کم خونی در ماه هفتم بارداری شایع و اغلب ناشی از کمبود آهن است. آهن یک ماده معدنی است که همه، به خصوص زنان باردار، به دلایل مختلف، به آهن نیاز دارند.
بزرگترین دلیل نیاز به آهن، جلوگیری از کم خونی در ماه هفتم بارداری است.
آهن به بدن کمک میکند تا خون جدید برای حمل اکسیژن و مواد مغذی به جنین در دوران بارداری بسازد.
در پایان بارداری، 30 تا 50 درصد افزایش میزان خون در بدن نسبت به زمانی که بارداری شروع شده است، خواهید داشت.
چه عواملی باعث کم خونی در ماه هفتم بارداری میشوند؟
کم خونی زمانی به وجود میآید که در بدن گلبولهای قرمز کافی برای حمل اکسیژن در سراسر بدن خود وجود نداشته باشد.
وقتی بدن اکسیژن کافی از خون دریافت نمیکند، نمیتواند به درستی عمل کند.
گلبولهای قرمز خون حاوی پروتئین مهمی به نام هموگلوبین هستند. این پروتئین اکسیژن را نگه داشته و به گلبولهای قرمز کمک میکند تا اکسیژن را از ریهها به بدن منتقل کنند.
این پروتئین مسئول خارج کردن کربن دی اکسید از بدن هم هست.
برای تولید گلبولهای قرمز و هموگلوبین، بدن به منبع ثابتی از آهن و ویتامینهای مختلف نیاز دارد. بدون این منبع، بدن هموگلوبین کافی برای حمل صحیح اکسیژن به اندامهای بدن را تولید نمیکند.
کم خونی زنان در دوران بارداری رایج است زیرا آهن و سایر ویتامینها را به اندازه کافی در بدن خود ندارند.
برخی از دلایل ابتلا به کم خونی در ماه هفتم بارداری به شرح زیر هستند:
- نارسایی کمبود آهن
- از دست دادن خون
- کمبود ویتامین B12
- کمبود اسید فولیک
- دو بارداری پشت سر هم
- کم خونی ارثی (کم خونی داسی شکل، تالاسمی، کم خونی فانکونی)
- مصرف رژیم غذایی عاری از غذاهای غنی از آهن، مانند صدف، جگر، گوشت گاو، میگو، بوقلمون، غلات صبحانه غنی شده، لوبیا و عدس
- عدم صرف موادی مانند آب پرتقال، گریپ فروت، توت فرنگی، بروکلی و فلفل که جذب آهن در بدن را بهبود میبخشند
- محصولات لبنی، سویا، اسفناج، قهوه و چای که باعث کند شدن روند جذب آهن میشوند
عوارض کم خونی در هفته 28 بارداری برای جنین و مادر
بدون توجه به این که علائم کم خونی را دارید یا نه، دو بار در طول بارداری آزمایش کم خونی خواهید داد.
زمان این دو آزمایش معمولا در ابتدای بارداری و دوباره در حدود هفته 28 است.
بین هفتههای 24 تا 32، حجم خون بدن تقریبا دو برابر حجم معمول است.
افزایش حجم خون میتواند باعث رقیق شدن مقدار آهن در خون و ابتلا به کم خونی در ماه هفتم بارداری شود.
نوزاد متولد نشده برای دریافت کافی آهن، ویتامین B12 و اسید فولیک به مادر متکی است.
کم خونی میتواند رشد جنین شما را به خصوص در سه ماهه اول تحت تاثیر قرار دهد.
اگر کم خونی درمان نشود، جنین در معرض خطر ابتلا به کم خونی بعد از تولد است که میتواند منجر به مشکلات رشدی جدی شود.
کم خونی در ماه هفتم بارداری خطر زایمان زودرس را افزایش داده و باعث کاهش وزن جنین میشود.
برخی از مطالعات همچنین افزایش خطر مرگ نوزاد را قبل یا بلافاصله بعد از تولد نشان میدهد. کم خونی در ماه هفتم بارداری باعث افسردگی مادر پس از زایمان نیز میشود.
علائم کم خونی در ماه هفتم بارداری چیست؟
- خستگی
- لرز
- تنگی نفس
- سرگیجه یا ضعف
- ضربان قلب سریع
- سردرد
- پوست رنگ پریده و خشک
- ایجاد راحت کبودی
- التهاب زبان
- حرکت ناخواسته در ساق پا (سندرم پاهای بیقرار)
درمان کم خونی در ماه هفتم بارداری
مولتی ویتامینهای دوران بارداری معمولا حاوی مقدار مناسبی آهن هستند. مصرف این نوع مولتیویتامینها میتواند به پیشگیری و درمان کم خونی در هفته 28 بارداری کمک کنند.
در برخی موارد، پزشک ممکن است مکمل آهن جداگانه را توصیه کند تا 27 میلیگرم نیاز روزانه به آهن، برطرف شود.
اگر ویتامین دوران بارداری حاوی آهن مصرف میکنید ولی باز هم کم خونی دارید، ممکن است پزشک آزمایشی را برای تعیین علل دیگر کم خونی در ماه هفتم بارداری را توصیه کند.
در برخی موارد، ممکن است لازم باشد به پزشک متخصص در درمان اختلالات خونی (هماتولوژیست) مراجعه کنید.
اگر علت کم خونب در ماه هفتم، کمبود آهن باشد، پزشک ممکن است دوز بالاتری از مکمل آهن را توصیه کند.
اگر سابقه بای پس معده یا جراحی روده باریک دارید یا نمیتوانید مکمل آهن خوراکی مصرف کنید، ممکن است نیاز به تزریق مستقیم آهن داشته باشید.
انتخاب نوع درمان، بستگی به شدت کم خونی در ماه هفتم بارداری دارد.
- کم خونی خفیف تا متوسط: پزشک برای درمان این نوع کم خونی، مکمل مصوص بارداری مانند مکمل یدوناتال را معرفی میکند. این مکملةا باعث جبران کمبود آهن، ویتامین B12 و اسید فولیک در بدن میشوند.
- کم خونی شدید: علاوه بر مصرف مکمل قوی، ممکن است نیاز به تزریق خون در مواقع اورژانسی داشته باشید.
ارتباط کم خونی در هفته 28 بارداری با وزن نوزادان هنگام تولد
درصد مرگ و میر در نوزادانی که به تازگی به دنیا آمدهاند، در جهان بالا است. دو دلیل اصلی برای ایجاد وزن کم، سن مادر و کم خونی هستند.
کم خونی در ماه هفتم بارداری اتفاقی شایع است. چیزی حدود 70 درصد زنان باردار دچار نوعی کم خونی در دوره بارداری خود میشوند.
کاهش سطح هموگلوبین باعث کند شدن روند تقسیم سلولی جفت، نرسیدن اکسیژن به اندازه کافی به جنین شده و در نتیجه باعث محدودیت رشد داخل رحمی و وزن کم هنگام تولد میشود.
احتمال کاهش وزن جنین در زنان بارداری که سطح هموگلوبین کمتر از 11 گرم در دسیلیتر در دارند، مقایسه با زنانی که در دوران بارداری کم خونی ندارند، بیشتر است. به همین دلیل باید کم خونی در هفته 28 بارداری را جدی گرفت.
پیشگیری از کم خونی در ماه هفتم بارداری
بهترین راه برای مراقبت از خود در هنگام کم خونی این است که سعی کنید یک رژیم غذایی سالم و غنی از آهن داشته باشید.
استراحت کافی و مصرف مایعات زیاد نیز میتواند به کم خونی در ماه هفتم بارداری کمک کند.
یک مکمل ویتامین یا آهن در دوران بارداری مصرف کنید تا تمامی کمبودها جبران شوند.
رژیم غذایی
از غذاهای غنی از آهن مانند گوشت، مرغ، ماهی، تخم مرغ، لوبیا خشک و غلات غنی شده برای پیشگیری از کم خونی در هفته 28 بارداری استفاده کنید.
آهن موجود در فرآوردههای گوشتی، راحتتر از آهن موجود در سبزیجات جذب بدن میشود.
اگر کم خون هستید و معمولاً گوشت میخورید، افزایش میزان گوشت مصرفی سادهترین راه برای افزایش آهن دریافتی بدن است.
غذاهای سرشار از اسید فولیک مانند لوبیا خشک، سبزیجات با برگ سبز تیره، جوانه گندم و آب پرتقال بخورید. از غذاهای سرشار از ویتامین C مانند مرکبات و سبزیجات تازه و خام استفاده کنید.
پخت و پز با قابلمههای چدنی میتواند تا 80 درصد آهن بیشتری به غذا اضافه کند. قرص مولتی ویتامین و مواد معدنی دوران بارداری خود را که حاوی فولات اضافی است مصرف کنید.
مقدار توصیه شده آهن در رژیم غذایی (RDA) در دوران بارداری 30 میلی گرم است. در اینجا برخی از مواد غذایی غنی از آهن آورده شده است.
غذاهایی که 5/5 تا 5/1 میلی گرم آهن دارند:
- 30 گرم مرغ
- نصف فنجان نود سبز
- 170 گرم آب گوجهفرنگی
- نصف فنجان کلم روکلی
- یک تکه نان سبوس دار
- 5 تکه زردآلو خشک
- 1 فنجان تمشک
- 1 فنجان توت فرنگی
غذاهایی که 1.6 تا 3 میلی گرم آهن دارند:
- 85 گرم رست بیف
- 85 گرم همبرگر بدون چربی
- سیب زمینی پخته با پوست
- نصف فنجان لوبیا بلبلی پخته شده
- یک فنجان بلغور جو دوسر پخته شده
- نصف کشمش
غذاهایی که 3 تا 12 میلی گرم آهن دارند:
- صدف، 4 عدد بزرگ یا 9 عدد کوچک
- نصف فنجان اسفناج، پخته شده
- 1 فنجان غلات غنی شده
منابع اضافی آهن:
- همه انواع جگر (به جز ماهی)
- گوشت گاو بدون چربی، گوساله، خوک یا بره
- همه سبزیها
- چغندر
- کلم ترش
- توفو
- عدس
- آرد سویا
- پاستاهای غنی شده
- قندهای تصفیه نشده
مکملهای بارداری
از آنجایی که دریافت آهن کافی از رژیم غذایی دشوار است، ممکن است نیاز به مصرف مکمل آهن مناسب بارداری داشته باشید.
درصورت شدید بودن کم خونی در ماه هفتم بارداری، پزشک علاوه بر مکمل بارداری، مکل اهن هم برای تجویز میکند.
یکی از مکملهای محبوب برای تامین آهن بدن، مکمل یدوناتال است. این مکمل را نه تنها در حین بارداری، بلکه قبل از بارداری و هنگام شیردهی هم میتوان استفاده کرد زیرا دارای همه مواد معدنی مورد نیاز بدن است.
مکمل یدوناتال دارای آهن، فولیک اسید و ویتامین B12 است که از کم خونی در ماه هفتم بارداری جلوگیری میکند.
علاوه بر این مواد، مکمل یدوناتال دارای مقادیر مناسبی از ید است که مادهایی ضروری برای رشد مغز جنین و پیشگیری از بیمارهای حرکتی پس از تولد است.
این مکمل را میتوان از داروخانههای انلاین و سطح شهر خریداری کرد.
سوالات متداول
علائم کم خونی در ماه هفتم بارداری چیست؟
خستگی، لرز، تنگی نفس، سرگیجه یا ضعف، ضربان قلب سریع، سردرد، پوست رنگ پریده و خشک، ایجاد راحت کبودی، التهاب زبان، حرکت ناخواسته در ساق پا (سندرم پاهای بیقرار).
آیا کم خونی میتواند باعث سقط جنین شود؟
خیر. کم خونی در دوران بارداری مستقیماً باعث سقط جنین نمیشود، اما کم خونی شدید میتواند باعث عوارض بارداری شود.
چه غذاهایی به بهبود کم خونی در بارداری کمک میکنند؟
از غذاهای غنی از آهن مانند گوشت، مرغ، ماهی، تخم مرغ، لوبیا خشک و غلات غنی شده استفاده کنید. شکل آهن موجود در فرآوردههای گوشتی ، راحتتر از آهن موجود در سبزیجات جذب میشود.
آیا کم خونی در ماه هفتم بارداری، طول مدت بستری شدن در بیمارستان را افزایش میدهد؟
کم خونی در ماه هفتم بارداری و سه ماهه سوم آن، باعث افزایش طول مدت بستری در بیمارستان در دوره پس از زایمان میشود. با این حال، به نظر نمیرسد که تأثیری بر حرکت جنین در شکم و نحوه زایمان داشته باشد. پیشگیری و درمان کم خونی قبل از زایمان میتواند مدت بستری در بیمارستان را کوتاه کند.
