علت تشکیل نشدن قلب جنین چیست؟

ایجاد موانع مختلف بر سر راه رشد قلب، علت تشکیل نشدن قلب جنین است. این موانع معمولا در 6 هفته اول بارداری ایجاد می‌شوند.

در این 6 هفته، قلب از ساختاری لوله مانند تبدیل به ساختاری مشابه قلب آدم بالغ می‌شود.

برخی از موارد می‌توانند باعث افزایش ریسک تشکیل نشدن قلب شوند اما هنوز به طور دقیق علت تشکیل نشدن قلب مشخص نشده است.

علت تشکیل نشدن قلب جنین چیست؟

همانطور که گفتیم، علت تشکیل نشدن قلب جنین می‌تواند موارد مختلفی باشد.

شرایط ژنتیکی

 بسیاری از عارضه‌های ژنتیکی که جنین می‌تواند از یک یا هر دو والد دریافت کند، می‌تواند علت تشکیل نشدن قلب جنین باشد.

پزشکان دریافته‌اند که برخی بیماری‌های قلبی در خانواده‌ها بیشتر دیده می‌شود.

سندرم داون یکی از شایع‌ترین بیماری‌های ژنتیکی است که می‌تواند مانع رشد صحیح قلب شود.

کودکانی که مبتلا به سندرم داون هستند، با نقص‌های جسمی زیادی به دنیا می‌آیند.

دیگر بیماری‌های ژنتیکی که می‌توانند علت تشکیل نشدن قلب جنین باشند، موارد زیر هستند:

• سندرم ترنر: یک بیماری ژنتیکی است که فقط زن‌ها را تحت تاثیر قرار می‌دهد. کودکان مبتلا به این سندرم، رگ‌های باریک‌تری نسبت به نوزادان عادی دارند و همین مورد می‌تواند علت تشکیل نشدن قلب جنین باشد.
• سندرم نونان: یکی دیگر از اختلالات ژنتیکی است که می‌تواند باعث تنگی دریچه ریوی شود.

مصرف الکل

مصرف زیاد الکل می‌تواند باعث اسیب به بافت قلب جنین شود. این عارضه را سندرم الکل جنین می‌نامند.

احتمال ابتلا به عارضه‌های قلبی  مانند نقص مادرزادی دهلیزی با بطنی در این کودکان افزایش پیدا می‌کند.

دیابت در زنان

احتمال تولد نوزاد مبتلا به عارضه‌های قلبی در زنان مبتلا به دیابت، بالا است.

این نوع نقص مادرزادی فقط در دیابت نوع یک و دو اتفاق می‌افتد و دیابت موقتی که در دوران حاملگی ایجاد می‌شود، خطری ندارد.

سطح بالای انسولین در خون باعث رشد نادرست و ناقص قلب در هفته‌های اول بارداری می‌شود.

سرخک

سرخک یک بیماری عفونی است که درصورت ابتلا به آن در هفته 8 تا 10 بارداری، احتمال نقص در قلب افزایش پیدا می‌کند.

تمام زنان باردار باید حتما واکسن سرخک را زده باشند.

ابتلا به انفولانزا

ابتلا به آنفولانزا در سه ماهه اول بارداری می‌تواند علت تشکیل نشدن قلب جنین و ایجاد نقص در آن باشد.

به همین دلیل، مادر باید قبل از بارداری، واکسن آنفولانزا را زده باشد.

مصرف داروها

برخی از داروها می‌توانند علت تشکیل نشدن قلب جنین باشند:

• داروهای ضد تشنج مانند داروهای دسته بنزودیاپازپین‌ها (مانند قرص دیازپام)
• برخی از داروهای ضد اکنه مانند ایزوترتینوئین و رتینوئیدهای موضعی
• ایبوپروفن برای زنانی که بیشتر 30 هفته است که باردارند، ریسک تولد نوزاد با مشکلات قلبی را افزایش می‌دهد. مکمل پاراستامول یک گزینه امن‌تر برای مصرف در بارداری است. گرچه به طور کلی گفته می‌شود بهتر است در طول بارداری، به خصوص در سه ماهه اول، نباید دارویی بدون تجویز پزشک مصرف شود.

علامت تشکیل قلب جنین

رشد قلب در تمامی ماه‌های بارداری و حتی کمی بعد از تولد هم ادامه دارد. در هفته پنجم بارداری، دو لوله قلب تشکیل شده و خون درون آن‌ها جریان پیدا می‌کند.

با گذر زمان این دو لوله بیشتر و بیشتر به قلب انسان شباهت پیدا می‌کنند. سیگار کشیدن، مصرف الکل و … می‌توانند علت تشکیل نشدن قلب جنین باشند.

ضربان قلب جنین از حدود هفته 4 بارداری شروع می‌شود. شنیدن تپش قلب نوزاد یکی از لذت‌بخش‌ترین اتفاقات بارداری است.

نیاز نیست خیلی منتظر آن بمانید زیرا جنین نیاز به خون و اکسیژن برای رشد دارد.

معرفی مراحل تشکیل قلب جنین

قلب اولین عضوی است که در جنین شکل می‌گیرد و مواد غذایی را در طول بارداری برای رشد بقیه اندام‌ها، از طریق خون تامین می‌کند.

حدود روز 18 یا 19 دو رشته به نام طناب‌های کاردیوژنیک ایجاد شده و در روزهای بعد به هم متصل می‌شوند.

این رشته‌ها به هم چسبیده و به سرعت یک لوله توخالی به نام لوله‌های اندوکاردیال را تشکیل می‌دهند.

سپس این‌ها در یک لوله قلب منفرد ترکیب می‌شوند و به تنه شریانی، bulbus cordis، بطن اولیه، دهلیز اولیه و سینوس ونوسوس تمایز می‌یابند.

قلب اولیه به شکل حرف S‌ است که بین روزهای 23 تا 28 تشکیل می‌شود.

در روز 28، دیواره‌های داخلی قلب، دهلیزها و بطن‌ها را تشکیل داده و بین هفته پنجم تا هشتم، دریچه‌های بطنی هم به وجود می‌آیند. دریچه‌های نیمه قمری بین هفته‌های پنجم تا نهم تشکیل می‌شوند.

برای آشنایی بیشتر با مراحل تکامل جنین، مقاله سیر تکامل جنین مطالعه شود.

علائم تشکیل نشدن قلب جنین

نقص های مادرزادی جدی قلب معمولاً بلافاصله پس از تولد یا در چند ماه اول زندگی مشاهده می شود. علائم و نشانه های آن می تواند شامل موارد زیر باشد:

• لب ها، زبان یا ناخن های دست خاکستری یا آبی کم رنگ (سیانوز)
• تنفس سریع و پی در پی
• تورم در پاها، شکم یا نواحی اطراف چشم
• تنگی نفس در طول شیردهی که منجر به افزایش وزن ضعیف می شود

نقایص مادرزادی قلبی خفیف تر ممکن است تا اواخر دوران کودکی تشخیص داده نشود. علائم و نشانه های نقص مادرزادی قلب در کودکان بزرگتر ممکن است شامل موارد زیر باشد:

• به راحتی هنگام ورزش یا فعالیت دچار تنگی نفس می شود
• در هنگام ورزش یا فعالیت خیلی زود خسته می شود
• غش در حین ورزش یا فعالیت
• تورم در دست، پا یا مچ پا

علت مشکلات قلبی در دوران بارداری چیست؟

در هر سلول، بالغ بر ۷۰۰۰۰ ژن روی کروموزوم‌ها‌ وجود دارند. ژن‌ها به صورت جفتی هستند که یکی از آن‌ها از مادر و دیگری از پدر به ارث می‌رسد.

ژن‌ها ویژگی‌های هر فرد را مشخص می‌کنند و اگر تغییری در آن‌ها ایجاد شود، می‌توانند به علت تشکیل نشدن قلب جنین و دیگر بیماری‌های قلبی باشند.

وقتی یک ژن باعث ایجاد بیماری می‌شود، به آن سندرم گفته می‌شود.

برخی از این سندرم‌ها علت رشد نکردن قلب جنین هستند:

• سندرم مارفان
• سندرم اسمیت-لملی-اوپیتز
• سندرم الیس‌ون کروالد
• سندرم هولت اورام
• سندرم نونان
• موکوپولی ساکاریدوسز
• سندرم الاگایل

برخی دیگر از سندرم‌ها هستند که ناشی از نبود یک ژن نیستند اما می‌توانند علت تشکیل نشدن قلب جنین باشند:

• سندرم گلدن‌ها
• سندرم CHARGE
• سندرم .VACTERL

انواع بیماری‌های قلبی در نوزادان متولد نشده چیست؟

بیماری‌های قلبی مختلفی در نوزادان وجود دارد که می‌تواند علت رشد نکردن قلب جنین باشند. این بیماری‌ها عبارتند از:

• نقص دیواره بین دهلیزی
• نقص سپتوم دهلیزی
• تنگ شدن دریچه آئورت
• بطن راست دوتایی
• جابجایی شریان‌های آئورتی
• ناهنجاری ابشتاین (Ebstein)
• سندرم قلب چپ هیپوپلاستیک
• قوس آئورت قطع شده
• آترزی ریوی
• بطن منفرد
• تترولوژی فالوت
• بازگشت وریدی ریوی کل
• آترزی سه لتی
• تنه شریانی
• نقص دیواره بین بطنی

برخی از بیماری‌های قلبی عروقی که می‌توانند علت تشکیل نشدن قلب جنین باشند، ممکن است در دوران بارداری با استفاده از نوع خاصی از سونوگرافی به نام اکوکاردیوگرام جنین که تصاویر قلب کودک در حال رشد را با اولتراساند ثبت می‌کند، تشخیص داده شوند.

با این حال، برخی از بیماری‌های قلبی مادرزادی تا پس از تولد و در دوران کودکی یا بزرگسالی تشخیص داده نمی‌شوند.

بارداری پوچ چیست؟ چقدر  بعد از بارداری پوچ مجدد می‌توان برای بارداری اقدام کرد؟

بارداری پوچ زمانی اتفاق می‌افتد که زنی معتقد باشد که باردار است و علائم بارداری را دارد، اما باردار نیست.

زنی که بارداری پوچ را تجربه می‌کند ممکن است حالت تهوع، برآمدن شکم، تورم و حساس شدن سینه‌ها و افزایش وزن را نیز تجربه کند.

سه چهارم زنان دارای حاملگی پوچ گفته‌اند می‌توانند حرکت نوزاد در شکم خود را احساس کنند و برخی دیگر هم به درد زایمان دچار می‌شوند.

به دلیل این که بارداری پوچ بسیار نادر است و نمی‌توان تحقیقات گسترده‌ای برای کشف علت آن انجام داد، شواهد قطعی درمورد علت بارداری پوچ وجود ندارد.

بسیاری از متخصصین بر این باورند که این عارضه، ریشه در مشکلات روانی و هورمون‌های زنانه دارد. افزایش هورمون‌هایی مانند استروژن و پرولاکتین باعث می‌شود بدن فکر کند که باردار است و علائم بارداری را از خود بروز دهد.

نشنیدن صدای قلب جنین نشانه چیست؟

ممکن است در اولین سونوگرافی نتوانید ضربان قلب کودک را بشنوید. این به این معنا نیست که کودک شما مشکل دارد بلکه این اتفاق می‌تواند به دلیل سونوگرافی زود هنگام بیافتد.

پزشک ممکن است به شما توصیه کند 1 تا 2 هفته بعد سونوگرافی دیگری را انجام دهید.

دلایل دیگری که ممکن است ضربان قلب را نشنید عبارتند از:

• خمیدگی رو به عقب رحم
• شکم بزرگ
• فاصله زیاد جنین از پایین شکم

درصورتی که صدای ضربان جنین به گوش نرسد، پزشک جنین را اندازه می‌گیرد.  وجود نداشتن صدای ضربان قلب در جنینی که بیشتر از 5 میلی‌متر طول دارد، می‌تواند نگران‌کننده باشد.

ضربان قلب جنین در هفته‌های اول بارداری بین 90 تا 110 ضربان در دقیقه است.

در حدود هفته‌های 9 تا 10، به بین 140 تا 170 ضربان در دقیقه افزایش یافته و به اوج خود می‌رسد. در سه ماهه دوم و سوم، ضربان قلب طبیعی جنین بین 110 تا 160 ضربان در دقیقه است.

اگر ضربان قلب جنین خیلی کند، خیلی سریع یا نامنظم باشد، احتمال نادری وجود دارد که کودک شما به بیماری قلبی مبتلا شود. به همین دلیل است که پزشک در هر قرار ملاقات ضربان قلب جنین را کنترل می‌کند.

قلب جنین چه زمانی تشکیل می‌شود؟

بهترین زمان سونوگرافی برای تشکیل قلب جنین چه موقع است؟

رشد قلب جنین در طول بارداری و حتی اندکی پس از آن ادامه دارند. در 5 هفتگی، جنین دو لوله قلب را تشکیل می‌دهد که به هم می‌پیوندند.

خون در این قلب لوله‌ای جریان یافته و فعالیت قلبی آغاز می‌شود. بخش‌های مختلف این لوله تمام ساختارهای قلب آینده را تشکیل می‌دهند.

بین هفته چهارم تا ششم بهترین زمان سونوگرافی برای چک کردن قلب و شنیدن ضربان قلب جنین است.

درصورتی که در این نوبت سونوگرافی چیزی نشنیدید، نگران نباشید، احتمالا در محاسبه هفته‌های بارداری اشتباهی رخ داده است.

درصورت نشنیدن صدای ضربان در هفته‌های بعدتر، با پزشک برای انجام آزکایش‌های بیشتر مشورت کنید.

مشکوک به ناهنجاری‌های قلبی در سونوگرافی زنان و زایمان

نقایص مادرزادی قلب شایع‌ترین ناهنجاری مادرزادی است و اکثر آن‌ها در دوران بارداری قابل تشخیص هستند. نرخ تشخیص قبل از تولد بسیار متغیر است، زیرا بیشتر نقص‌ها مادر زادی که می‌توانند علت تشکیل نشدن قلب جنین هم باشند، در حاملگی‌های کم خطر رخ می‌دهد. بنابراین به پزشک متخصص زنان و زایمان بستگی دارد تا ناهنجاری‌های قلب جنین را در غربالگری سونوگرافی آناتومیک تشخیص دهد.

جنین‌هایی که یافته‌های غیرطبیعی در غربالگری مامایی سونوگرافی آناتومیک یا عوامل خطر بیماری قلبی دارند، باید با اکوکاردیوگرافی جنین ارزیابی شوند. اکوکاردیوگرافی جنین باید توسط سونوگرافیست‌های متخصص انجام شود و توسط پزشکانی که دانش آناتومی و فیزیولوژی قلب جنین در حال تکامل را دارند تفسیر شود.

بیماری‌های عضله قلب (کاردیومیوپاتی)

کاردیومیوپاتی یک بیماری عضله قلب است که پمپاژ خون به بقیه بدن را برای قلب دشوارتر می‌کند. کاردیومیوپاتی می‌تواند منجر به نارسایی قلبی شود.

انواع اصلی کاردیومیوپاتی شامل کاردیومیوپاتی متسع، هیپرتروفیک و محدود کننده است.

بیماری ساختاری قلب (نقص مادرزادی قلب)

• نقص دیواره بین دهلیزی
• نقص سپتوم دهلیزی
• تنگ شدن دریچه آئورت
• بطن راست دوتایی
• جابجایی شریان‌های آئورتی
• ناهنجاری ابشتاین (Ebstein)
• سندرم قلب چپ هیپوپلاستیک
• قوس آئورت قطع شده
• آترزی ریوی
• بطن منفرد
• تترولوژی فالوت
• بازگشت وریدی ریوی کل
• آترزی سه لتی
• تنه شریانی
• نقص دیواره بین بطنی

مشکلات ریتم قلب جنین (آریتمی)

سه نوع مشکل آریتمی جنین وجود دارد:

• برادی آریتمی: ضربان قلب بسیار کند است.
• تاکی آریتمی: ضربان قلب خیلی سریع است.
• ریتم نابجا: قلب ضربان‌های اولیه تولید می‌کند که شبیه ضربان‌های اضافی یا کاهش‌یافته است.

برای کسب اطلاعات بیشتر درباره تشکیل شدن قلب جنین، می توانید مقاله ” قلب جنین کی تشکیل میشه؟ ” را مطالعه فرمایید.

سوالات متداول

آیا تشکیل نشدن قلب در ماه دوم مشکوک به سقط است؟

به طور دقیق نمی‌توان گفت تشکیل نشدن قلب جنین در ماه دوم مشکوک به سقط است، زیرا این اتفاق می‌تواند ناشی از محاسبه اشتباه هفته‌های بارداری باشد. پزشک در این صورت آزمایش‌های بیشتری تجویز می‌کند که می‌توانند وضعیت دقیق جنین را تعیین کنند.

آیا جنین با ضربان قلب پایین می‌تواند زنده بماند؟

ضربان قلب جنینی 90 ضربان در دقیقه یا کمتر در اوایل سه ماهه اول حاملگی نشانه بدی است و احتمال مرگ جنین قبل از پایان سه ماهه اول بسیار زیاد است. مرگ در تمام جنین‌هایی که ضربان قلب کمتر از 70 ضربه در دقیقه داشتند قطعی است.

آیا استرس می‌تواند باعث نارسایی قلبی شود؟

استرس می‌تواند علت تشکیل نشدن قلب جنین، حمله قلبی، مرگ ناگهانی قلبی، نارسایی قلبی یا آریتمی (ریتم غیرطبیعی قلب) در افرادی شود که حتی نمی‌دانند بیماری قلبی دارند.