خونریزی در بارداری

لکه بینی و خونریزی در بارداری شایع است. بالغ بر 25 درصد از تمام زنان باردار در طول بارداری خونریزی یا لکه بینی دارند.

خونریزی در بارداری همیشه به معنای وجود مشکل نیست، اما می‌تواند نشانه سقط جنین یا سایر عوارض جدی مانند قرار گرفتن جفت جلوی دهانه رحم یا افتادگی بند ناف باشد.

در صورت بروز خونریزی یا لکه بینی، حتی در صورت متوقف شدن آن، به پزشک مراجعه کنید.

علت خونریزی در بارداری بهتر است خیلی سریع تشخیص داده شود تا از هر گونه آسیب جلوگیری شود.

آیا خونریزی در بارداری همیشه به معنای وجود مشکل است؟

خونریزی در بارداری دلایل زیادی دارد. برخی جدی هستند و لازم نیست نگران برخی دیگر باشید. خونریزی در بارداری می‌تواند در ماه‌های اول یا آخر رخ دهد.

خونریزی ماه‌های اول شایع است و معمولا نشانه‌ای از بیماری جدی نیست. خونریزی در ماه‌های بعد جدی‌تر بوده و می‌تواند باعث زایمان زودرس شد.

در صورت بروز باید فورا به پزشک متخصص مراجعه شود.

چه خونریزی در بارداری خطرناک است؟

خونریزی در بارداری زمانی خطرناک است که در ماه‌های آخر بارداری رخ دهد. اگر خونریزی با بیرون آمدن لخته‌های خونی و درد در زیر شکم، انقباضات رحمی و سرگیجه همراه باشد، باید به پزشک متخصص یا اورژانس مراجعه کرد.

در صورت سقط شدن جنین لازم است اقدامات مراقبتی پس از آن برای حفظ سلامت مادر، توسط پزشک انجام شود.

چه مقدار خونریزی در بارداری طبیعی است؟

لکه بینی در اوایل بارداری (سه ماهه اول) معمولا طبیعی است. خون در این حالت نباید بیشتر از چند قطره شود.

در این حالت نیاز به استفاده از پد بهداشتی نیست. با این حال، همچنان باید بلافاصله پس از خونریزی در بارداری بلافاصله به پزشک مراجعه کنید.

خونریزی در بارداری تا چند روز طبیعی است؟

خونریزی در بارداری در طول سه ماهه اول که تخمک بارور شده، به دیواره رحم می‌چسبد و بدن با تغییرات هورمونی سازگار می‌شود، طبیعی است. با این حال، با استفاده از پد بهداشتی مقدار و رنگ خون را کنترل کرده و به پزشک گزارش دهید.

در ادامه مسیر، پزشک مشکلات احتمالی را تشخیص داده و اقدامات لازم برای حفظ سلامت مادر و جنین را انجام می‌دهد.

خونریزی در حد پریودی در بارداری

خونریزی‌ بارداری که شبیه به خونریزی پریود است، در میان لیست علائم بارداری قرار ندارد.

خونریزی قاعدگی یک جریان ثابت خون است که برای چند روز طول می‌کشد. اگر چیزی بیش از خونریزی خفیف (لکه‌بینی) را تجربه کردید یا خونریزی بیش از 24 ساعت طول کشید، باید فورا به پزشک مراجعه کنید.

خونریزی در بارداری همیشه نشانه وقوع یک عارضه نیست اما وقتی با درد شدید همراه باشد و برای مدت طولانی ادامه پیدا کند، می‌تواند آسیب‌های جبران‌ناپذیری به جنین و مادر بزند.

چه چیزهایی باعث خونریزی در بارداری میشود؟

دلایل خونریزی در بارداری در ماه‌های اول و اخر متفاوت است.

خونریزی در بارداری: ماه‌های اول

خونریزی یا لکه بینی در سه ماهه اول بسیار شایع است و لزوما به معنای مشکلات جدی نیست.

هنگام مراجعه به پزشک برای تشخیص علت خونریزی در بارداری، رنگ و میزان خونریزی را به یاد داشته باشید.

برخی از علل خونریزی در ماه‌های اول بارداری عبارتند از:

● خونریزی لانه گزینی

ممکن است در 6 تا 12 روز اول پس از باردار شدن، متوجه لکه‌بینی بشوید. در این روزها، تخمک بارور شده به دیواره رحم چسبیده و برای شروع دوران بارداری آماده می‌شود.

بسیاری از زنان متوجه نمی‌شوند که این خونریزی به علت بارداری است و تصور می‌کنند پریود شده‌اند. این نوع خونریزی در بارداری باید بسیار کم باشد و بیشتر از 12 روز طول نکشد.

● سقط جنین

احتمال سقط جنین در 12 هفته اول بارداری بیشتر از هفته‌های دیگر باردارای است. یکی از علائم سقط جنین، خونریزی خفیف یا شدید است. با این حال، هر نوع خونریزی به معنای سقط جنین نیست.

بیش از 90 درصد زنانی که دچار خونریزی در بارداری می‌شوند، می‌توانند بدون مشکل به بارداری خود ادامه دهند.

از میان سایر علائم سقط جنین، گرفتگی شدید در قسمت پایین شکم و خروج رویان از طریق واژن، بیش از دیگر علائم بروز پیدا می‌کنند.

بیشتر بخوانید: حاملگی پوچ چیست؟

● حاملگی خارج رحمی

در حاملگی خارج رحمی، جنین بارور شده در خارج از رحم، معمولا جایی در لوله فالوپ، لانه گزینی می‌کند. رسیدگی نکردن به این مشکل و رشد رویان و جنین می‌تواند باعث لوله فالوپ و مرگ مادر شود.

بارداری خارج رحمی فقط در 2 درصد زنان رخ می‌دهد. در صورت بروز این مشکل، رویان باید از طریق جراحی یا دارو از بدن مادر خارج شود.

سایر علائم حاملگی خارج رحمی، گرفتگی یا درد شدید در قسمت پایین شکم و سرگیجه است.

● حاملگی مولار

 این یک وضعیت بسیار نادر است که در آن بافت غیر طبیعی به جای جنین در داخل رحم رشد می‌کند. در موارد نادر، بافت سرطانی است و می‌تواند با گسترش یافتن در سایر بخش‌های بدن، باعث خونریزی در بارداری و سرطان خوش خیم یا بدخیم شود.

از علائم دیگر بارداری مولار می‌توان به تهوع و استفراغ شدید و بزرگ شدن سریع رحم اشاره کرد.

● تغییرات دهانه رحم در دوران بارداری

 با شروع بارداری و تغییرات هورمونی در بدن، خون اضافی به دهانه رحم جریان می‌یابد.

رابطه جنسی یا تست‌های پاپ اسمیر که با دهانه رحم برخورد دارند، می‌تواند باعث خونریزی در بارداری شود.

این نوع خونریزی مشکلی برای جنین و مادر ندارد.

● عفونت

هر گونه عفونت دهانه رحم، واژن یا عفونت‌های مقاربتی (مانند کلامیدیا، سوزاک یا تبخال) می‌تواند باعث خونریزی در سه ماهه اول بارداری شود.

خونریزی در بارداری: سه ماهه دوم و سوم

خونریزی غیر طبیعی در اواخر بارداری ممکن است نشانه‌ای جدی از وجود مشکل در مادر یا جنین باشد.

در سه ماهه دوم و سوم در صورت خونریزی بارداری باید بلافاصله به پزشک یا اورژانس مراجعه کنید.

علل احتمالی خونریزی در بارداری عبارتند از:

● بسته شدن دهانه رحم با جفت

این وضعیت زمانی رخ می‌دهد که جفت در پایین رحم قرار گرفته و تا حدی یا به طور کامل دهانه رحم را می‌پوشاند.

بسته شدن دهانه رحم با جفت به ندرت میان زنان باردار اتفاق می‌افتد. از هر 200 بارداری، بسته شدن دهانه رحم و خونریزی در بارداری ناشی از آن، در یک مورد اتفاق می‌افتد.

خونریزی به این دلیل باید به سرعت توسط پزشک معاینه و درمان شود.

● جدا شدن جفت

در حدود 1 درصد از بارداری‌ها، جفت قبل یا در حین زایمان از دیواره رحم جدا می‌شود. اگر این اتفاق بیفتد، خون بین جفت و رحم جمع شده و خونریزی در بارداری رخ می‌دهد.

جدا شدن جفت می‌تواند برای مادر و نوزاد بسیار خطرناک باشد و باید به سرعت به آن رسیدگی شود.

درد شکم، رحم حساس و کمردرد از نشانه‌های جدا شدن جفت از دیواره رحم است.

● پارگی رحم

در موارد نادر، جای زخم ناشی از زایمان سزارین قبلی می‌تواند در دوران بارداری باز شود. پارگی رحم می‌تواند جان مادر و جنین را به خطر بیاندازد.

از علائم پارگی رحم، می‌توان به درد و حساسیت در ناحیه شکم اشاره کرد.

● افتادگی بند ناف

در این وضعیت بسیار نادر، بند ناف قبل از این که جنین وارد کانال زایمان بشود، از دهانه رحم عبور کرده و وارد واژن می‌شود.

فشاری که به بند ناف وارد می‌شود، باعث توقف جریان خون و اکسیژن می‌شود. این وضعیت می‌تواند باعث مرگ جنین در روند زایمان شود.

خونریزی در بارداری خیلی زیاد و تغییر در سرعت ضربان قلب از مهم‌ترین علائم افتادگی بند ناف هستند.

● زایمان زودرس

خونریزی در بارداری در ماه‌های آخر می‌تواند نشانه‌ایی برای آماده شدن بدن برای زایمان باشد.

چند روز یا چند هفته قبل از شروع زایمان، پلاک مخاطی که دهانه رحم را می‌پوشاند به همراه کمی خون، از واژن خارج می‌شود.

اگر خونریزی و علائم زایمان قبل از هفته 37 بارداری شروع شد، فورا با پزشک تماس بگیرید تا احتمال زایمان زودرس را بسنجد.

سایر علائم زایمان زودرس شامل انقباضات، ترشحات واژن، فشار شکم و درد در ناحیه کمر است.

آسیب به دهانه رحم یا واژن، پولیپ و سرطان از دلایل دیگر خونریزی در بارداری هستند که به ندرت بروز پیدا می‌کنند.

بیشتر بخوانید: برای تقویت تخمدان و بارداری سریع چه بخوریم؟

چه بخوریم تا خونریزی در بارداری قطع شود؟

یکی از ساده‌ترین راه‌های جلوگیری از خونریزی در بارداری، استفاده از مواد غذایی متنوع در رژیم بارداری است.

مواد معدنی مانند ویتامین K، آنتی‌اکسیدان‌ها، آهن و موادمعدنی ضد التهابی می‌توانند از خونریزی جلوگیری کرده و باعث قطع شدن سریع‌تر آن بشوند.

● غذاهای حاوی ویتامین K

پروترومبین عنصری مهم و وابسته به ویتامین K است که کمبود آن فرایند انقعاد خون را کند کرده و خونریزی ادامه پیدا می‌کند.

سبزیجات برگ‌دار مانند کلم اسفناج و کاهو از منابع سرشار از این ویتامین هستند.

● غذاهای ضد التهابی

التهاب دهانه رحم یکی از مهم‌ترین علل خونریزی در بارداری است. مصرف مواد غذایی چون روغن زیتون، ماهی‌های چرب مانند سالمون قزل آلا، زنجبیل و زردچوبه التهاب را در بدرن کاهش می‌دهد.

● میوه‌ها وسبزیجات غنی از آنتی اکسیدان

خوراکی‌های غنی از انتی اکسیدان مانند توت فرنگی و انار می‌تواند به بهبود بافت آسیب دیده و توقف خونریزی کمک کند.

● غذاهای حاوی آهن

آهن نقش مهمی در جلوگیری از خونریزی در بارداری دارد. مادران برای جبران خون از دست رفته بهتر است گوشت قرمز بدون چربی، مرغ، تخم مرغ و حبوبات مصرف کنند.

این مواد غذایی به جذب بهتر ویتامین C در بدن که یک آنتی‌اکسیدان مهم است، کمک می‌کنند.

● شیره انگور و مویز

شیره انگور و مویز با مواد معدنی و ویتامین‌هایی که دارد باعث تقویت سیستم ایمنی بدن، افزایش جریان خون و جلوگیری از خونریزی در بارداری می‌شود.

نکات مهم

پرهیز از غذاهای فراوری شده در بارداری برای جلوگیری از التهاب و بیماری ضروری است. چربی‌های اشباع و قند هم التهاب و فشار خون را در بدن افزایش می‌دهد.

بارداری بازه حساسی است. هرگونه تغییرات عمده در رژیم غذایی باید با مشورت پزشک انجام شود تا مشکلی برای جنین و مادر پیش نیاید.

بارداری خارج از رحم چیست؟

حاملگی خارج از رحم زمانی اتفاق می‌افتد که تخمک بارور شده در جایی خارج از رحم مانند لوله فالوپ لانه‌گزینی می‌کند.

تخمک نمی‌تواند به درستی در خارج رحم رشد کند و مشکلاتی جدی از جمله خونریزی شدید برای مادر ایجاد می‌کند.

تخمک را بسته به شرایط می‌توان با دارو یا جراحی از بدن مادر خارج کرد.

علائم حاملگی خارج از رحم معمولا در هفته ششم بارداری ظاهر می‌شود اما ممکن است بعدا رخ دهد.

این علائم شامل درد پایین شکم در یک طرف، خونریزی واژینال یا ترشحات آبکی و قهوه‌ای رنگ، درد نوک شانه و درد هنگام دفع ادرار و مدفوع می‌شوند.

اگر دچار خونریزی در بارداری شدم چه کنم؟

پس از مراجعه به پزشک برای خونریزی در بارداری، به دقت به توصیه‌های پزشک عمل کنید.

استراحت و اجتناب از انجام کارها و ورزش‌‌‌های سنگین از کارهایی است که می‌تواند برای مراقبت از خود انجام دهید. به این نکته توجه کنید که هیچ دارویی برای متوقف کردن خونریزی در بارداری وجود ندارد.

در جلسه درمانی پزشک برای تعیین دلیل خونریزی، سونوگرافی و آزمایشات ارزیابی فیزیکی را تجویز می‌کند.

با توجه به شرایط، ممکن است آزمایش خون یا ادرار و آزمایش‌های تصویربرداری اضافی مانند MRI را هم انجام دهند.

کارهای زیر می‌تواند از خونریزی در بارداری جلوگیری کند:

• استراحت و خودداری از ایستادن برای مدت زیاد
• اجتناب از رابطه جنسی
• پرهیز از سفر کردن
• خوابیدن در تخت‌خواب
• در صورت شدید بودن خونریزی، بستری شدن در بیمارستان یا جراحی

چه زمانی باید نگران خونریزی در بارداری باشم؟

پزشک از زمان قصد برای باردار شدن تا زمان زایمان باید از تمامی خونریزی‌های مادر خبر داشته باشد.

در صورت بروز خونریزی شدید، گرفتگی و انقباض عضلات رحمی، درد لگن یا درد شکم، سرگیجه یا غش کردن، تب و لرز و علائم زایمان زودرس مانند پاره شدن کیسه آب بلافاصله باید به پزشک یا اورژانس مراجعه کنید.

تفاوت بین خونریزی در بارداری و لکه‌بینی چیست؟

لکه‌بینی یا خونریزی در بارداری ممکن است در هر زمانی از روز شروع بارداری تا زمان زایمان رخ دهد.

لکه بینی خونریزی خفیف و به اندازه چند قطره خون روی لباس زیر است.

خونریزی زمانی اتفاق می‌افتد که جریان خون شدیدتر باشد، به اندازه‌ای که برای جلوگیری از خونی شدن لباس زیر و لباس نیاز به پد بهداشتی وجود دارد.

فقر آهن بعد از خونریزی در بارداری را چگونه برطرف کنیم؟

در دوران بارداری، حجم خون در بدن افزایش پیدا می‌کند به همین دلیل بدن تمام تلاش خود را می‌کند تا آهن مورد نیاز بدن را تامین کند. بدن از آهن برای ساخت هموگلوبین استفاده می‌کند.

خونریزی در بارداری با هر شدتی می‌تواند میزان خون را در بدن کاهش دهد. این اتفاق منجر به نرسیدن اکسیژن کافی به جنین شده و رشد جنین را تحت تاثیر قرار می‌دهد.

فقر آهن در دوران بارداری خطر زایمان زودرس را افزایش داده و اگر درمان نشود، باعث تولد نوزاد با وزن کم و افسردگی بعد از زایمان می‌شود.

در مواقع نادر، فقر آهن ناشی از خونریزی در بارداری می‌تواند منجر به مرگ نوزاد پس از زایمان شود. زنانی که سابقه کم‌خونی دارند باید بیشتر مراقب باشند.

برای جبران فقر آهن ناشی از خونریزی در بارداری، می‌توان از مکمل‌هایی چون مکمل یدوناتال استفاه کرد.

میزان آهن موجود در این مکمل بیشتر از دیگر مکمل‌ها است و می‌تواند نیاز مادر  باردار به آهن را به طور کامل برطرف کند.

سوالات متداول

چه چیزی باعث خونریزی در اوایل بارداری می‌شود؟

برقراری رابطه جنسی، عفونت، لانه‌گزینی تخمک، تغییرات هورمونی در بدن، تغییرات اندازه دهانه رحم و سیگار کشیدن باعث خونریزی در بارداری در ماه‌های اولیه می‌شود.

خونریزی خفیف در سه ماهه اول بارداری چه نشانه‌هایی دارد؟

واضح‌ترین نشانه خونریزی خفیف در سه ماهه اول بارداری، لکه‌های خون صورتی، قرمز و قهوه‌ایی است. این نوع خونریزی درد ندارد و تنها از طریق بررسی لکه‌ها قابل تشخیص است.

خونریزی در ماه اول بارداری چند روز طول می‌کشد؟

خونریزی ماه اول بارداری می‌تواند از 6 تا 12 روز طول بکشد.

خون سقط جنین چه رنگی است؟

خون سقط جنین به دلیل این که برای مدت در رحم مانده است، طیف رنگی قهوه‌ایی تیره تا سیاه دارد.

چگونه می‌توان تفاوت بین خونریزی طبیعی و خطرناک را تشخیص داد؟

خونریزی طبیعی لانه‌گزینی کمتر از خونریزی خطرناک است. رنگ خون در خونریزی شدید معمولا قرمز و تیره است اما در لکه‌بینی و خونریزی طبیعی خون روشن است.

آیا خونریزی در بارداری می‌تواند نشانه زایمان زودرس باشد؟

بله. درصورتی که قبل از هفته 36 بارداری دچار خونریزی شدید شوید، ممکن است نیاز به زایمان زودرس وجود داشته باشد.