم خونی چیست؟

خستگی و ضعف از علائم شایع کم خونی است. البته به‌محض مشاهده خستگی و ضعف نمی‌توان آن را دلیل کم خونی دانست. زیرا این علائم در خصوص بسیاری از بیماری‌ها نیز وجود دارد.

 استفاده از آزمایش خون بهترین روش برای پی‌بردن به کم خونی است. از دیگر علائم کم خونی می‌توان به موارد ذیل اشاره کرد:

• پوست زردرنگ یا کم‌رنگ  یا رنگ‌پریدگی
• ضربان نامنظم قلب
• تنگی نفس
• سرگیجه
• احساس درد در قفسه سینه
• دست‌وپای سرد
• سردرد
• تپش قلب
• پوست و موی خشک و آسیب‌پذیر
• تورم و درد در زبان و دهان
• پاهای بی‌قرار
• وجود ناخن‌های شکننده و قاشقی شکل

البته ظاهرشدن هرکدام از این علائم به معنای کم خونی نیست، زیرا این علائم می‌توانند نشانه‌ای از بیماری‌های دیگر باشند.

 بهترین روش برای تشخیص کم خونی آزمایش خون است. پس از تعیین سطح و میزان هموگلوبین خون لازم است تا با استفاده از روش‌های مختلف به درمان کم خونی پرداخت.

مکمل ها چقدر در درمان کم خونی موثر هستند

از جمله مکمل‌های مفید و پرکاربرد در درمان کم خونی مکمل یدوناتال ایکس مارت است.

مکمل یدوناتال با داشتن آهنی به میزان مشابه 750 گرم عدس، مقدار ویتامین C برابر با یک آب‌پرتقال در هر بار مصرف، مقداری اسید فولیک برابر با 2000 گرم اسفناج و میزان یدی برابر با 500 گرم میگو برای درمان کم خونی ناشی از فقر آهن بسیار مفید است.

این مکمل با داشتن ید، آهن و اسید فولیک لازم به سلامت دستگاه عصبی جنین کمک می‌کند.

مکمل یدوناتال ایکس مارت در دوران بارداری و شیردهی به تغذیه مادر و جنین کمک کرده و سلامت جنین را تضمین می‌کند.

کمبودهای تغذیه‌ای در زمان رشد اثرات بدی چون نقایص سیستم عصبی و عقب‌ماندگی ایجاد خواهد کرد که داشتن تغذیه مناسب و مصرف مکمل یدوناتال این کمبودها را جبران خواهند کرد.

این مکمل حتی با تأمین مواد غذایی لازم از بروز زایمان زودرس نیز جلوگیری خواهد کرد.

مکمل یدوناتال ایکس مارت برای درمان کم خونی، تقویت سیستم ایمنی مناسب است.

مکمل یدوناتال با تأمین ویتامین B9 و B12 برای مقابله با اثرات سو کم خونی و تأمین آهن و اسیدفولیک به میزان 18 میلی‌گرم در هر قرص، به رفع و درمان کم خونی کمک خواهند کرد.

چه کسانی بیشتر در معرض ابتلا به کم خونی هستند؟

برخی از شرایط در افراد مختلف احتمال ابتلا به کم خونی در افراد را بالا می‌برد. برخی از این عوامل خطرآفرین که منجر به کم خونی می‌شوند عبارتند از:

● رژیم غذایی نامناسب

افرادی با رژیم غذایی فاقد مواد مفید و مغذی، فاقد آهن، فولات و ویتامین B12 در معرض کم خونی قرار دارند.

● اختلالات روده ای

بیماری‌های روده‌ای چون کرون و سلیاک که در جذب مواد معدنی تأثیر می‌گذارند موجب کم خونی فرد نیز می‌شوند.

● قاعدگی

عادت ماهیانه و قاعدگی سبب ازبین‌رفتن گلبول‌های قرمز و کم خونی می‌شود.

● بارداری

زنان بارداری که از مکمل‌های غذایی حاوی آهن استفاده نکنند به کم خونی دچار خواهند شد.

● شرایط مزمن

افراد مبتلا به بیماری‌های مزمنی چون سرطان، نارسایی‌های کلیوی و … در خطر ابتلا به کم خونی قرار دارند. افرادی که جراحی دستگاه گوارشی داشته و یا دارای خونریزی معده و روده هستند و یا از مقعد و هموروئید خود خونریزی دارند، در معرض کم خونی قرار دارند و باید اقدام به درمان کم خونی نمایند.

● سابقه خانوادگی

بیماری داسی‌شکل شدن سلول‌های گلبول قرمز که سبب زودتر ازبین‌رفتن گلبول‌های قرمز خون می‌شود ممکن است به طور ارثی در افراد یک خانواده ادامه پیدا کند.

● سن

افراد با سنین بالاتر از 65 سال در معرض خطر کم خونی قرار خواهند داشت.

سوالات متداول

تغذیه مناسب برای درمان کم خونی چیست؟

برای درمان کم خونی لازم است مواد غذایی حاوی ویتامین B12 مصرف شود، مواد غذایی چون گوشت گاو، ماهی، تخم‌مرغ و پنیر حاوی ویتامین B12 هستند. استفاده از مواد غذایی آهن‌دار چون گوشت قرمز و جگر، عدس، توت و کشمش و … استفاده از ویتامین C برای جذب بهتر آهن در مواد غذایی مانند پرتقال، توت‌فرنگی، ریواس، اسفناج، سیب‌زمینی و … فولات و ویتامین B9 نیز در درمان کم خونی تأثیر دارند. مواد غذایی چون عدس، آجیل‌ها، جگر و … حاوی این ویتامین هستند.

چگونه می توانم از کم خونی جلوگیری کنم؟

برای جلوگیری از کم خونی بهتر است غذاهای دارای آهن چون گوشت قرمز و مرغ، سبزیجات تیره چون اسفناج، میوه‌های خشک مانند کشمش و زردآلو، نخودفرنگی و لوبیا، غذاهای دریایی، دانه‌ها و مغزها و … استفاده شود. همچنین توصیه می‌شود از مکمل‌های غذایی حاوی آهن نظیر مکمل یدوناتال ایکس مارت استفاده شود.

چه ویتامین هایی به درمان کم خونی کمک می کنند؟

ویتامین B12، B9 و C که سبب جذب بهتر آهن خواهند شد در درمان کم خونی تأثیر دارند.

آیا قرص آهن می تواند کم خونی را درمان کند؟

اگر کم خونی در اثر کمبود آهن به وجود بیاید، از طریق مصرف قرص آهن می‌توان به درمان کم خونی پرداخت.