کمر درد در بارداری میان زنان باردار بسیار شایع است. از علل آن می‌توان به نرم‌شدن رباط‌های بدن زنان، تغییرات هورمونی، اضافه‌وزن، تغییر مرکز ثقل، استرس و … اشاره کرد. اگر کمر درد در بارداری ناشی از زایمان زودرس یا عفونت در دستگاه ادراری باشد، خطرناک است و جهت درمان آن سریعاً می‌بایست به پزشک مراجعه شود.
به‌منظور پیشگیری از کمر درد در بارداری بهتر است از روش‌هایی چون درست بلندکردن اجسام از زمین، پرهیز از بلندکردن اجسام سنگین، استفاده از کفش مناسب، استراحت کافی، خوابیدن به پهلو، ورزش منظم و سبک، حفظ وضعیت مناسب بدن، رژیم غذایی مناسب و … استفاده کرد.
کمر درد بارداری بسیار شایع و متداول است و اگر علل جانبی چون عفونت عامل آن نباشد استفاده از راهکارهای مربوطه به‌منظور پیشگیری و درمان جزو بهترین روش‌ها به شمار می‌روند.
چرا کمر درد در بارداری بسیار شایع است؟
اغلب حدود 50 تا 80 درصد زنان باردار به کمر درد در بارداری مبتلا می‌شوند. کمر درد در بارداری بین ماه‌های 5 تا 7 و یا بین هفته‌های 8 تا 12 شایع‌تر است.
زنانی که پیش از دوران بارداری مشکلاتی در ناحیه کمر خود داشته باشند، ممکن است کمردرد در بارداری را خیلی زود احساس کنند.
علت اصلی شایع بودن کمر درد بارداری نرم‌شدن رباط‌های زنان در این دوران است که منجر به فشار بر کمر و لگن می‌شود.
نرم‌شدن رباط زنان در این دوران به دلیل تغییرات هورمونی و آماده‌کردن بدن زنان جهت زایمان است.
آیا کمر درد در بارداری خطرناک است؟
اگرچه کمر درد در بارداری بسیار شایع است، اما اگر این کمر درد به‌مرورزمان تشدید شود و یا بیش از دو هفته به طول بی انجامد، توصیه می‌شود تا به پزشک مراجعه شود.
احتمال دارد علت کمر درد در بارداری زایمان زودرس و یا عفونت در دستگاه ادراری باشد که این عوامل می‌توانند خطرناک باشند. از طریق علائمی مانند خونریزی واژن، تب، سوزش در زمان ادرار و مواردی ازاین‌دست، می‌توان احتمال زایمان زودرس یا عفونت در مجاری ادراری را عامل این درد دانست که خطرناک است و می‌بایست سریعاً به پزشک مراجعه شود.
علل کمر درد در بارداری
کمر درد در بارداری به‌خصوص در ماه‌های اول بارداری بسیار رایج است. در دوران بارداری رباط‌های بدن زنان به طور طبیعی و به دلیل تغییرات هورمونی جهت زایمان نرم‌تر می‌شوند.
نرم‌شدن رباط‌های بدن که بانوان را برای زایمان آماده می‌کند به مفاصل کمر و لگن فشار وارد کرده و منجر به کمر درد خواهد شد.
علاوه بر نرم‌شدن رباط‌های که از اصلی‌ترین دلایل کمر درد در بارداری محسوب می‌شود، می‌توان به عوامل زیر اشاره کرد:
- تغییرات هورمونی: هورمون‌هایی که در دوران بارداری ترشح می‌شوند سبب نرم‌تر شدن رباط‌ها در ناحیه لگن می‌شوند.
- مرکز ثقل: در دوران بارداری مرکز ثقل زنان باتوجه‌به رشد رحم و جنین تغییر کرده و به سمت جلو متمایل می‌شود و این خود دلیلی بر کمر درد در بارداری به شمار می‌رود.
- اضافه‌وزن: در دوران بارداری، زنان علاوه بر وزن خود می‌بایست وزن جنین را نیز تحمل کنند، این امر به کمر درد در بارداری منجر می‌شود.
- استرس: استرس اغلب در نواحی ضعیف بدن علائم خود را نشان می‌دهد. به دلیل تغییرات در ناحیه لگن و ضعیف‌شدن این ناحیه و باتوجه‌به استرس‌های ناشی از دوران بارداری، استرس نیز عامل دیگر کمر درد در بارداری محسوب می‌شود.
علاوه بر موارد فوق قرارگرفتن در وضعیت نامناسب، ایستادن‌های طولانی‌مدت، خم و راست شدن‌های بسیار و مواردی ازاین‌دست می‌توانند منجر به کمر درد در بارداری شوند.
کمر درد در بارداری و جنسیت جنین
کمر درد در بارداری با جنسیت جنین هیچ رابطه‌ای ندارد. همان‌طور که بیان شد از دلایل اصلی این درد نرم‌شدن رباط‌ها، استرس و تغییرات هورمونی است.
هراندازه مادر عضلات ضعیف‌تر و آمادگی بدنی کمتری داشته باشد، احتمال ابتلای زودتر از موعد وی به کمر درد بیشتر خواهد بود.
درمان کمر درد در بارداری
درمان کمر درد در بارداری به دلایل ایجاد کمر درد بستگی دارد. اگر عفونت مجاری ادراری و عفونت‌های کلیوی عامل آن باشد پس از مراجعه به دکتر می‌بایست از آنتی‌بیوتیک‌ها استفاده شود.
شناخت علت کمر درد در بارداری بسیار مهم است و گاهی پزشکان ممکن است پس از تصویربرداری از کمر یا معده علت کمر درد را متوجه شوند.
به‌منظور درمان کمر درد در بارداری ابتدا بهتر است از طریق به‌کاربستن روش‌هایی از آن جلوگیری شود؛ برای درمان می‌توان از راه‌های ذیل نیز استفاده کرد:
- درمان‌های مکمل: استفاده از طب سوزنی یا کایروپراکتیک برای درمان کمر درد در بارداری می‌تواند مفید باشد.
- ماساژدرمانی: ماساژ در دوران بارداری در شل‌شدن عضلات پایین کمر و ساق مفید بوده و فشار روی این اعصاب را آزاد خواهد کرد.
راه های پیشگیری از کمر درد در بارداری در سه ماهه اول
به‌منظور پیشگیری از کمر درد در بارداری به‌خصوص در سه‌ماهه اول می‌توان از روش‌های ذیل استفاده کرد:
- به‌منظور برداشتن اجسام از روی زمین، ابتدا زانوهای خود را خم کرده و پشت خود را صاف نگاه دارید و بعد جسم را از زمین بردارید تا به کمر درد مبتلا نشوید.
- در دوران بارداری می‌بایست از بلندکردن اجسام سنگین اکیداً خودداری گردد.
- هنگام چرخش می‌بایست پاهای خود را حرکت دهید تا از چرخش ستون فقرات که منجر به کمر درد می‌شود، خودداری شود.
- استفاده از کفش‌های تخت و دوری از کفش‌های پاشنه بلند به‌منظور تقسیم مساوی وزن بدن پیشنهاد می‌شود.
- در زمان خواب به‌منظور جلوگیری از کمر درد در بارداری بهتر است به دنبال بالشت های حمایتی در این دوران باشد و از آن‌ها استفاده کنید.
- استراحت در این دوران بسیار لازم است و تا حدی از کمر درد در بارداری جلوگیری خواهد کرد. در زمان خواب و استراحت لازم است تا به پهلو بخوابید و از خوابیدن به پشت خودداری کنید. استفاده از بالشت های حمایتی بین زانوهای خمیده، زیر شکم و پشت کمر در این دوران توصیه می‌شود.
- استفاده از ماساژ یا حمام آب گرم برای دوری از استرس که یکی از عوامل کمر درد در بارداری است، بسیار مناسب است.
- استفاده از تشک‌های طبی در این دوران توصیه می‌شود. درصورتی‌که تشک نرمی دارید بهتر است از یک تخت سخت زیر تشک برای محکم تر شدن آن استفاده کنید.
- در دوران بارداری زنان به دلیل تغییر مرکز ثقل که منجر به کمر درد در بارداری می شود باید وضعیت بدنی مناسب را تمرین کنند. صاف ایستادن، بالا نگاه داشتن سینه ها، عقب نگاه داشتن شانه ها، عدم قفل کردن زانوها از حالات بدنی است که زن باردار لازم است رعایت کند. تنظیم و کنترل تنفس در این دوران نیز بسیار مهم است.
- اگرچه استراحت در دوران بارداری اهمیت زیادی دارد؛ اما زنان باردار می‌بایست فعالیت‌های منظم بدنی داشته باند تا کمر خود را قوی کرده و کمر درد بارداری را تسکین دهند. پیاده‌روی و ورزش در آب در این دوران بسیار مفید است.
- داشتن رژیم غذایی مناسب همراه با فیبر کافی و نوشیدن فراوان آب، اجتناب از غذاهای چرب و اسیدی نیز از عواملی هستند که می‌توانند به پیشگیری از کمر درد در بارداری کمک کنند.
- از نشستن و ایستادن‌های طولانی‌مدت در دوران بارداری می‌بایست پرهیز شود.
- انجام حرکات کششی منظم در تقویت ماهیچه‌های کمر و کاهش کمر درد در بارداری مؤثر است. به دلیل افزایش ترشح هورمون ریلکسین شاید انعطاف‌پذیری در این دوران بیش‌ازپیش باشد؛ اما این امر می‌تواند منجر به کشش بیش از حد و آسیب به فرد گردد.
در دوران بارداری چه مکملی مصرف کنم؟
یکی از روش‌های پیشگیری از کمر درد در بارداری داشتن رژیم غذایی مناسب و پر فیبر است.
استفاده از مکمل غذایی مناسب در کنار رژیم غذایی سالم و مغذی به پیشگیری از کمر درد در دوران بارداری کمک می‌کند.
از بهترین مکمل‌ها در دوران بارداری می‌توان به مکمل یدوناتال ایکس مارت اشاره کرد. این مکمل مملو از مواد معدنی چون آهن و ید و ویتامین‌های گروه B و D است.
ویتامین D به‌کار رفته در یدوناتال علاوه بر تقویت سیستم ایمنی بدن سبب جذب هرچه بهتر کلسیم در بدن شده و از این طریق از پوکی‌استخوان و ضعیف‌شدن استخوان‌های مادر در دوران بارداری که منجر به کمر درد در این دوران می‌شود، جلوگیری می‌کند.
سوالات متداول
آیا کمر درد در بارداری طبیعی است؟
کمر درد در بارداری به دلیل نرم‌شدن رباط‌های زن باردار و تغییرات هورمونی که بدن مادر را برای زایمان آماده می‌کند، طبیعی است؛ مگر علل دیگری چون عفونت مجاری ادراری یا زایمان زودرس عامل آن باشد، که می‌بایست مورد تشخیص پزشک گرفته و تحت درمان قرار گیرد.
علت کمر درد در بارداری چیست؟
علت اصلی کمر درد در بارداری نرم‌شدن رباط‌های زنان باردار است؛ اما دلایل دیگری چون تغییرات هورمونی، استرس، تغییر نقطه ثقل بدن و اضافه‌وزن نیز از دیگر علل آن است.
آیا ورزش به کمر درد در دوران بارداری کمک می کند؟
انجام ورزش‌های منظم در مدت کوتاه اما به‌صورت مستمر و روزانه می‌تواند به پیشگیری از کمر درد در بارداری بی انجامد. پیاده روی و انجام حرکات ورزشی در آب در این دوران توصیه می‌شود.
آیا کمر درد در بارداری در ماه اول شایع است؟
کمر درد در بارداری بین ماه‌های 5 تا 7 یا بین هفته‌های 8 تا 12 شایع‌تر است، اما اگر زن باردار دچار مشکل یا عارضه کمر درد باشد، کمر درد بارداری زودتر از موعد اتفاق خواهد افتاد.
