بیماری دیسک کمر از جمله بیماریهای رایج میان افراد است که با افزایش سن، ضربه، جابجایی اجسام سنگین و … تشدید میشود.
علائم دیسک کمر باتوجهبه انواع آن متفاوت است. در دیسک کمر خفیف تنها کمردرد احساس شده یا حتی ممکن است بیمار درد خاصی نداشته باشد.
در دیسک کمر شدید و عصبی احساس بیحسی در انگشتان پا، سوزش، سوزنسوزنشدن در ساق پا و کمر و … احساس میشود.
اگر بیاختیاری در ادرار و مدفوع دیده شود و فتق دیسک خود نخاع را تحتتأثیر قرار دهد، علائم دیسک کمر خطرناک خواهد بود.
بهترین راه برای مقابله با بیماری دیسک کمر پیشگیری است.
آنچه در این مقاله میخوانید:
Toggleبیماری دیسک کمر چیست؟
بهمنظور شناخت بیماری و علائم دیسک کمر لازم است با آناتومی این قسمت از بدن بیشتر آشنا شویم.
ستون فقرات از 33 مهره تشکیل شده است. این مهرهها توسط دیسکهای اسفنجی از هم جدا میشوند. از 33 مهره ستون فقرات 7 مهره در گردن، 12 مهره در قفسه سینه، 5 مهره در پایین کمر و 5 مهره در قسمت تحتانی کمر و 4 مهره استخوان دنبالچه است.
با افزایش سن یا در اثر آسیب و ضربه و بلندکردن اجسام سنگین ممکن است دیسک بین مهرهای مایع خود را ازدستداده و خشک شود. در این شرایط دیسک که شبیه اسفنج مانند ضربهگیر عمل میکند خاصیت خود را ازدستداده و فشرده میشود.
پارگی یا فتق دیسک با فشار مداوم بر ستون فقرات و هسته پالپوس داخلی رخ میدهد. در ادامه تکههای دیسک روی ریشههای عصبی واقع در پشت فضای دیسک فشار وارد میآورد. از علائم دیسک کمر در این حالت ضعف، بیحسی و یا تغییر در حواس است.
اغلب فتق یا پارگی دیسک در 5 مهره قسمت تحتانی کمر بهویژه بین مهرههای چهارم و پنجم کمری و یا بین مهره پنجم کمری و مهره اول استخوان دنبالچه اتفاق میافتد. به عبارتی اغلب دیسک کمر در سطوح L5-L4 و یا L5-S1 اتفاق خواهد افتاد.
علت بیماری دیسک کمر چیست؟
اگرچه سن شایعترین عامل بیماری دیسک کمر است، اما تحرک بدنی کم و ناکافی سبب میگردد تا عضلات شکم و پشت ضعیف شوند و قادر به حمایت مناسب از ستون فقرات نباشند و عارضه دیسک کمر پدید آید.
بلندکردن اجسام سنگین بالاتر از حد توان یا انجام فعالیتهایی که به طور ناگهانی نیاز به پیچاندن ستون فقرات دارند میتوانند به دیسک کمر منجر شوند.
آسیبدیدگی و ضربه ناشی از تصادف، زمینخوردن، افتادن از ارتفاع و … نیز میتوانند به دیسک کمر منجر شوند. وزن بالا و چاقی از دیگر دلایل بیماری دیسک کمر است.
ایستادن و یا نشستنهای طولانیمدت نیز به این عارضه منجر خواهند شد.
رژیم غذایی نامناسب، استعمال دخانیات، استرس و اضطراب از دیگر دلایل عارضه دیسک کمر بهویژه در دوران جوانی به شمار میرود.
در ادامه شما را با انواع علائم دیسک کمر آشنا می کنیم.
علائم دیسک کمر خفیف
در دیسک کمر بسته به موقعیت فتق دیسک علائم متفاوت است. اگر فتق دیسک به عصب فشار نیاورد تنها ممکن است بیمار دچار کمردرد شود و یا ممکن است اصلاً درد نداشته باشد که در این حالت دیسک کمر خفیف رخ میدهد.
از علائم دیسک کمر خفیف میتوان به درد در ناحیه کمر، باسن، ران و ساق پا اشاره کرد.
این درد متناوب و مداوم میتواند با حرکت، سرفه، عطسه یا ایستادنهای طولانیمدت تشدید گردد. ناحیهای از کمر اطراف دیسک آسیبدیده یا تحلیل رفته نسبت به لمس حساس میشود. التهاب و اسپاسم عضلات کمر از دیگر علائم دیسک کمر خفیف است.
علائم دیسک کمر شدید
افرادی که دچار فتق یا پارگی دیسک شدید میشوند در قسمتهایی از بدن که اعصاب آسیبدیده در آنجا تحت فشار پارگی دیسک قرار دارند دچار بیحسی یا گزگز میشوند.
ضعف ماهیچههایی که توسط این اعصاب کنترل میشود نیز محسوس است. این ضعف ماهیچهای سبب میگردد تا افراد در برخی موارد زمین بخورند و توانایی بلندکردن یا نگاهداشتن اجسام را نداشته باشند.
اگر علائم دیسک کمر با چند هفته روشهای درمانی محافظهکارانه نظیر استفاده از گرمادرمانی و یخ درمانی، فیزیوتراپی، استفاده از مسکنها و … کاهش نیابد بلکه بهمرورزمان بدتر شود لازم است به پزشک مراجعه شود و علائم دیسک کمر شدید خواهند بود.
علائم دیسک کمر خطرناک
کاهش رفلکس در زانو یا مچ پا، تغییرات عملکرد در مثانه یا روده که سبب بیاختیاری ادرار یا مدفوع شود و بیحسی در پاها از علائم دیسک کمر خطرناک است.
در خطرناکترین شرایط فتق دیسک خود نخاع را تحتفشار قرار میدهد و از این عارضه بهعنوان میلوپاتی یاد میشود. این حالت ممکن است به فلج در اندامها منتهی شود.
در دیسک کمر خطرناک فتق دیسک اعصاب را تحتتأثیر قرار داده و سبب بیحسی در داخل ران، پشتپا و یا اطراف روده خواهد شد.
علائم دیسک کمر عصبی
اگر فتق دیسک به عصب فشار آورد ممکن است درد، بیحسی و ضعف در ناحیهای از بدن که عصب در آن قرار دارد، رخداده و این منجر به دیسک کمر عصبی خواهد شد.
تحلیلرفتن دیسک کمر ممکن است به فتق یا پارگی دیسک کمر منجر گردد.
علائم عصبی ناشی از فتق دیسک میتواند به درد سیاتیک در پشت ران، احساس گرما، سوزش و درد تیز در این نقطه منجر گردد.
افراد ممکن است با علائم دیسک کمر عصبی مطابق ذیل مواجه شوند که عبارتند از:
- احساس سفتی، تنش و اسپاسم در ناحیه کمر احساس میشود.
- میزان درد کمر بهاندازهای است که افراد به حرکتی تمایل دارند.
- بعد از انجام کارهای عادی و روزمره دچار درد کمر و اسپاسم میشوید.
- به دلیل کمردرد خواب افراد دچار خدشه خواهد شد.
- حین حملههای عصبی، استرس و یا هیجان درد کمر و اسپاسم پشت بیشتر خواهد شد.
علائم دیسک کمر و سیاتیک
سیاتیک اغلب از فتق دیسک در قسمت تحتانی کمر ناشی میشود.
فشار بر عصب سیاتیک سبب درد، سوزش، سوزنسوزنشدن و بیحسی شده که این علائم دیسک کمر از باسن به ساق پا و گاهی اوقات به پا فشار وارد میآورند.
سیاتیک اغلب یک طرف بدن (طرف چپ یا راست) را تحتتأثیر قرار میدهد. درد سیاتیک دردی تیز و شبیه شوک الکتریکی است.
سیاتیک ممکن است در اثر ایستادن، راهرفتن یا نشستن شدیدتر شود. در دیسک کمر و سیاتیک بیمار ممکن است همراه با درد پا، کمردرد را نیز تجربه کند.
تأثیر مصرف مکمل در تسکین درد دیسک کمر و بهبود آن
اگرچه ورزشکردن و یا انجام ورزشهایی سبک مانند پیادهروی، استفاده از کمپرس سرد و گرم، استعمال برخی داروها جهت کاهش التهاب اعصاب، تزریق استروئید، لیزردرمانی و … میتوانند در بهبود درد کمر مناسب باشند اما مکملها نیز در این زمینه تأثیرات خاص خود را دارند.
یکی از روشهای مقابله با کمردرد و تسکین درد دیسک کمر استفاده از مکمل بن فیت ایکس مارت است.
بن فیت با بهرهمندی از مواد معدنی چون کلسیم، منیزیم و زینک و با استفاده از ویتامین D به کاهش درد ناشی از دیسک کمر کمک میکند.
ماده معدنی منیزیم مورداستفاده در این مکمل بسیار مفید است. یکی از علائم دیسک کمر ضعف عضلانی است که ماده معدنی منیزیم تا حدودی این عارضه را برطرف میکند.
کلسیم ماده معدنی دیگر مکمل بن فیت است. کلسیم با افزایش استحکام استخوانها در مقاومت بدن در برابر آسیب و ضربه و تحلیل عضلات نقش دارد.
تراکم و افزایش استخوانی بالاتر سبب نگاهداشتن بهتر ستون فقرات شده و از این طریق از احتمال ابتلا به دیسک کمر کاسته میشود.
زینک نیز از دیگر مواد تشکیلدهنده مکمل بن فیت است. زینک به افزایش توده استخوانی و محافظت از ستون فقرات و استحکام آن کمک میکند.
سوالات متداول
علائم دیسک کمر در جوانی چیست؟
درد مزمن گردن یا کمر از علائم دیسک کمر در جوانی است. این درد ممکن است با استراحت کاهشیافته و یا با نشستن، ایستادن، بلندکردن اجسام سنگین، خمشدن و چرخش بدن افزایش یابد.
علائم آسیب عصبی L4 L5 چیست؟
از جمله آسیب عصبی L4 L5 میتوان به حرکت درد از ناحیه کمر به سمت پایین ساق پا، ضعف پا در زمان حرکت، بیحسی در ساق یا انگشتان پا، احساس سوزش و یا سوزنسوزنشدن در امتداد عصب سیاتیک اشاره کرد.
علائم فتق دیسک L5 چیست؟
از علائم فتق دیسک L5 میتوان به بیحسی، سوزنسوزنشدن و ضعف در انگشت شست پا، داخل پا، بالای پا و یا مچ پا اشاره کرد. ازدسترفتن هماهنگی میان پا و انگشتان پا از علائم دیگری فتق دیسک L5 به شمار میرود.
کدام یک از علائم دیسک کمر خطرناک است؟
بیاختیاری در ادرار و مدفوع و کاهش رفلکس یا بیحسی در پاها از علائم دیسک کمر خطرناک به شمار میرود.