در حاملگی پوچ تخمک بارور شده، پس از چسبیدن به دیواره رحم قادر به تبدیل شدن به جنین نیست. در این حالت، کیسه آب بدون جنین تشکیل میشود.
حاملگی پوچ در هفتههای 2 الی 6 بارداری اتفاق میافتد و معمولا زن حتی نمیفهمد که واقعا باردار نیست.
حاملگی پوچ چیست؟
حاملگی پوچ زمانی اتفاق میافتد که زن باردار همه علائم حاملگی را دارد اما حامله نیست.
هنگامی که یک زن باردار میشود، تخمک بارور شده به دیواره رحم میچسبد. در حدود پنج تا شش هفته اول بارداری، جنین باید تشکیل شده باشد.
در هفته ششم، کیسه آب حدود 18 میلیمتر طول دارد که حتی با وجود بارداری پوچ، باز هم رشد میکند؛ به همین دلیل است زنان تا موقع چکاپ اول با سونوگرافی، متوجه بارداری پوچ نمیشوند.
چه کسانی دچار بارداری پوچ میشوند؟
همه زنان باردار احتمال ابتلا به حاملگی پوچ را دارند. تشخیص این عارضه سخت است زیرا تا چند هفته بدن همچنان علائم بارداری را از خود بروز میدهد به طوری که تست بارداری هم مثبت میشود.
حاملگی پوچ باعث میشود بدن در هفته 7 الی 12 متوجه عدم وجود جنین شده و بافت رحم و هر آنچه از جنین باقیمانده است را از بین ببرد.
درصورتی که قبلا یک بارداری پوچ داشتهاید، احتمال ابتلا به این عارضه برای بار دوم کمتر میشود. اگر حاملگی پوچ را بیش از دوبار تجربه کردید، بهتر است به دنبال پیدا کردن مشکل زمینهایی که باعث آن میشود، باشید.
علائم حاملگی پوچ
گاهی اوقات قبل از اینکه متوجه بارداری خود شوید، بارداری پوچ به پایان رسیده و رحم شروع به از بین بردن دیوارههای خود میکند. هنگامی که این اتفاق میافتد، بسیاری از زنان فکر میکنند قائدگی سنگینی را تجربه میکنند.
علائم بارداری پوچ همان علائم بارداری معمولی است:
- تست بارداری مثبت
- سینههای دردناک
- پریود نشدن
از بین رفتن حاملگی پوچ میتواند با علائمی شبیه به علائم سقط جنین همراه باشد. این علائم میتواند شامل موارد زیر باشد:
- لکه بینی یا خونریزی واژن
- گرفتگی شکم
- از بین رفتن درد سینهها
عوامل موثر در حاملگی پوچ
علت دقیق سوختگی تخمک مشخص نیست. تصور میشود که ناهنجاریهای کروموزومی در تخمک بارور شده علت اصلی ایجاد حاملگی پوچ است.
این ناهنجاری میتواند به دلایل ارثی، مشکل در اسپرم و تخمک و یا تقسیم سلولی ناقص باشد.
این ناهنجاری معمولا در کروموزوم 9 ایجاد میشود. درصورت بروز حاملگی پوچ بهتر است کروموزومها قبل از اقدام به بارداری دوباره، مورد بررسی قرار بگیرد.
ازدواج فامیلی میتواند ریسک ابتلا به بارداری پوچ را افزایش دهد.
نکتهای که باید به آن توجه کنید این است که هیچ یک از کارهای مادر باعث بارداری پوچ نشده و اکثر زنانی که یک بار حاملگی پوچ را تجربه کردهاند، بارداریهای سالمی در آینده خواهند داشت.
تشخیص بارداری پوچ چگونه انجام میشود؟
سطح hCG در زنانی که مبتلا به حاملگی پوچ هستند، فرقی با سطح ان در بارداری سالم ندارد.
این هورمون درست بعد از کاشته شدن تخمک در رحم شروع به ترشح کرده و تا مدتی بعد از بارداری پوچ، سطح ان افزایش پیدا میکند.
حاملگی پوچ معمولا در هفتههای 6 تا 12 اتفاق میافتد و فقط با سونوگرافی اولتراساند تشخیص داده میشود. در سونوگرافی کیسه آب و جفت بدون جنین دیده میشوند.
پرهیزها و نبایدهای دوران بارداری
قبل از تولد جنین، این مادر است که باید از جنین مراقبت کرده و تمامی مواد لازم برای رشد جنین را فراهم کند.
دوران بارداری، دورانی حساس است که باید نهایت دقت را در گذران آن به خرج داد تا درصورت عدم ابتلا به بارداری پوچ، جنین به خوبی رشد کند.
عدم مصرف سیگار
نوزادان متولد شده از زنانی که در دوران بارداری سیگار میکشند، نسبت به کودکانی که از مادران غیرسیگاری به دنیا میآیند، وزن کمتری دارند و در معرض خطر بیشتر ابتلا به ناتوانیهای شناختی هستند.
بعلاوه، کودکانی که از زنان سیگاری متولد میشوند، به دلیل اعتیاد فیزیولوژیک به نیکوتین، احتمال بیشتری دارد که در سنین پایینتر سیگاری شوند.
پرهیز از مصرف الکل
الکل ممکن است تا حد زیادی بر رشد جنین تاثیر بگذارد. افرادی که در دوران بارداری مشروبات الکلی مصرف میکنند، احتمال ابتلای جنین به سندرم جنینی الکل (FAS) را افزایش میدهند.
علائم FAS عبارتند از:
- وزن کم هنگام تولد
- ناتوانی در یادگیری
- مشکلات رفتاری
- الگوهای عقبماندگی از نظر نقاط عطف رشد و توسعه
حتی مقادیر کم الکل نیز میتواند مشکلساز باشد و مادر باید از مصرف آن خودداری کند.
مصرف نکردن گوشت خام
گوشت و تخم مرغ خام و نیم پز خطر بیماریهایی مانند مسمومیت غذایی، لیستریوز و توکسوپلاسموز را به همراه دارد.
این بیماریها میتوانند به حدی شدید باشند که باعث ایجاد نقایص مادرزادی و حتی سقط جنین شود.
کاهش مصرف فست فود
غذاهای فست فود از جمله هاتداگ، سوسیس، سالمون دودی و سایر گوشتهای پخته شده در رستورانهای فست فود، میتوانند باعث بیماریهای ناشی از غذا مانند لیستریوز و توکسوپلاسموز شوند.
گوشتهایی که تکه تکه میشوند سطح بسیار بیشتری برای رشد باکتریها دارند. پختن کامل این پروتئینهای فرآوری شده خطر ابتلا به بیماری را کاهش میدهد. خوردن شیر و پنیر پاستوریزه به جای شیر خام نیز برای جلوگیری از ایجاد بیماریهایی مانند حاملگی پوچ مفید است.
فرآوردههای شیر غیر پاستوریزه را مصرف نکنید
کلسیم برای نوزادان در حال رشد بسیار مهم است، اما مادران باید مراقب منبع دریافت کلسیم مورد نیاز خود و جنین باشند.
شیر خام به دلیل این که پاستوریزه نیست، برای زنان باردار پیشنهاد نمیشود. شیر خام ممکن است حاوی باکتری لیستریا باشد. این باکتری میتواند منجر به بیماریهایی چون حاملگی پوچ، سقط جنین یا حتی عواقب پس از تولد نیز شود.
عمل پاستوریزه با حرارت دادن شیر، باکتریهای موجود در ان را به طور کامل از بین میبرد.
عدم نشستن در وان آب داغ و سونا
حضور در محیط با آب یا هوای بسیار گرم مانند وان آب گرم، جکوزی و سونا ممکن است برای مادران باردار خطرناک باشد.
حضور در این محیطها میتواند خطر سقط جنین در سه ماهه اول را دو برابر کرده و افزایش گرمای بدن مادر، میتواند باعث ایجاد نقایص مادرزادی در جنین شود.
جعبه خاک گربه را تمیز نکنید
در دوران بارداری میتوانید هر چقدر که میخواهید گربه خود را نوازش کرده سپس دستان خود را بشویید. اما تمیز کردن جعبه خاک را به شخص دیگری واگذار کنید.
در مدفوع گربه باکتریهایی وجود دارد که میتواد به مادر باردار و جنین صدمههای جبرانناپذیری بزند.
در بارداری پوچ، مشکل از زن است یا مرد؟
علت ایجاد حاملگی پوچ هنوز به طور قطعی مشخص نشده است.
نقص در کروموزوم 9 جنین به عنوان یکی از دلایل شناخته شده است. این نقص به طور خاص از اسپرم یا تخمک نشئت نمیگیرد و نمیتوان به طور دقیق گفت مشکل از کجاست.
برای جلوگیری از ابتلا به حاملگی پوچ، بلافاصله پس از اطلاع از بارداری، سونوگرافی بدهید.
زمان سقط حاملگی پوچ
بارداری پوچ علت حدود 50 درصد از سقط جنینها در سه ماهه اول است و معمولا نتیجه مشکلات کروموزومی است.
بدن در هفتههای اول بارداری متوجه مشکلات کروموزومی شده و از رشد جنین جلوگیری میکند.
درمان حاملگی پوچ
برای تعیین اقدامات بعد از تشخیص حاملگی پوچ، باید با پزشک متخصص مشورت کنید. برخی از زنان نیاز به کورتاژ فوری دارند. در بسیاری از مواقع، انجام کورتاژ توصیه نمیشود زیرا میتوان به بافت رحم و دهانه رحم آسیب بزند.
این روش جراحی شامل گشاد کردن دهانه رحم و برداشتن محتویات رحم است. از آنجایی که کورتاژ بلافاصله هر بافت باقیمانده را از بین میبرد، راحتتر میتوان اسیب روانی حاملگی پوچ را پشت سر گذاشت.
انجام عمل کورتاژ ضروری نیست و میتوان به بدن اجازه داد که خود به شکل طبیعی جنین را سقط کند. پس از سقط جنین، پزشک ممکن است به شما توصیه کند که حداقل 3 الی 4 ماه قبل از ادام برای بارداری دوباره صبر کنید.
برای اطمینان از علت سقط جنین، میتوانید با یک پزشک متخصص مشورت کرده و ازمایشهای لازم را انجام دهید.
زنان باردار باید از گربه دوری کنند
گربهها نقش مهمی در گسترش بیماری توکسوپلاسموز دارند. آنها با خوردن جوندگان، پرندگان یا سایر حیوانات کوچکی که از قبل آلوده بودند، به باکتریهای عامل توکسوپلاسموز آلوده میشوند.
اگر مادر در دوران بارداری یا درست قبل از بارداری به توکسوپلاسما مبتلا شده باشد، این عفونت میتواند به جنین هم انتقال پیدا کند.
بیشتر نوزادان مبتلا در بدو تولد علائمی از خود نشان نمیدهند اما ممکن است در مراحل بعدی زندگی دچار نابینایی شده یا ناتوانی ذهنی پیدا کنند. گاهی اوقات، نوزادان آلوده در بدو تولد دچار آسیب جدی چشم یا مغز میشوند.
باکتری عامل توکسوپلاسموز تا سه هفته پس از ابتلا به این عفونت، در مدفوع گربهها باقی میماند. در گربههای بالغ، این زمان بیشتر هم میشود.
این باکتری در جعبه خاک گربه و خاک باغچه یافت میشود. حتی کسانی که حامله نیستند هم در معرض ابتلا به این عفونت بوده و بهتر است با دستکش باغبانی انجام دهند و جعبه خاک گربه خود را خالی کنند.
میوهها و سبزیجات ممکن است با خاک یا آب آلوده نیز تماس داشته باشند. به همین دلیل بهتر است میوهها و سبزیجات را به خوبی بشویید یا پوست بکنید. درصورت امکان، پختن سبزیجات هم مفید بوده و احتمال ابتلا به توکسوپلاسموز را کاهش میدهد.
دوران بارداری سالم با یدوناتال
کمبود برخی از ویتامینها و موادمعدنی در اوایل بارداری میتواند منجر به آسیب دائمی به جنین شود. به عنوان مثال، مکملهایی که حاوی اسید فولیک هستند، خطر برخی از نقصهای مادرزادی را کاهش میدهند.
بارداری نیازهای غذایی برای برخی ویتامینها و مواد معدنی، به ویژه آهن را افزایش میدهد.
مکمل یدوناتال دارای موادمعدنی و مغذی مورد نیاز بدن در دوران بارداری است. مصرف این مکمل به صورت روزانه شما را از خرید مکملهای دیگر بینیاز میکند.
سوالات متداول
مهمترین عوامل در حاملگی پوچ کدامند؟
حاملگی پوچ به دلایل طبیعی رخ داده و مادر در آن نقشی ندارد. این پدیده به علت مشکل در کروموزوم شماره 9 جنین به وجود میآید که میتواند از تخمک یا اسپرم ناشی شود.
علائم بارداری پوچ از کی شروع میشود؟
بارداری پوچ علائم خاصی ندارد. در بسیاری از مواقع زنان مبتلا حتی متوجه آن نمیشوند زیرا در ماههای اولیه بارداری رخ میدهد. در این زمان، بارداری غیرقابل تشخیص است.
آیا حاملگی پوچ قابل درمان است؟
از آنجایی که جنین در این عارضه اصلا به وجود نمیآید، درمانی برای آن وجود ندارد.
عوامل حاملگی پوچ در هفته پنجم چیست؟
حاملگی پوچ معمولا در سه ماهه اول بارداری پایان مییابد. درصورت ادامه تا ماه پنجم بارداری، علائم دقیقا شبیه علائم بارداری است و نمیتوان آنها را از هم تشخیص داد.
