پوست در ظاهر افراد نقش بسزایی دارد. اغلب افرادی که بر پوستشان جای زخم و اسکار دارند، در محیط اجتماعی اعتمادبه‌نفس کمتری داشته و تمایل به پوشاندن و مخفی کردن زخم خود خواهند داشت.
یکی از راه‌های ازبین‌بردن اسکار، لیزردرمانی جای زخم است. انواع دستگاه‌های لیزردرمانی با ازبین‌بردن سطح آسیب‌دیده یا از طریق تحریک پوست به کلاژن و الاستین سازی سبب تحریک پوست به تولید پوست جدید می‌شوند.
لیزر جای زخم را به طور کامل از بین نمی‌برد اما اسکار و جای زخم را تا حد زیادی بهبود می‌بخشد. لازم است برای اینکه بهترین عملکرد لیزردرمانی را داشته باشیم مراقبت‌هایی را پیش از لیزردرمانی و بعد از انجام این عمل انجام داده و توصیه می‌شود برای این عمل از پزشک متخصص و کلینیک‌های معتبر استفاده شود.
لیزر درمانی برای جای اسکار چگونه عمل می کند
لیزر جای زخم بر لایه‌های بیرونی و درونی پوست تأثیر می‌گذارد. با استفاده از اشعه متمرکز بر لایه‌های بیرونی پوست تأثیر کرده تا رشد سلول‌های پوستی جدید را تحریک کند و همچنین بر لایه‌های درونی پوست تأثیر می‌گذارد تا پوست سالم و جدید رشد کند.
لیزردرمانی سبب می‌شود تا سلول‌های پوستی ناهمگون با پوست طبیعی از بین رفته و سلول‌های جدید پوستی جای آن‌ها را بگیرند.
نور لیزر به لایه‌های زیرین پوست اثر گذاشته و سبب تحریک این نواحی به کلاژن‌سازی و تولید الاستین می‌شوند. کلاژن و الاستین دو پروتئین مهم برای ایجاد سلول‌های مختلف پوستی و ایجاد حالتی کشسانی در پوست می‌شوند.
انواع روش های لیزر درمانی برای جای زخم
انواع روش‌های لیزردرمانی عبارتند از:
● دستگاه رادیو فرکانسی (RF)
این دستگاه با ایجاد امواج رادیویی با فرکانس بالا و عبور از بافت بدن حرارت تولید کرده و از این طریق سبب تقویت کلاژن و الاستین پوست می‌شود.
● لیزر CO2
برای ازبین‌بردن زخم‌های عمیق استفاده می‌شوند. دوران بهبودی و نقاهت بعد از استفاده از لیزر CO2 حدود دوهفته است. برای استفاده از این لیزر از بی‌حسی موضعی استفاده می‌شود. این نوع لیزر در لیزر جای زخم زیاد مورداستفاده قرار می‌گیرد.
● لیزر اربیوم
در مقایسه با لیزر CO2 کمی ضعیف‌تر است. لیزر اربیوم از طریق گرما به تحریک پوست به کلاژن‌سازی می‌پردازد. لیزر جای زخم که شدت کمتری دارد با استفاده از این نوع لیزر درمان می‌شود.
● لیزر پرتو کامل (Full Beam Laser)
در این نوع لیزر تمامی نقاط پوست نه‌تنها نقاط آسیب‌دیده در مقابل اشعه لیزر قرار می گرد و ازاین‌جهت بسیار کاراتر از روش‌های قبلی است اما به زمان استراحت طولانی تری جهت نقاهت نیاز خواهیم داشت.
● لیزر فرکشنال (Fractional Laser)
در این روش لیزر به لایه‌های میانی پوست یا لایه درم نفوذ می‌کند و از این طریق سبب کلاژن‌سازی پوست می‌شود.
● لیزر IPL
در لیزر IPL تنها در طول موج مشخص پرتو نوری تولید نمی‌شود بلکه در بازه گسترده‌تر نور شدید و پرانرژی تولید می‌شود. لیزر IPL با تحریک عمیق پوست به کلاژن‌سازی به درمان جای اسکار می‌پردازد.
● لیزر Resurfacing
از این نوع لیزر برای درمان انواع زخم، زگیل و چین‌وچروک استفاده می‌کنند. این لیزر لایه خارجی پوست را از بین برده و با تحریک پوست به کلاژن‌سازی سبب ایجاد پوستی سالم خواهد شد.
● لیزر PDL
از این لیزر برای درمان کلوئید یا اسکاری که به‌صورت پوشت اضافی روی پوست ایجاد شده استفاده می‌کنند. امواج لیزر PDL به زیرپوست نفوذ کرده و هموگلوبین موجود در رگ‌ها را هدف می‌گیرد. از این لیزر برای بهبود و ترمیم ضایعات عروقی و قرمز شده پوست استفاده می‌شود.
نکاتی که باید قبل از انجام لیزر جای زخم بدانید
پیش از انجام لیزر جای زخم لازم است تا کارهای زیر انجام گیرد:
- عدم مصرف داروهای ضدالتهابی و غیراستروئیدی مانند ناپروکسن پیش از لیزر جای زخم
- عدم مصرف داروهای رقیق‌کننده مانند آسپرین پیش از لیزر جای زخم
- عدم آفتاب گرفتن با سولاریوم حداقل به مدت زمانی یک ماه قبل از لیزردرمانی
- عدم استفاده از کرم‌های موبر و اپیلاسیون دوهفته قبل از لیزردرمانی
- عدم استفاده از سیگار و مشروبات الکلی پیش از لیزر جای زخم
- عدم استفاده از کرم، عطر، آبرسان و لوسیون حداقل دو روز قبل از لیزردرمانی
پس از لیزر جای زخم باید چه انتظاراتی داشته باشیم
ترمیم اسکار و جای زخم با لیزر یک جراحی سرپایی است که بسته به‌شدت اسکار پوست یک تا دو ساعت زمان می‌برد و تعداد جلسات لیزردرمانی نیز متناسب با عمق زخم از یک تا چند جلسه متفاوت خواهد بود.
موفقیت لیزردرمانی برای ازبین‌بردن اسکار و جای زخم به موارد ذیل بستگی دارد و باتوجه‌به شرایط ذیل انتظار خود از لیزردرمانی را تعیین می‌کنیم:
- سن: در سنین بالاتر احتمال بهبودی کامل و رفع کامل جای زخم کمتر است.
- رنگ پوست: جذب انرژی لیزر در پوست‌های روشن کمتر از پوست‌های تیره است. این در حالی است که پوست‌های تیره کمتر دچار لک و اسکار شده و برعکس پوست‌های روشن‌تر دچار اسکار و جای زخم بیشتری خواهند شد.
- رنگ اسکار: هرچه رنگ اسکار پوست با رنگ پوست بدن تفاوت بیشتری داشته باشد رفع آن مشکل‌تر خواهد بود.
- بافت پوست: نوع پوست از لحاظ سطح کلاژن و الاستین تولیدی، سفت بودن و کشسانی بودن پوست و … همگی در نتایج لیزردرمانی تأثیرگذار خواهند بود.
اگرچه از طریق لیزر جای زخم به طور کامل برطرف نمی‌گردد و این در خصوص اسکارهای عمیق مشهود است اما لیزردرمانی ظاهر و ضخامت زخم را به حداقل می‌رساند. لیزردرمانی سبب می‌شود تا ظاهر زخم نسبت به قبل بهبود یابد.
مراقبت های بعد از لیزر جای زخم
بعد از لیزردرمانی پوست مستعد آسیب است و افرادی که این عمل را انجام می‌دهند، می‌بایست بیش‌ازپیش در مراقبت از پوست خود کوشا باشند.
استفاده از کرم ضدآفتاب پیش از خروج از خانه و قرار نگرفتن در معرض نور مستقیم خورشید یکی از مراقبت‌های مهم بعد از عمل لیزردرمانی است.
استفاده از داروهای تجویز شده پزشک در این زمینه می‌تواند مؤثر باشد. داروهایی چون تونر، آبرسان و انواع مرطوب‌کننده‌های تجویز شده پزشکان از این دسته به شمار می‌روند.
پوستی که مورد لیزردرمانی قرار گرفته مستعد آسیب است و می‌بایست همواره تمیز نگه داشته شود تا از عفونت آن جلوگیری شود.
استفاده از انواع کرم‌های آرایشی تا چند هفته بعد از لیزر جای زخم کاملاً ممنوع است. بهتر است برای کاهش تورم ناشی از لیزردرمانی از کیسه یخ یا از پارچه مرطوب استفاده شود.
حضور در استخر، باشگاه‌های ورزشی که احتمال آلودگی در آن‌ها زیاد است تا چندین هفته بعد از لیزر جای زخم تا ازبین‌رفتن کامل التهاب پوستی توصیه نمی‌شود.
نتایج عمل لیزردرمانی پس از عمل مشهود نخواهد بود و پوست ملتهب و دارای رنگی قرمز است. باگذشت 7 تا 10 روز نتایج عمل لیزردرمانی مشهود شده و قابل رویت است.
بهترین زمان برای لیزر جای زخم
زمان لیزردرمانی برای ازبین‌بردن جای زخم در بهبود اسکارهای ایجاد شده بر پوست تأثیر بسزایی دارد. اغلب اگر تا 6 ماه بعد از ایجاد زخم یا اسکار روی پوست به لیزردرمانی پرداخته شود، از زمان طلایی استفاده شده و به‌احتمال زیادی بهبودی بهتری حاصل خواهد شد.
عوارض جانبی لیزر درمانی جای زخم
عوارض ناشی از لیزر جای زخم به نوع لیزر و متخصصی که عمل لیزردرمانی را انجام می‌دهد بستگی دارد. امروزه اغلب دستگاه‌های لیزردرمانی عوارض زیادی نداشته و به جز قرمزی و التهاب قسمت لیزر شده، عارضه دیگری مشاهده نمی‌گردد.
علاوه بر عارضه شایع قرمزی و التهاب زخم لیزر شده، به‌احتمال بسیار کم ممکن است خونریزی کم، درد در ناحیه تحت درمان، عفونت، خشکی و پوسته‌پوسته شدن پوست ایجاد گردد. در صورت مشاهده این علائم بهتر است سریعاً این موارد را با پزشک معالج در میان گذاشته و از دستورات پزشک در این زمینه استفاده شود.
هزینه لیزر درمانی برای جای زخم چقدر است؟
هزینه لیزر جای زخم به فاکتورهای بسیاری بستگی دارد. نوع لیزر مورداستفاده، تجربه متخصص، کلینیکی که عمل لیزردرمانی در آن انجام می‌شود، نوع و شدت زخم و جای اسکار ایجاد شده، تعداد جلسات لیزردرمانی و … همگی از عوامل دخیل لیزردرمانی به شمار می‌روند.
اغلب درمان جای زخم و اسکار به دلیل اینکه عمل زیبایی به شمار می‌رود تحت پوشش تمامی بیمه‌ها قرار نمی‌گیرد و هزینه‌های بیشتری را برای افراد شامل می‌شود.
تاثیر ماده معدنی زینک در از بین بردن جای زخم
اگرچه برای ازبین‌بردن جای زخم لیزردرمانی مفید است و تأثیرات خوبی دارد اما می‌توان با استفاده از مکمل‌هایی در کنار عملکرد لیزردرمانی تأثیر لیزر جای زخم را دوچندان کرد. یکی از مکمل‌های مورداستفاده در بهبود جای زخم در کنار عمل لیزردرمانی مکمل زینک ایکس مارت است.
زینک یکی از مواد معدنی شناخته شده برای سلامت پوست است. مکمل زینک ایکس مارت به کلاژن‌سازی پوست کمک می‌کند. اغلب دستگاه‌های لیزردرمانی از طریق تحریک پوست به کلاژن‌سازی سبب بهبود جای زخم و آکنه و اسکار می‌شوند.
مکملی چون مکمل زینک ایکس مارت که به‌اندازه 900 گرم شاه میگو یا به‌اندازه 50 گرم صدف یا به‌اندازه 350 گرم گوشت گوساله دارای زینک است به پوست بدن در فرایند کلاژن‌سازی کمک زیادی می‌کند.
فرایند ترمیم زخم و جای اسکار شامل انعقاد، رگ زایی، ایجاد بافت جدید و تغییر در ماتریکس خارجی سلولی و ازبین‌بردن اسکار است که در تمامی این فرایند زینک نقش مؤثری از خود نشان می‌دهد. مکمل زینک ایکس مارت به سلامت پوست و ازبین‌بردن جای زخم و اسکار مفید است.
سؤالات متداول
آیا جای زخم با لیزر قابل حذف است؟
انواع لیزردرمانی برای ازبین‌بردن جای زخم باتوجه‌به شدت و نوع زخم به طور کامل و صددرصدی جای زخم را از بین نمی‌برد. اما جای زخم نسبت به قبل بسیار التیام یافته و شکل ظاهری بهتری پیدا خواهد کرد.
کدام لیزر برای از بین بردن جای زخم بهتر است؟
باتوجه‌به نوع زخم از دستگاه‌های لیزر متفاوتی استفاده می‌شود. اما اگر شدت و عمق زخم و اسکار زیاد باشد اغلب از لیزر CO2 برای لیزر جای زخم استفاده می‌شود و اگر اسکار و جای زخم سطحی تر باشد از لیزر اربیوم برای لیزر جای زخم استفاده می‌شود.
آیا لیزر درمانی دردناک است؟
خیر، حتی اگر جای زخم و اسکار ایجاد شده عمیق باشد اغلب متخصصین از بی‌حسی موضعی استفاده می‌کنند و در زمان لیزردرمانی دردی احساس نخواهد شد.
برای لیزر جای زخم چند جلسه نیاز است؟
تعداد جلسات موردنیاز برای لیزر جای زخم باتوجه‌به نوع لیزری که متخصص مورداستفاده قرار می‌دهد و یا شدت و قدیمی بودن جای زخم و اسکار متفاوت است. مشخص است که هرچه شدت و عمق زخم و جای اسکار بیشتر باشد تعداد جلسات لیزردرمانی موردنیاز بیشتر خواهد بود.
