اگر ساییدگی و تجزیه مفاصل پا بر اثر عوامل مختلفی چون بالا رفتن سن، ضربه، انجام حرکات مکرر بطور نامناسب و … صورت پذیرد، فرد دچار آرتروز پا خواهد شد و به دلیل درد، سفتی، تورم، کاهش دامنه حرکتی و تغییر شکل مفاصل به سختی فعالیتهای روزمره خود را انجام داده و در برخی موارد قادر به انجام آنها نخواهد بود.
اغلب این عارضه پاشنه پا، مچ پا، کف پا، زانو، ساق و انگشتان پا را تحت تأثیر قرار می دهد.
پزشکان با انجام معاینات بالینی و استفاده از آزمایشات تصویربرداری به وجود این عارضه پی می برند و با استفاده از روش های جراحی یا غیر جراحی به درمان آن خواهند پرداخت.
به منظور کسب اطلاعات بیشتر در خصوص آرتروز پا تا انتهای این مقاله با ما همراه باشید.
آرتروز پا چیست؟
آرتروز پا عارضه ای است که با التهاب مفاصل پا همراه است و درد، سفتی و التهاب مفاصل پا از نشانه های اصلی آن است.
آرتروز پا انواع مختلفی داشته و هرکدام می تواند بر راه رفتن و انجام فعالیت های روزمره فرد تأثیر بگذارد. با استفاده از روش های درمانی مناسب می توان پیشرفت آرتروز را کنترل کرده و با کاهش درد و التهاب به انجام فعالیت های روزمره خود ادامه داد.
آرتروز چگونه روی پا و مچ تأثیر می گذارد؟
آرتروز پا با ایجاد درد، سفتی و تورم بر پا و مچ پا تأثیر می گذارد و سبب کاهش تحرک فرد و پایین آمدن سطح کیفیت زندگی فرد می شود.
پا از 33 مفصل تشکیل شده است که هر بار ایستادن، راه رفتن و دویدن با حمایت و ایجاد تعادل این مفاصل امکان پذیر می گردد.
ایجاد درد و التهاب در هرکدام از این مفاصل، ناحیه ای از پا را تحت تأثیر قرار داده و عارضه آرتروز ایجاد می شود.
علائم آرتروز پا
از علائم آرتروز پا می توان به موارد زیر اشاره کرد:
● درد
درد حاصل از این عارضه، دردناک، تیز و گاهی مبهم است و اغلب با انجام حرکت و فعالیت بیشتر بدتر می شود.
● سفتی
یکی از نشانه های آرتروز پا سفت شدن مفاصل پا و مچ آن است.
به دنبال این عارضه حرکت به ویژه پس از سکون های طولانی مدت مانند بیدار شدن از خواب شبانه یا استراحت های طولانی مدت دشوار خواهد بود.
● تورم
یکی از نشانه های اصلی آرتروز التهاب مفاصل است که آرتروز پا نیز از این مورد مستثنی نیست.
● کاهش دامنه حرکتی
درد و التهاب ناشی از این عارضه حرکت پا و مچ پا را در دامنه کامل حرکتی خود با مشکل مواجه می سازد.
● بدشکلی
به مرور زمان در صورت عدم درمان آرتروز پا و شدت یافتن آن، بدشکلی هایی به ویژه در انگشتان پا ایجاد می گردد، برای مثال شکل چکشی انگشتان پا یکی از این نشانه ها است.
آرتروز پا کدام قسمت های پا را درگیر میکند؟
مفاصل بدن از جمله مفاصل پا در طول دوران زندگی با گذر زمان و یا در اثر تصادفات، ضربه، آسیب دیده و نیاز به ترمیم پیدا می کنند.
مهمترین عارضه ای که مفاصل پا را تحت تأثیر قرار داده و سبب تورم، درد، سفتی و تغییرات فیزیکی در نقاط مختلف پا می شود، آرتروز پا است.
آرتروز پا قسمت های مختلف پا را درگیر کرده و شامل موارد زیر است.
● پاشنه پا
آرتروز پاشنه پا یکی از بیماری های معمول در افراد مسن است، البته عوامل دیگری چون چاقی و انواع تروما نیز مسبب این عارضه خواهند بود.
در آرتروز پاشنه پا عوارضی مانند خار استخوان، تخریب غضروف و باریک شدن فضای مفصل ایجاد می شود.
سفتی پاشنه پا در زمان صبح، دردهای مکرر، احساس قرمزی و گرما در مفصل، تورم و التهاب، محدودیت حرکتی، بثورات پوستی و … از نشانه های این عارضه است.
● مچ پا
زمانیکه غضروف مفصل مچ پا ساییده شده و تجزیه شود، آرتروز مچ پا ایجاد خواهد شد. عفونت، تصادفات و بیماری های خودایمنی از مهمترین دلایل ایجاد این عارضه به شمار می روند.
دردی که با حرکت تشدید می گردد، سفتی بیش از اندازه، تورم و تغییر شکل مچ پا از بارزترین نشانه های آرتروز مچ پا هستند.
اغلب پزشکان پس از انجام معاینات بالینی با کمک گرفتن از آزمایشات تصویربرداری و MRI وجود این عارضه را تشخیص می دهند.
● کف پا
یکی دیگر از انواع آرتروز پا، آرتروز کف پا است. در این عارضه مفاصل نواحی پاشنه و پنجه پا آسیب دیده و دچار تورم و سایش مفاصل می گردند.
احساس درد تیز در ناحیه کف پا، ایجاد تورم، احساس گرما در ناحیه کف پا و قرمزی آن، عدم توانایی در تحمل کامل وزن، گزگز کردن و … از نشانه های آرتروز کف پا است.
البته هرکدام از نشانه های ذکر شده می توانند نشانه بیماری دیگری نیز باشند، لذا توصیه می گردد جهت تشخیص از معاینات بالینی پزشک یا از آزمایشات تصویربرداری استفاده شود.
● زانو
آرتروز زانو یکی از شایع ترین انواع آرتروز پا است. از آنجا که این عارضه با ناتوانی در انجام بسیاری از حرکات مانند بالا و پایین رفتن از پله ها، انجام فعالیت های روزمره و … همراه است، افرادی که با این عارضه مواجه می شوند، بیش از پیش لزوم درمان را احساس می کنند.
افراد با این عارضه به سختی زانوی متورم خود را صاف خواهند کرد و یا فعالیت بیشتر درد زانوی آن ها را تشدید خواهد کرد.
زانویی که به این عارضه گرفتار شده است در حین حرکت قفل شده و احساس کلیک، شکستگی یا ساییدگی از مفصل زانو شنیده خواهد شد.
درد زانوی افراد مبتلا به آرتروز زانو نسبت به تغییرات آب و هوایی واکنش نشان داده و بیشتر خواهد شد.
● ساق پا
آرتروز ساق پا در مقایسه با انواع دیگر آرتروز پا کمتر شایع است. محل برخورد نازک نی با مفصل مچ پا، ساق پا را تشکیل داده که بواسطه آرتروز با درد، سفتی و التهاب همراه خواهد شد.
احساس درد بعد از انجام فعالیت های زیاد ورزشی و احساس سفتی و گرفتگی در ساق پا به ویژه هنگام صبح و پس از بیدار شدن از خواب، از نشانه های آرتروز ساق پا است.
● انگشتان
اغلب آرتروز انگشتان پا با بدشکل شدن انگشتان همراه خواهد بود. از شدیدترین انواع آرتروز انگشتان پا می توان به بونیون اشاره کرد که در آن انگشت شست پا از روی انگشت دوم پا عبور می کند.
آرتروز انگشتان پا پوشیدن انواع کفش را برای افراد دشوار خواهد کرد. در این عارضه انگشتان ثابت و سفت شده و به دلیل عدم حرکت در داخل کفش، فشار بالایی از جانب کفش بر آن ها وارد شده و درد و آسیب تشدید خواهد شد.
آرتروز پا چگونه تشخیص داده می شود؟
پزشکان جهت تشخیص آرتروز پا از روش های زیر استفاده می کنند:
● سابقه پزشکی بیماران
زمان شروع علائم، سابقه خانوادگی، سابقه پزشکی بیمار و ابتلا بودن به بیماری های دیگر و … همگی می توانند به پزشکان در تشخیص این عارضه کمک کنند.
● معاینات بالینی
پزشکان از طریق معاینات بالینی بیمار به دنبال علائمی از آرتروز پا نظیر تورم، احساس حساسیت، وجود گرما در مفاصل یا تغییر شکل مفاصل خواهند بود تا با استناد به این نشانه ها به وجود عارضه آرتروز پا پی ببرد.
● آزمایشات تصویربرداری
ام آر آی و سی تی اسکن از آزمایشات تصویربرداری رایجی هستند که به تشخیص هرچه بهتر پزشکان در خصوص وجود عارضه آرتروز پا کمک می کنند.
● آزمایش خون
پزشکان با استفاده از آزمایش خون به وجود نشانگرهای التهابی یا آنتی بادی هایی که به واسطه اختلالات خود ایمنی در بدن تولید می شود، پی برده و از این طریق عارضه آرتروز را تشخیص می دهند.
درمان آرتروز پا
پزشکان جهت درمان آرتروز پا از روش های مختلفی بهره می گیرند. انتخاب و به کارگیری روش درمان این عارضه به شدت بیماری، محل دقیق درد، سن بیمار، میزان تحرک فرد و … بستگی خواهد داشت.
فیزیوتراپی، دارو درمانی، استفاده از آتل و بریس، تزریق استروئید و عمل جراحی از مهمترین درمان های آرتروز پا به شمار می روند.
درمان آرتروز کف پا
اغلب آرتروز کف پا بدون مراجعه به پزشک قابل درمان است. استفاده از دارو درمانی نظیر استفاده از ایبوپروفن و پاراستامول موثر خواهد بود.
استراحت، یخ درمانی، فشرده سازی و بالا نگاه داشتن پاها از سطح زمین در درمان این عارضه موثر است.
در آرتروز کف پا بهتر است ورزش نکرده و از وارد کردن تمامی وزن بدن به پاشنه و کف پا خودداری کنید.
استفاده از بسته یخ به مدت 20 دقیقه، هر 2 تا 3 ساعت یکبار در درمان موثر است. بستن کف پا با بانداژ نیز موثر است، اما سفتی بانداژ می بایست به اندازه ای باشد تا از جریان خون بهتر جلوگیری نکند.
درمان آرتروز پاشنه پا
اغلب جهت درمان آرتروز پا در پاشنه از فیزیوتراپی و انجام تمریناتی با شدت کم استفاده می کنند. استفاده از داروهای ضد التهابی مانند آسپرین، استفاده از کرم های ضد التهابی، مصرف مکمل های گلوکزامین و کندرویتین و قرار دادن کفی های ژله ای در کفش همگی در درمان این عارضه موثر خواهند بود.
عدم استفاده از کفش های پاشنه بلند و تنگ، پرهیز از پابرهنه راه رفتن و خودداری از ایستادن و راه رفتن های طولانی مدت به درمان آرتروز در پاشنه پا کمک می کند.
● درمان آرتروز مچ پا
جهت درمان آرتروز مچ پا استفاده از داروهای ضد التهابی غیر استروئیدی یا استفاده از تزریق استروئید و یا بهره گیری از بریس یا آتل موثر خواهد بود. در صورت عدم درمان آرتروز مچ پا از روش های جراحی استفاده می شود.
جراحی برای سفت کردن رباط های حمایت کننده از مچ پا، جدا کردن قطعات استخوان یا بافت نرم از طریق آرتروسکوپی، برش دادن و صاف کردن استخوان پا جهت کاهش درد و بازیابی عملکرد مفصل مچ پا مورد استفاده قرار می گیرد.
در شرایط حادتری که غضروف زیادی باقی نمانده و مفصل مچ پا سفت شده باشد از فیوژن و جایگزینی مچ پا استفاده می شود.
● درمان آرتروز زانو
درمان آرتروز پا در ناحیه زانو با در نظر گرفتن شدت آسیب متفاوت خواهد بود. دارو درمانی آرتروز زانو زمانی انجام می پذیرد که شدت درد کم و سطح آسیب خفیف باشد، داروهای ضد التهابی غیر استروئیدی مانند ایبوپروفن، استامینوفن، کپسایسین در درمان آرتروز زانو مفید هستند.
تزریق کورتیکواستروئیدها به مفصل زانو به درمان این عارضه کمک می کند.
به عنوان آخرین گزینه درمانی، پزشکان از جراحی استفاده می نمایند، جراحی های آرتروسکوپی، استئوتومی، تعویض کامل مفصل زانو و … جهت درمان آرتروز زانو موثر خواهند بود.
● درمان آرتروز ساق پا
دارو درمانی از روش های درمان آرتروز ساق پا است. از داروهای موثر و بدون نسخه می توان به پاراستامول اشاره کرد.
به دلیل اینکه آرتروز ساق پا نظیر دیگر انواع آرتروز پا، با التهاب و درد مفاصل پا همراه خواهد بود، لذا استفاده از داروهای ضد التهابی و غیراستروئیدی نیز مفید است. گاهی از کرم کپسایسین به منظور کاهش درد و التهاب استفاده می شود.
در شرایط بحرانی تر، تزریق استروئید به منظور درمان آرتروز ساق پا موثر خواهد بود.
● درمان آرتروز انگشت پا
درمان آرتروز انگشت پا با روش هایی چون استفاده از داروهای ضد التهابی غیر استروئیدی، تزریق استروئید، عمل جراحی جهت اصلاح، تغییر شکل یا جایگزینی استخوان در مفصل انجام می پذیرد.
کیلکتومی، آرترودزیس و آرتروپلاستی از مهمترین روش های جراحی درمان آرتروز انگشت پا هستند.
علاوه بر روش های غیر تهاجمی و تهاجمی ذکر شده می توان به درمان خانگی آرتروز انگشت پا پرداخت.
سرما و گرما درمانی، طب سوزنی، مدیتیشن، رژیم غذایی مناسب و … از روش های درمان خانگی آرتروز انگشت پا به شمار می روند.
بهبود علائم آرتروز پا با مصرف مکمل آرتونیک
یکی از بهترین مکمل ها جهت درمان آرتروز پا، مکمل آرتونیک است.
آرتروز پا با علائمی چون درد، سفتی، تورم، کاهش دامنه حرکتی و بد شکلی مفاصل همراه است که استفاده از آرتونیک با تمامی نشانه های ذکر شده مقابله می کند.
ترکیب کلاژن در آرتونیک ترکیبی جهت کاهش شدت درد مفاصل است و هیالورونیک اسید در مکمل آرتونیک التهاب را کاهش می دهد.
ترکیب کندروئیتین در این مکمل با بازسازی غضروف سفتی و بدشکلی مفاصل را درمان کرده و در نهایت متیل سولفونیل متان مکمل آرتونیک با اثرات ضد التهابی خود سبب تقویت دامنه حرکتی مفاصل می گردد.
سوالات متداول
علائم آرتروز ساق پا چیست؟
آرتروز ساق پا با درد و سفتی مفاصل ساق، خشکی صبحگاهی پس از بیدار شدن از خواب، احساس درد بیشتر بعد از انجام فعالیت ورزشی و صدای خراشیدن هنگام حرکت همراه خواهد بود.
آیا آرتروز پای چپ و آرتروز پای راست علائم یکسانی دارند؟
بله، آرتروز در هر دو پای چپ و راست علائم یکسانی داشته و اغلب با درد، تورم و سفتی مفاصل همراه خواهد بود. اغلب انواع آرتروز پا هر دو پای فرد را با مشکلات حرکتی مواجه کرده و راه رفتن و انجام فعالیت های روزمره را برای افراد با مشکل مواجه می سازد.
