بیماری آرتروز که با نام دیگر استئوآرتریت نیز شناخته می‌شود، بیماری شایع است که در تمام مناطق جغرافیایی دنیا دیده می‌شود. این بیماری سبب بروز تخریب پیش رونده در غضروف مفاصل شده و به این ترتیب منجر به تحلیل رفتن غضروف‌ها، ایجاد درد مفصل و ورم مفصل و در نهایت درگیر شدن استخوان‌های زیر آن می‌شود. با ادامه یافتن این عارضه مشکلات فرد افزایش می‌یابد و درگیری‌های بیشتری در بدن به وجود می‌آید. از همین رو داشتن آگاهی، پیشگیری کردن و درمان زود هنگام، می‌تواند به کاهش مشکلات آن کمک فراوانی کند.
علت آرتروز چیست؟
همان‌طور که گفتیم، بیماری آرتروز با درگیر شدن غضروف‌ها اتفاق می‌افتد. زمانی که این بافت به سمت تحلیل رفتن پیش می‌رود، مفصل استخوان زیر آن درگیر این مشکل شده و سبب بروز درد و ورم مفصل و سپس بیماری استئوآرتریت می‌شود. در واقع اصلی‌ترین علت آرتروز، درگیر شدن بافت غضروفی بوده که در صورت تحلیل آن، منجر به درگیری استخوان زیر آن می‌شود. در این شرایط استخوان بر روی استخوان ساییده می‌شود و آرتروز در بدن بروز پیدا می‌کند. این موضوع تحت تأثیر عوامل مختلفی ممکن است بروز پیدا کند که در نهایت منجر به التهاب در بافت‌های اطراف می‌شود.
البته لازم است بدانید که به صورت کلی علت آرتروز ناشناخته بوده و هنوز عاملی دقیقی برای ابتلا به آن مشخص نشده است. اما برخی از موارد و علل جزء نکاتی هستند که می‌توانند بر روی این بیماری تأثیر گذاشته و سبب افزایش احتمال ابتلا به آن شوند. عواملی که ژنتیک یکی از اصلی‌ترین آن‌ها شناخته می‌شود.
عوامل موثر در ابتلا به بیماری آرتروز و تشدید آن
با اینکه علت اصلی ابتلا به آرتروز همچنان ناشناخته باقی مانده است، اما پژوهش‌های صورت گرفته نشان می‌دهد که برخی از عوامل می‌توانند در ابتلا به این بیماری نقش داشته باشند. عواملی که سبب شوند تا این بیماری در برخی افراد بروز بیشتری داشته و می‌توانند درگیر شدن با آن را بیشتر تشدید کنند. برخی از عوامل موثر در ابتلا به بیماری آرتروز عبارت است از:
- عوامل ژنتیکی و ارثی (وجود این بیماری در خانواده و وابستگان)
- چاقی و افزایش وزن
- بالا رفتن سن و فرسودگی اعضای بدن
- فعالیت‌های سنگین و با فشار بالا
- داشتن جنسیت زن (احتمال ابتلا به این بیماری در خانم‌ها بیش از آقایان است.)
بیماری‌های افزایش‌دهنده احتمال ابتلا به بیماری آرتروز
علاوه بر تمامی عواملی که تا به اینجا به‌عنوان عوامل افزایش‌دهنده ابتلا به آرتروز ذکر شدند، برخی بیماری‌ها نیز می‌توانند احتمال ابتلا به آرتروز را افزایش دهند. در واقع برخی بیماری‌ها زمینه را برای ابتلا به استئوآرتریت فراهم کرده و سبب بروز این بیماری و مشکل در فرد می‌شوند. به طور کلی بیماری‌هایی که با چاقی در ارتباط بوده و در اثر افزایش وزن برای افراد به وجود می‌آید، برخی از این عوامل هستند. بیماری‌هایی مانند فشارخون بالا، بیماری‌های قلبی، بیماری‌های تنفسی در اثر سیگار کشیدن زیاد و ابتلا به انواع مختلف دیابت، رایج‌ترین این موارد هستند؛ مواردی که در یک چرخه قرار دارند و ابتلا به هریک می‌تواند احتمال ابتلا به بیماری آرتروز را افزایش دهد.
علاوه بر این بیماری‌های رایج، برخی دیگر از بیماری‌ها نیز هستند که ابتلا به آن‌ها می‌تواند احتمال ابتلا به آرتروز را بیش از پیش کند. بیماری‌هایی مانند سندروم مارفان، ویلسون و آلکاپتونوری، بیماری‌های نادر تاثیرگذار بر روی آرتروز هستند.
البته با همه این نکات باید به یاد داشته باشید که ابتلا به آرتروز ممکن است در اثر هیچ یک از این بیماری‌ها به وجود نیامده و به طور برعکس، وجود آرتروز در فرد سبب ایجاد هریک از بیماری‌های نام برده شود.
افراد در معرض ابتلا به بیماری آرتروز
حال که با عوامل تاثیرگذار در ابتلا به بیماری آرتروز آشنایی پیدا کردید، به‌خوبی می‌توانید افراد در معرض ابتلا به این بیماری را بشناسید. در واقع افرادی که وزن‌های بالا دارند و رژیم غذایی مناسبی را استفاده نمی‌کنند، با فشار آوردن به مفاصل خود سبب بروز آرتروز در بدن خود می‌شود. علاوه بر این افراد، کسانی که فعالیت‌های پرفشار و سنگین دارند و دائماً در حال واردکردن فشار بر بدن خود هستند نیز بیش از دیگران به این بیماری مبتلا می‌شوند.
ورزشکاران سنگین وزن، نوازندگان موسیقی، رقصنده‌ها و بافندگان قالی برخی از این افراد هستند. در کنار تمامی این موارد، جنسیت و سن این افراد نیز می‌تواند بر روی ابتلا به این بیماری تاثیرگذار باشد.
علائم آرتروز چیست؟
زمانی که صحبت از ابتلا به یک بیماری می‌شود، علائمی نیز برای بروز آن بررسی می‌شود. علائمی که به‌صورت مشخص در اکثر افراد مبتلا به این بیماری وجود داشته و سبب شناخت آن بیماری در فرد می‌شود. علائم شایع برای ابتلا به بیماری آرتروز نیز مشخص هستند. برخی از علائم آرتروز را در ادامه می‌توانید بخوانید و اطلاعاتی را درباره آن‌ها به دست آورید.
- افزایش تورم و التهاب در مفصل مختلف در اثر از بین رفتن غضروف بین مفاصل
- افزایش درد در حین فعالیت یا حتی در حال استراحت
- کاهش توانایی حرکت کردن و انجام فعالیت‌های بدنی روزمره
- ایجاد بی‌ثباتی در مفصل عضو درگیر با بیماری
- کاهش انعطاف‌پذیری مفاصل در حین فعالیت
- نشت مفصل و ایجاد صدای ساییده شدن در فعالیت و حرکت
- تغییر شکل یافتن مفصل در مدت زمان طولانی ابتلا
- قفل شدن یکباره مفصل در حین راه رفتن و فعالیت
- کمانش کردن عضو درگیر و بیرون‌زدگی آن
- ایجاد ضعف عضلانی در بدن بر اثر شدت سایش مفصل
- تحلیل رفتن و ضعیف شدن ماهیچه‌های پیرامون مفصل
با تمامی نکات بیان‌شده باید بدانید که علائم آرتروز در انواع مختلف آن، ممکن است به اشکال مختلفی بروز پیدا کنند و شمایل متفاوتی را از خود به جای بگذارند. از همین رو در صورت مشاهده علائم آرتروز، لازم است تا به پزشک مراجعه کرده و به دنبال تشخیص دقیق آن باشید. به این ترتیب می‌توانید از بروز این بیماری و پیشرفت آن جلوگیری لازم را به عمل آورید.
انواع مختلف بیماری آرتروز و اشکال بروز آن
بیماری آرتروز در انواع مختلفی بروز پیدا می‌کند. انواعی که به‌صورت کلی در ویژگی‌های اصلی خود با یکدیگر مشترک هستند، اما در برخی از موارد و جزئیات تفاوتهایی را با هم دارند. این تفاوت‌ها سبب دسته‌بندی بیماری آرتروز به 7 دسته شده است. این 7 دسته عبارت است از:
- آرتریت التهابی
- آرتروز دژنراتیو (تخریبی) یا مکانیکی
- درد اسکلتی عضلانی و بافت نرم
- درد‌های کمری
- بیماری بافت همبند
- آرتروز عفونی
- آرتروز متابولیک
بروز بیماری آرتروز در اعضای مختلف بدن
دسته‌بندی دیگری که می‌توان برای بیماری آرتروز در نظر گرفت، دسته‌بندی این بیماری برای ابتلا اعضای مختلف بدن است. به‌صورت کلی آرتروز در مفصل زانو بیش از دیگر اعضای بدن دیده می‌شود اما این موضوع به معنای عدم ابتلا و درگیری مفاصل دیگر اعضای بدن نخواهد بود. به‌صورت کلی هر عضوی از بدن که دارای مفصل و استخوان باشد، ممکن است با آرتروز درگیری پیدا کند و به آن مبتلا شود. پا، باسن، ستون مهره‌ها و گردن، مفصل ران و دست و آرنج، برخی از مواردی هستند که به زانو اضافه می‌شوند. اعضایی که هریک با ایجاد درد و ورم مفصل، ابتلا به بیماری آرتروز را بروز داده و خود را در بدن نشان می‌دهند.
زمان مراجعه به پزشک برای درمان بیماری آرتروز
آرتروز از آن دسته بیماری‌هایی است که در ابتدا می‌توان آن را به‌راحتی کنترل کرد و با استفاده از راهکارهای درمانی و پیشگیرانه آن را به‌خوبی کنترل نمود. اما در صورتی که این بیماری پیشرفت بسیاری کرده باشد، ممکن است این موضوع کمی سخت و دشوار باشد و نیاز به مراجعه به پزشک ضرورت یابد. از همین رو در برخی از موارد، مراجعه به پزشک ضرورت یافته و به‌عنوان نکته‌ای مهم در راستای سلامتی فرد شناخته می‌شود. در صورت مشاهده برخی علائم که در ادامه به آن‌ها اشاره خواهیم کرد، بهتر است تا برای ادامه درمان تحت نظر پزشک باشید. این علائم عبارت‌اند از:
- همراه شدن درد مفاصل با تب و گرمای دائمی بدن
- کاهش وزن بی‌دلیل و خصوصاً بی‌اندازه (بیش از 5 کیلوگرم)
- عدم توانایی راه رفتن به دلیل درد مفاصل و استخوان
- سفتی و خشکی مفصل و ایجاد صدای سایش در بین مفاصل و استخوان
- ورم مفصل و تورم و التهاب بیش از اندازه در مفاصل بدن
راهکارهایی برای پیشگیری از ابتلا به بیماری آرتروز
از مهم‌ترین نکاتی که در ارتباط با بیماری آرتروز وجود دارد، اهمیت پیشگیری از ابتلا به آن است. این بیماری راه درمانی قطعی نداشته و در صورت ابتلا، بهبودی برای آن وجود ندارد. در واقع تمامی راه‌حل‌هایی که در ادامه ذکر خواهیم کرد، تنها راهی برای نگه‌داشتن بیماری در وضعیت به وجود آمده است. از همین رو پیشگیری از رشد و پیشرفت این بیماری از اهمیت بالایی برخوردار است. برخی از راهکارهای ممکن برای کاهش احتمال ابتلا به بیماری و پیشگیری از بروز آرتروز را در ادامه خواهید خواند. با استفاده از این راهکارها می‌توانید سلامتی بیشتری را برای خود به ارمغان آورید.
- رسیدگی به سیستم غذایی و توجه به کیفیت غذایی مناسب
- حفظ وزن در میزان مناسب و جلوگیری از افزایش بی‌رویه وزن و چاقی
- داشتن فعالیت فیزیکی مناسب و به‌اندازه (عدم استفاده از فعالیت‌های شدید و عدم بی‌تحرکی)
چگونگی تشخیص بیماری آرتروز در افراد مختلف
در صورتی که فرد برخی از علائم ذکر شده در بالا را در خود مشاهده کرد، لازم است تا برای تشخیص دقیق بیماری به پزشک مراجعه کند. تشخیص ابتلا به آرتروز با راهکارهای مختلفی می‌تواند صورت گیرد که هر یک برای برخی از افراد مناسب هستند؛ از انواع رادیوگرافی‌ها گرفته تا تصویربرداری‌های مختلف و برداشتن مایع مفصلی عضو درگیر، شایع‌ترین راهکارهای درمانی هستند.
در این بین هریک از این راهکارها می‌تواند به‌تنهایی برای فرد مناسب باشد. البته این موضوع باید بر اساس تشخیص پزشک و فیزیوتراپیست شما صورت گیرد و او روش تشخیصی دقیق را برای شما انتخاب نماید. با استفاده از این آزمایش‌ها، ابتلا به آرتروز تشخیص داده شده و میزان پیشرفت آن نیز مشخص می‌شود. به این ترتیب راهکار درمانی مناسب برای این بیماری انتخاب شده و پزشک روند درمان فرد را آغاز می‌کند.
راهکارهای درمانی برای افراد مبتلا به بیماری آرتروز
پس از تشخیص بیماری آرتروز لازم است تا به دنبال راهکارهای درمانی مناسب برای آن باشیم. زمانی که این بیماری تشخیص داده شد، هر لحظه برای جلوگیری از پیشرفت آن اهمیت دارد. از همین رو لازم است تا برای درمان آرتروز، برنامه مشخصی چیده شود تا بیماری در مسیر مشخصی قرار گرفته و برنامه درمانی مناسبی برای آن اجرا شود.
برای این بیماری راهکارهای درمانی مختلفی وجود دارد که هریک از آن‌ها برای برخی از افراد مناسب است. با این همه باید بدانید که برای این بیماری راهکار درمانی قطعی وجود نداشته و تمامی راهکارهای درمانی به دنبال جلوگیری از پیشرفت این بیماری هستند. برخی از روش‌های درمانی مناسب برای افراد مبتلا به آرتروز عبارت است از:
- توجه به رژیم غذایی و اصلاح آن؛ استفاده از غذاهای دارای آنتی‌اکسیدان بالا و خواص ضدالتهابی
- استفاده از راهکارهای فیزیکی مانند فیزیوتراپی و ماساژ، درمان آب گرم و کار درمانی برای بهبود التهاب و درد مفاصل
- مدیریت شرایط زندگی مانند بهبود سیستم خواب، کاهش استرس و اضطراب در زندگی، داشتن فعالیت کافی و استراحت مفید، اجتناب از سیگار و الکل، حفظ وزن در میزان متناسب
درمان‌های دارویی مناسب برای درمان بیماری آرتروز
علاوه بر تمامی راهکارهای ذکر شده به‌عنوان راهکار درمانی برای کاهش التهاب و درد مفاصل حاصل از آرتروز، راهکارهای دارویی نیز برای آن وجود دارد. راهکارهای دارویی معمولاً تحت نظر پزشک صورت گرفته و نیازمند تشخیص متخصص مربوطه است. در این راستا ممکن است داروهای مختلفی برای درمان فرد مبتلا به این بیماری تجویز شود که هرکدام به دلیلی مورداستفاده قرار می‌گیرد. برخی از انواع داروهای مورداستفاده در درمان انواع بیماری آرتروز عبارت‌اند از:
- داروهای ضد درد
- داروهای بیولوژیکی
- کورتیکواستروئیدها
- داروهای غیر التهابی ضد استروئیدی
- داروهای ضد روماتیسمی اصلاح‌کننده بیماری
مقایسه بیماری آرتروز با روماتیسم مفصلی (آرتریت روماتوئید)
آرتریت روماتوئید یکی از آن بیماری‌هایی است که با آرتروز شباهت بسیاری دارد. این بیماری که در دسته بیماری‌های مزمن و خود ایمنی قرار می‌گیرد، در برخی موارد با آرتروز اشتباه گرفته می‌شود. آرتریت روماتوئید در واقع التهاب مفاصل است که با ساییده شدن مفاصل تفاوت مشخصی را دارد. در این بیماری درد، تورم، سفتی و حرارت در عضو آسیب دیده مشاهده می‌شود که ممکن است علائمی مشابه با ابتلا به آرتروز باشد.
اما موضوعی که این دو بیماری را از یکدیگر جدا می‌کند، میزان فراگیری این دو بیماری است. آرتریت روماتوئید یا روماتیسم مفصلی، تمامی اعضای بدن را درگیر می‌کند و سبب حمله دستگاه ایمنی بدن به خود بدن می‌شود. این موضوع در بلند مدت به از دست رفتن توان ماهیچه‌های بدن برای حرکت منجر می‌شود. موضوعی که می‌تواند بیماری‌های بسیار دیگری را نیز سبب شده و اختلالات فراوانی را برای فرد بیمار به وجود آورد.
جمع‌بندی پایانی
اگر مقاله را تا به اینجا همراه ما بوده باشید، اکنون اطلاعات دقیقی را در ارتباط با بیماری آرتروز دارید. بیماری مزمن، که در انواع و اقسام مختلفی ممکن است بروز پیدا کند.
امید است با خواندن این مقاله توانسته باشید اطلاعات دقیقی را از صفر تا صد آرتروز، از چگونگی بروز و ابتلا به آن، تا علل و علائم آرتروز به دست آورده باشید. اطلاعاتی که در نهایت به شما کمک کند تا تفاوت آرتروز با روماتیسم مفصلی یا همان بیماری آرتریت روماتوئید را شناخته و به دنبال استفاده از راهکارهای پیشگیری‌کننده و درمانی آن باشید.
