در اثر اتفاقات گوناگون مانند ضربه دیدن، زمین خوردن و …. ممکن است پوست بدن انسان شکاف بر دارد و زخم شود. نحوه ی ترمیم و درمان این زخم ها با توجه به اندازه و عمق آن ها متفاوت است. زخم هایی که عمق بیشتری دارد و معمولا دچار خونریزی شدید تری هم هستند، نیاز به بخیه دارند.
پس از بخیه زدن و ترمیم زخم، یکی از نگرانی های افراد از بین بردن جای بخیه است. اگر زخم روی صورت یا نواحی از بدن باشد که در دیدرس قرار دارد، اهمیت این موضوع از نظر زیبایی افزایش پیدا می کند.
در این مطلب قصد داریم انواع بخیه رابشناسیم و راه های موثر برای درمان جای بخیه را معرفی کنیم.
آنچه در این مقاله میخوانید:
Toggleجای بخیه چگونه بوجود می آید؟
موارد بسیاری وجود دارد که پزشک در آن از بخیه استفاده می کند. معمول ترین جایی که از بخیه استفاده می شود برای بستن بریدگی ها در عمل های جراحی و یا زخم های عمیقی است که در اثر تصادف و یا هر حادثه ی دیگری بوجود آمده است.
این روز ها با بالا رفتن تعداد عمل های زیبایی، استفاده از بخیه نیز بیشتر شده، در جراحی های بینی، کاشت مو و … شاهد استفاده از این روش هستیم.
بخیه ها نخ های استریلی هستند که با استفاده از سوزن های استریل دو سر پوست را به هم می رسانند و مهم ترین دلیل استفاده از بخیه، جلوگیری از ورود عفونت به پوست است.
بخیه های معمولا نخ های نایلونی و ابریشمی هستند و از هر نوعی که باشند، پس از دو هفته زخم ترمیم می شود. در این بخش اگر بخیه جذبی باشد، خود به خود نخ آن جذب می شود و در غیر این صورت برای کشیدن بخیه باید به پزشک مراجعه کرد.
در این جا این سوال مطرح می شود که جای زخم هر بخیه چگونه است و برای از بین بردن جای زخم بخیه باید چه کرد؟ اما پیش از آن بهتر است بدانیم در چه زمان هایی حتما باید از بخیه استفاده کرد:
- زمانی که عمق شکاف روی پوست یک سانتی متر یا بیشتر باشد
- ایجاد جراحت توسط یک شیء آلوده و احتمال عفونت زخم
- مشخص بودن چربی، استخوان یا هر قسمت دیگر بدن در اثر جراحت
- باز شدن جای زخم در اثر حرکت
- نگرانی در مورد باقی ماندن جای زخم
انواع جای زخم بخیه
بخیه ها انواع مختلفی داشته و به روش های متفاوتی نیز زده می شوند. نوع بخیه و روش انجام آن از یک سو و از سوی دیگر جنس پوست افراد و محل زخم در نوع زخم به جا مانده از بخیه تاثیر دارد.
در این بخش ابتدا انواع بخیه ها و روش های اجرای آن را معرفی کرده و سپس گونه های مختلف جای زخم بخیه را بررسی می کنیم تا متوجه شویم برای از بین بردن جای بخیه باید چه اقداماتی انجام داد.
دسته بندی بخیه بر اساس جذب
- بخیه قابل جذب
پس از ترمیم زخم، نیازی به مراجعه مجدد به پزشک برای کشیدن بخیه نیست چرا که نخ این بخیه توسط آنزیم های بدن تجزیه شده و جذب می شود. مدت زمان جذب این بخیه حدود 60 روز است. از انواع این بخیه می توان به روده، پلی دی اکسانون، پلی گلیکاپرون اشاره کرد.
- بخیه غیر قابل جذب
این نخ های به هیچ عنوان جذب بدن نمی شوند و حتی اگر مدت زیادی از زدن بخیه گذشته باشد برای کشیدن آن حتما باید به پزشک مراجعه کرد. نخ های نایلونی، پلی پرولین، سیلک، پیلی استر از انواع بخیه های غیر قابل جذب هستند.
روش های بخیه زدن
- بخیه پیوسته
در این بخیه کشش در نواحی مختلف یکسان است پس مقاومت خوبی دارد، بخیه پیوسته زمان بر نیست و در آن از نخ تک رشته ای استفاده می شود.
- بخیه مجزا
این بخیه مناسب زخم های بزرگ است چرا که در آن از چند نخ استفاده می شود تا اگر یکی از نخ ها پاره شد باقی نخ ها پوست را نگه دارند.
- بخیه عمیق
در این روش که برای زخم های عمیق استفاده می شود می توان از ترکیب دو روش مجزا و پیوسته استفاده کرد.
- بخیه دفن شده
این روش برای زخم های بزرگ کاربرد دارد و گره ی بخیه درون بافت قرار می گیرد.
- بخیه کیسه ای
در این روش سوزن را از اطراف زخم رد می کنند و در نهایت نخ بخیه را می کشند تا زخم مانند سر کیسه جمع شود.
- بخیه زیر جلدی
این بخیه در لایه ی درم که زیر لایه ی سطحی پوست است، قرار می گیرد.
انواع زخم
- هیپرتروفیک
این جای زخم برجسته است، در واقع پس از ترمیم زخم سطح پوست در محل ترمیم شده بالا تر از باقی سطوح است. در این مطلب به از بین بردن جای بخیه با این شکل اشاره می کنیم.
- کلوئید
این اسکار نیز برجسته است با این تفاوت که برجستگی سطحی فراتر از سطح آسیب دیده را می پوشاند و لبه های آن خرچنگی است. در افراد دارای پوست تیره این نوع جای زخم بیشتر دیده می شود و برای از بین بردن جای بخیه با این شکل می توان از درمان های تهاجمی (جراحی) و غیر تهاجمی استفاده کرد.
- اتروفیک
زخم هایی از این نوع فرو رفته هستند که معمولا جای زخم بخیه به این شکل نیست و زخم های حاصل از آکنه یا آبله مرغان به این شکل در می آیند.
درمان جای بخیه
تا این جا متوجه شدیم که زخم بخیه ممکن است با شکل های مختلفی به جا بماند، شاید آنقدر کمرنگ باشد که به چشم نیاید، اما گاهی هم کاملا برجسته و متفاوت از باقی پوست خواهد بود.
اما برای از بین بردن جای بخیه چه می توان کرد؟ در این بخش راه های مختلف درمان جای بخیه را بررسی می کنیم.
● تزریق ژل
ژل ها که معمولا از جنس اسید هیالورونیک یا محرک های شیمیایی کلاژن هستند، یکی از بهترین پر کننده برای از بین بردن جای بخیه بوده و از طریق سوزن تزریق می شوند. گاهی برای اثر بخشی بیشتر نیاز است تزریق برای چند دوره تکرار شود.
● تزریق چربی
از بین بردن جای بخیه با تزریق چربی نیز مانند تزریق ژل یک روش غیر تهاجمی و پر کننده است. پزشک در این روش، چربی را از محل های مناسب لیپوساکشن کرده و در محل زخم تزریق می کند.
● تزریق استروئید
تزریق استروئید با نازک کردن بافت پوست سبب می شود برجستگی زخم کم شود و در واقع جای بخیه هم سطح پوست گردد. برای درمان جای بخیه با این روش بهتر است از مضرات استروئید آگاه باشید.
● لایه برداری
لایه برداری در از بین بردن جای بخیه بسیار مناسب است، در این روش لایه ی سطحی پوست برداشته شده و به تولید لایه ی پوستی جدید کمک می شود.
● لیزر
برای از بین بردن جای زخم روش های لیزر متفاوتی وجود دارد که با توجه به نوع زخم توسط پزشک انتخاب می شود. معروف ترین لیزر ها برای درمان جای بخیه لیزر فرکشنال و لیزر PDL هستند.
● جراحی پیوند پوست
این روش یک روش تهاجمی است و برای از بین بردن جای بخیه های بیسیار بزرگ و برجسته استفاده می شود. در این روش پوست از یک نقطه ی سالم برداشته شده و در محل زخم پیوند می شود.
روش از بین بردن جای بخیه سزارین
بخیه های حاصل از جراحی سزارین نیز انواع مختلفی دارند، برخی بخیه های عمودی است و برخی افقی، از لحاظ نوع زخم نیز یا اسکار های کلوئید است که یعنی جای زخم برجسته خواهد بود، یا هایپرتروپیک است، که برجستگی آن زخیم تر و سفت تر است.
برای از بین بردن جای بخیه می توان از روش هایی که در زیر نام می بریم استفاده کرد اما باید بدانید که در بسیاری از مواقع اثر این بخیه تنها کمرنگ شده و برجستگی اسکار کمتر می شود.
- رادیوفرکوئنسی ( تحریک کلاژن )
- تزریق استروئید
- تجدید و بازیابی بخیه ها
- کرم های سیلیکونی
- پلاسما DBA
درمان جای بخیه با روش های خانگی
بدیهی است که از بین بردن جای بخیه نیز مانند همه ی اقدامات پزشکی دیگر از راه های تخصصی بهتر انجام می شود؛ اما اگر جای بخیه کوچک است یا امکان مراجعه به کلینیک های تخصصی وجود ندارد، می توان راه هایی مانندن زدن زرد چوبه، روغن نارگیل، آلوئه ورا، عسل، روغن درخت چای، روغن اسطوخودوس و آب پیاز به محل اسکار را امتحان کرد.
آیا کرم و پماد های ترمیم کننده ی جای بخیه موثرند؟
اگر برای از بین بردن جای بخیه زود اقدام کنید و شروع مصرف پماد یا کرم ضد التهابی توصیه شده توسط پزشک به موقع آغاز شود در بسیاری از موارد اثر گذار است.
میزان اثر گذاری نوع زخم، جنس پوست و محل زخم بستگی دارد. این محصولات خاصیت ضد التهابی داشته و در قیمت ها ی مختلف در بازار موجودند.
تاثیر مکمل ها و ویتامین ها در از بین بردن جای بخیه
یکی از راه های بسیار مفید از بین بردن جای بخیه استفاده از مکمل های موثر است.
مکمل زینک ایکس مارت یکی از بهترین محصولات برای این کار است. این مکمل با داشتن خاصیت ضد التهابی و افزایش تولید کلاژن، به تسریع ترمیم زخم کمک کرده و در درمان جای بخیه موثر است.
سوالات متداول
آیا جای بخیه دائمی است؟
جای زخم بخیه دائمی است میزان وضوح جای بخیه به نوع بخیه و جنس پوست افراد بستگی دارد. برای از بین بردن جای بخیه باید روش های درمانی مانند لیزر و لایه برداری را امتحان کرد در غیر این صورت جای بخیه با گذشت زمان از بین نمی رود.
آیا وازلین به محو شدن جای زخم کمک می کند؟
شاید وازلین در از بین بردن جای بخیه کوچک و تازه اثر بگذارد اما در درمان جای بخیه کهنه تاثیر آنچنانی ندارد.
آیا اسکارهای جراحی به طور کامل حذف می شوند؟
برای از بین بردن جای بخیه جراحی باید از روش هایی مانند لیزر یا جراحی استفاده کرد، در صورت استفاده از پیوند پوست در محلی که کشیدگی پوست زیاد نباشد جای اسکار حذف می شود در غیر این صورت جای بخیه تنها کمرنگ و نازک خواهد شد.
کدام کرم برای از بین بردن جای بخیه بهتر است؟
بهترین کرم برای از بین بردن جای بخیه محصولاتی است که خاصیت ترمیم کنندگی و ضد التهابی داشته باشند و از موادی مانند زینک در آن ها استفاده شده باشد.