آزمایش کم خونی

آزمایش کم خونی مربوط به شمارش CBC ها می‌شود. CBC برای شمارش تعداد گلبول های خون در نمونه خون شما استفاده می شود.

برای کم خونی، پزشک سطح گلبول های قرمز موجود در خون (هماتوکریت) و هموگلوبین در خون شما بررسی خواهد کرد.

در این مقاله قصد داریم تا بیشتر با این آزمایش شما را آشنا کنیم، پس با ما همراه باشید.

آزمایش کم خونی چیست؟

اغلب، اولین آزمایشی که برای تشخیص کم خونی استفاده می شود، شمارش کامل خون (CBC) است. CBC قسمت های زیادی از خون شما را اندازه گیری می کند.

این آزمایش سطح هموگلوبین و هماتوکریت (hee-MAT-oh-crit) شما را بررسی می کند.

هموگلوبین پروتئین غنی از آهن در گلبول های قرمز است که اکسیژن را به بدن می رساند. هماتوکریت اندازه گیری میزان فضایی است که گلبول های قرمز در خون شما اشغال می کنند. سطح پایین هموگلوبین یا هماتوکریت نشانه کم خونی است.

محدوده طبیعی این سطوح ممکن است در برخی از جمعیت های نژادی و قومی کمتر باشد. پزشک می تواند نتایج آزمایش کم خونی را برای شما توضیح دهد.

CBC همچنین تعداد گلبول های قرمز، گلبول های سفید و پلاکت ها را در خون شما بررسی می کند. نتایج غیرطبیعی ممکن است نشانه کم خونی، اختلال خونی دیگر، عفونت یا بیماری دیگری باشد.

در نهایت، CBC به میانگین حجم جسمی (kor-PUS-kyu-lar) (MCV) نگاه می کند. MCV اندازه متوسط ​​گلبول های قرمز شما و سرنخی برای علت کم خونی شما است. به عنوان مثال، در کم خونی فقر آهن، گلبول های قرمز معمولا کوچکتر از حد طبیعی هستند.

تشخیص کم خونی با آزمایش خون

آزمایش خون نه تنها تشخیص کم خونی را تأیید می کند، بلکه به تشخیص بیماری زمینه ای نیز کمک می کند.

آزمایش کم خونی ممکن است شامل موارد زیر باشد:

• شمارش کامل خون (CBC)، که تعداد، اندازه، حجم و محتوای هموگلوبین گلبول های قرمز را تعیین می کند.

• سطح آهن خون و سطح فریتین سرم، بهترین شاخص های کل ذخایر آهن بدن شما هستند.

• سطوح ویتامین B12 و فولات، ویتامین های لازم برای تولید گلبول های قرمز خون

• آزمایش خون ویژه برای تشخیص علل نادر کم خونی، مانند حمله ایمنی به گلبول های قرمز، شکنندگی گلبول های قرمز، و نقص آنزیم ها، هموگلوبین و لخته شدن

• شمارش رتیکولوسیت، بیلی روبین و سایر آزمایش‌های خون و ادرار برای تعیین سرعت ساخت سلول‌های خونی یا کم خونی همولیتیک، که در آن گلبول‌های قرمز خون شما طول عمر کوتاه‌تری دارند.

فقط در موارد نادر پزشک نیاز به برداشتن نمونه ای از مغز استخوان برای تعیین علت کم خونی شما دارد.

علائم هشدار دهنده برای کم خونی

در صورت مشاهده علائم زیر برای کم خونی، حتما با پزشک خود صحبت کنید و آزمایش کم خونی بدهید:

• خستگی مداوم
• تنگی نفس( برای هر گونه مشکل تنفسی یا تغییر در ضربان قلب خود به دنبال مراقبت های اضطراری باشید)
• ضربان قلب سریع
• رنگ پریدگی پوست
• دوره های قاعدگی بسیار سنگین
• علائم زخم، گاستریت، هموروئید، مدفوع خونی یا قیری، یا سرطان کولورکتال

برای زنانی که قصد بارداری دارند، پزشک احتمالاً توصیه می‌کند که مصرف مکمل‌ها، به‌ویژه فولات را حتی قبل از بارداری شروع کنند.

این مکمل ها برای مادر و کودک مفید است. یکی از این مکمل های دارویی یدوناتال است که از بهترین مکمل ها برای مادر و فرزند همچنین برای کم خونی است.

چه زمانی باید برای آزمایش کم خونی اقدام کرد؟

چه زمانی باید برای آزمایش کم خونی اقدام کرد؟ سوالی است که اغلب می‌پرسند.

اما پاسخ این است، زمانی که با علائم کم خونی مواجه می‌شوید یا پیش از آن زمانی که می‌دانید کم خونی ارثی در خانواده شما وجود دارد و شما می خواهید قبل از بچه دار شدن، مشاوره ژنتیکی داشته باشید باید آزمایش کم خونی بدهید.

علائم و نشانه های کم خونی بسته به علت و شدت کم خونی متفاوت است. بسته به دلایل کم خونی، ممکن است هیچ علامتی نداشته باشید. علائم و نشانه ها، در صورت بروز، ممکن است شامل موارد زیر باشد:

• خستگی
• ضعف
• پوست رنگ پریده یا مایل به زرد
• ضربان قلب نامنظم
• تنگی نفس
• سرگیجه یا سبکی سر
• درد قفسه سینه
• دست و پاهای سرد
• سردرد

در ابتدا، کم خونی می تواند آنقدر خفیف باشد که متوجه آن نشوید. اما علائم با بدتر شدن کم خونی بدتر می شود.

رنج نرمال در آزمایش کم خونی چقدر است؟

در آزمایش کم خونی سطح نرمال به طور کلی بین 35.5 تا 44.9 درصد برای زنان بالغ و 38.3 تا 48.6 درصد برای مردان بالغ است. این مقادیر ممکن است بسته به سن شما تغییر کند.

تفسیر آزمایش کم خونی

در ابتدا باید بدانید در آزمایش کم خونی یا همان CBC چه چیز هایی اندازه گیری می‌شود:

• گلبول های قرمز خون (RBC)
• گلبول های سفید خون (WBC)
• پلاکت ها (PLT)
• هموگلوبین (Hb) پروتئین غنی از آهن در گلبول های قرمز خون که اکسیژن را به بدن می رساند
• هماتوکریت (Hct) میزان فضای گلبول های قرمز در خون است.
• حجم متوسط گلبول های قرمز (MCV) میانگین اندازه ی گلبول های قرمز خون است.
• میانگین غلظت هموگلوبین بدن (MCHC)

چیزی که مورد نیاز ما است؛ هماتوکریت، هموگلوبین، MCV و MCHC است که باید بدانید با توجه به این چهار گزینه می‌توان دریافت که فرد مورد نظر به کم خونی مبتلا است یا خیر.

• هماتوکریت (HCT) طبیعی همانطور که گفته شد در مردان 35 تا 50 درصد و زنان نیز 38 تا 48 درصد می‌باشد
• هموگلوبین (Hb) نرمال نیز 14 تا 17.5 گرم در دسی لیتر (gm / dL) در مردان، 12.3 تا 15.3 گرم در دسی لیتر در زنان می‌باشد
• اگر MCV کمتر از 80 fL باشد، جمعیت گلبول های قرمز میکروسیتیک (سلول های کوچک) و اگر MCV بیش از 100 fL باشد، ماکروسیتیک (سلول های بزرگ) نامیده می شوند. با این حال، از آنجا که رتیکولوسیت ها نیز بزرگتر از گلبول های قرمز بالغ هستند، تعداد زیادی رتیکولوسیت می تواند MCV را بالا ببرد.

از علت های کاهش هماتوکریت با تعداد RBC پایین و هموگلوبین پایین در آزمایش کم خونی، می توان به گزینه های زیر اشاره کرد:

• از دست دادن بیش از اندازه خون به عنوان مثال در ضربه ی شدید، خونریزی مزمن از مکان هایی مانند دستگاه گوارش، مثانه یا رحم کمبودهای تغذیه ای مانند کمبود آهن، فولات یا B12
• آسیب به مغز استخوان به عنوان مثال ناشی از سم، پرتودرمانی، شیمی درمانی، عفونت یا داروها
• اختلالات مغز استخوان مانند کم خونی آپلاستیک، سندرم میلودیسپلاستیک یا سرطان هایی مانند لوسمی، لنفوم، مولتیپل میلوما یا سایر سرطان هایی که به مغز استخوان گسترش می یابند.
• نارسایی کلیوی مانند بیماری های شدید و مزمن کلیه که منجر به کاهش تولید اریتروپویتین می شوند.
• بیماری های التهابی مزمن
• کاهش تولید هموگلوبین مانند تالاسمی
• تخریب بیش از حد گلبول های قرمز، به عنوان مثال در کم خونی همولیتیک از خود ایمنی، هموگلوبینوپاتی (کم خونی سلول داسی شکل)، ناهنجاری در غشای RBC یا اختلال در آنزیم RBC (کمبود G6PD)

آزمایش خون آنمی چه چیزهایی را تشخیص میدهد؟

پیشتر به محتوای آزمایش CBC اشاره شد اما به طور کل آزمایش کم خونی سطح هموگلوبین و هماتوکریت (hee-MAT-oh-crit) شما را بررسی می کند.

هموگلوبین پروتئین غنی از آهن در گلبول های قرمز خون است که اکسیژن را به بدن می رساند.

هماتوکریت اندازه گیری میزان فضایی است که گلبول های قرمز خون شما را اشغال می کنند. سطح پایین هموگلوبین یا هماتوکریت نشانه کم خونی است.

آزمایش کم خونی کدام نوع از آنمی را تشخیص میدهد

با استفاده از نتایج آزمایش CBC انواع کم خونی تشخیص داده خواهد شد. هم نوع اول که کمبود آهن است و هم نوع دوم که کمبود B12 است.

مواد غذایی مفید برای درمان کم خونی

هیچ غذایی به تنهایی کم خونی را درمان نمی کند.

اما خوردن یک رژیم غذایی سالم و سرشار از سبزی‌های تیره و برگ‌دار، آجیل و دانه‌ها، غذاهای دریایی، گوشت، لوبیا، و میوه‌ها و سبزیجات غنی از ویتامین C می‌تواند به شما در دریافت آهن مورد نیاز برای مدیریت کم خونی کمک کند.

سوالات متداول

آیا خودم میتوانم برای آزمایش کم خونی اقدام کنم؟

خیر، اینگونه آزمایشات زیر نظر پزشک انجام می‌شوند. و آزمایش CBC باید توسط پزشک تجویز شود تا در آزمایشگاه انجام شود.

تست CBC چیست؟

شمارش کامل خون یا CBC و یا همان آزمایش کم خونی، یک آزمایش خون است که بخش‌ها و ویژگی‌های مختلف خون شما را اندازه‌گیری می‌کند.

با آزمایش کم خونی فقر آهن را هم می توانم بررسی کنم؟

بله، کم خونی فقر آهن با آزمایش خون که باید شامل شمارش کامل خون (CBC) باشد، تشخیص داده می شود. ممکن است آزمایش‌های بیشتری برای ارزیابی سطوح فریتین سرم، آهن، ظرفیت کل اتصال به آهن و/یا ترانسفرین تجویز شود.

آیا برای آزمایش کم خونی باید ناشتا بود؟

بله در آزمایش کم خونی ممکن است از شما خواسته شود 12 ساعت قبل از آزمایش ناشتا باشید.