شاید برای شما هم پیش آمده باشد که در کف پا و در قسمت پاشنه ی خود احساس درد کرده باشید. درد پاشنه پا از درد های متداولی است که افراد بسیاری در سنین مختلف به آن دچار می شود.
علت درد پاشنه پا می تواند فشار زیاد بر روی کف پا باشد و یا نشانه ای باشد که خبر از ابتلا به بیماری دیگری می دهد.
در صورتی که علت این درد به موقع پیدا گشته و برای درمان اقدام شود، معمولا به زودی بهبود می یابد، در غیر این صورت فرد باید انتظار درد طولانی مدت و دوره ی درمان زمان بری را داشته باشد.
درد پاشنه پا چیست؟
یکی از شایع ترین درد های کف پا که افراد به آن دچار می شوند، درد پاشنه پا است.
این درد گاهی یکی از عوارض بیماری های دیگری مانند دیسک کمر است و گاهی نیز به خاطر مشکلات استخوانی در قسمت پاشنه و یا درد و التهاب در کف پاست.
این درد با توجه به دلیل ایجاد آن انواع مختلفی دارد، گاهی درد پاشنه پا به صورت گز گز و خواب رفتگی است و گاهی آنقدر شدید است که افراد آن را شبیه به فرورفتن چاقو در پاشنه تشبیه می کنند.
در صورتی که درد پاشنه پا درمان نشود می تواند امکان راه رفتن و فعالیت های روزانه را از فرد سلب کند.
درد پاشنه پا چه مقدار شایع است؟
سالانه افراد بسیاری در سراسر دنیا به درد پاشنه پا دچار می شوند و از آن شکایت دارند.
جالب است بدانید که از بین هر 10 نفر 1 نفر به درد پاشنه پا مبتلا می شود و در زنان دو برابر بیشتر از مردان شایع است.
با این که افراد در هر سنی ممکن است دچار این درد شوند اما بیشتر مبتلایان در بازه 40 تا 60 سال قرار دارند.
درد پاشنه پا ممکن است در کل پاشنه ایجاد شود و یا فقط قسمت بالایی را درگیر کند. در صورتی که در شروع درد، علت آن پیدا شود با روش های ساده و در زمان کوتاه می توان درد پاشنه پا را درمان کرد؛ اما اگر فرد درد را جدی نگیرد و علت آن مشخص نگردد، پس از مدتی درد مزمن شده و دوره ی درمان آن نیز طولانی تر خواهد بود.
همان طور که گفتیم افراد در مقاطع مختلفی از زندگی، ممکن است به درد پاشنه پا مبتلا شوند اما افرادی که از کفش غیر استاندارد استفاده می کنند، مدت زیادی از روز را در حال راه رفتن، دویدن یا ایستادن هستند بیش از دیگران دچار این عارضه خواهند شد.
در واقع می توان گفت ورزشکاران بیش از دیگران ممکن است دچار درد پاشنه پا شوند.
درد پاشنه پا نشانه ی چیست؟
زمانی که پاشنه پای شما درد می گیرد خبر از این می دهد که التهاب یا آسیب دیدگی در اثر بیماری یا فشار، پا را درگیر کرده است.
برای مثال اگر صبح ها بعد از بیدار شدن از خواب دچار درد پاشنه پا می شوید و باید مدتی بگذرد تا دوباره امکان راه رفتن داشته باشید، احتمالا این درد نشانه ی التهاب در قسمت پاشنه و یا خار پاشنه است.
این درد معمولا در زیر پاشنه یعنی جایی که تاندون آشیل به استخوان پاشنه وصل می شود ایجاد می شود. به درد در این قسمت فاستئیت می گویند اما گاهی اوقات درد قسمت داخلی یا خارجی پاشنه را نیز درگیر می کند.
اگر تنها در هنگام راه رفتن دچار درد پاشنه پا می شوید احتمالا دلیل آن کشیدگی تاندونی در کف پا به اسم فاسیای پلانتار است که در حین راه رفتن تحت فشار مضاعفی قرار می گیرد.
درد پاشنه پا ممکن است به دلایل مختلفی ایجاد شود، اما تنها راه پی بردن به علت اصلی و درمان سریع آن مراجعه به پزشک متخصص است.
علت درد پاشنه پا چیست؟
پیش تر گفتیم که درد پاشنه پا ممکن است به دلایل مختلفی ایجاد شود، شایع ترین مواردی که فرد را دچار به این درد می کنند عبارتند از:
التهاب فاسیای پلانتار
فاسیای پلانتار یک رباط بسیار قوی وکمانی شکل است که از پاشنه پا تا نوک پا ادامه دارد.
هر چیزی که سبب بوجود آمدن فشار مضاعف بر روی پا باشد، این رباط را دچار کشیدگی بیش از اندازه می کند.
نتیجه ی این کشیدگی، التهاب و سپس ایجاد درد پاشنه پا است.
خار پاشنه
زمانی که التهاب فاسیا برای مدت زیادی ادامه پیدا کند در جایی تقریبا زیر پاشنه پا رسوب کلسیم اتفاق می افتد و یک برآمدگی کوچک استخوانی زیر پاشنه ایجاد می شود که در اصطلاح عام به آن خار پاشنه می گویند.
این زائده ی استخوانی که دلیل اصلی آن التهاب فاسیای پلانتار است سبب درد شدید در قسمت پاشنه می شود. البته بسیاری افراد مبتلا به خار پاشنه هم درد ندارند.
بورسیت پاشنه پا
در قسمت پشت پاشنه یک کیسه ی فیبری که با مایع پر شده وجود دارد که به آن بورسا گفته می شود.
این کیسه ها از اصطکاک بین استخوان و بافت های دیگر در بدن جلوگیری می کنند.
عواملی مانند پریدن، استفاده از کفش نا مناسب و … می توانند به کیسه های بورسا آسیب برسانند و سبب التهاب و درد پاشنه پا شود.
سندرم تونل تارسال
یک عصب بزرگ در پشت پاشنه و نزدیک به مچ پا قرار دارد، در صورتی که این عصب فشرده شود که به آن نوروپاتی فشاری می گویند، درد پاشنه پا یا درد در مچ پا ایجاد می شود.
تاندوئیت آشیل
تاندون آشیل، رباطی است که به پشت پاشنه پا وصل می شود. زمانی که این تاندون دچار التهاب می شود می گوییم فرد به تاندوئیت آشیل مبتلا شده است.
دویدن بیش از حد، فشار به تاندون و … می تواند باعث این عارضه شود، درد این بیماری معمولا بسیار شدید است و استفاده از کفش نامناسب یا فعالیت های شدید بدنی می تواند آن را بیشتر کند.
شکستگی پاشنه
شکستگی پاشنه پا اتفاقی است که در ورزشکاران بیش از دیگران اتفاق می افتد اما در افرادی که دچار اختلال در اشتها یعنی کم خوری یا پر خوری هستند، خانم هایی که سیکل قاعدگی را تجربه نکرده یا تعداد دفعات آن بسیار کم است نیز اتفاق می افتد.
فرد در صورت شکستگی پاشنه درد و التهاب فراوانی را در کف پا احساس می کند.
علاوه بر موارد ذکر شده بیماری هایی مانند: نقرس، مشکلات گردش خون، نوروما، عفونت استخوان یا مغز استخوان و موارد بسیار دیگری نیز می توانند علت درد پاشنه پا باشد.
درمان درد پاشنه پا
همان طور که گفتیم دلایل ابتلا به درد پاشنه پا متفاوت است و پزشک متخصص پس از تشخیص علت درد، یکی از درمان های زیر را تجویز خواهد کرد:
داروهای ضد التهاب غیر استدوئیدی
در موارد بسیاری در ابتدای درمان درد پاشنه پا، پزشک متخصص داروی های ضد التهاب و مسکن غیر استروئیدی را تجویز می کند تا با کاهش التهاب درد این ناحیه کمتر شود.
تزریق استروئید
درصورتی که درد پاشنه پا زیاد باشد و دارو های غیر استروئیدی تاثیر گذار واقع نشوند، داروهای کورتیکو استروئید تزریق می شوند، که اثر بیشتری در کاهش التهاب و درد خواهند داشت و باید بدانید که استفاده ی طولانی مدت آن ها با عوارضی نیز همراه است.
فیزیوتراپی
اگر درد پاشنه پا به خاطر کشیدگی یا آسیب دیدگی یکی از تاندون ها باشد، معمولا پس از یک دوره استراحت چند جلسه فیزیوتراپی تجویز می شود تا با انجام اصولی برخی حرکت های کششی یا استفاده از لیزر و دیگر وسایل فیزیوتراپی تاندون ها، ماهیچه ها، مچ پا و… بهبود پیدا کنند و در نتیجه درد پاشنه پا از بین برود.
یکی از روش های دیگر درمان نیز شاک ویو تراپی است که با امواج صوتی قوی موضع درد برای درمان سریع تر تحریک می شود.
استفاده از آتل یا کفش طبی
یکی از راه کارهای معمول دیگر استفاده از آتل، ارتوز، بریس و دیگر لوازم و تجیزات طبی است، پزشک به کمک این تجهیزات، محل درد پاشنه پا را ثابت نگه داشته یا قوس لازم آن را حفظ می کند تا پا در بهترین شرایط کم کم بهبود پیدا کند.
ورزش
معمولا پس از تمام شدن جلسات فیزیوتراپی پزشک متخصص حرکات کششی مفیدی برای تاندون ها یا مچ پا را برای تمرین در خانه تجویز می کند.
مکمل های دارویی
استفاده از مکمل های دارویی که بر سلامت استخوان و گرفتگی عضلات تاثیر می گذارند نیز در طول درمان، با تجویز پزشک موثر است.
مکمل هایی مانند مکمل بن فیت ایکس مارت به خاطر این که منبع خوبی از کلسیم، زینک، ویتامین D3 و منیزیم هستند به استحکام استخوان ها کمک کرده و از شکستگی آن ها جلوگیری می کنند.
این مکمل باعث جذب کلسیم بیشتر شده و از ضعف عضلانی جلوگیری می کند و درد های ماهیچه ها را نیز کاهش خواهد داد.
جراحی
برای درمان درد پاشنه پا جراحی آخرین راهکار است که معمولا هم به کار نمی آید، اما در مواردی که شرایط بیمار حاد بوده و با روش های بالا درمان حاصل نشود چاره ای جز جراحی نیست.
چگونه از درد پاشنه پا جلوگیری کنیم؟
همان طور که گفتیم بیشتر دردهای پاشنه پا در اثر وارد شدن فشار به استخوان پاشنه یا کشیدگی تاندون های مختلف در اثر ضربه ناگهانی ایجاد می شود؛ بنا براین افراد بخصوص کسانی که بیشتر مستعد ابتلا به درد پاشنه پا هستند، مانند ورزشکاران باید با انجام نرمش ها و تمرین های کششی مختلف، انعطاف ماهیچه ها و تاندون های این قسمت را بالا ببرند.
کاهش میزان فشار بر روی پاشنه با استفاده از کفش های استاندارد، کم کردن زمان ایستادن، راه رفتن و دویدن در طول روز و پیاده روی بر روی سطوح صاف و مناسب در پیشگری از ابتلا به درد پاشنه پا بسیار موثر است.
چه موقع برای درد پاشنه پا به دکتر مراجعه کنیم؟
در ابتدای شروع هر دردی بهترین گزینه این است که بلافاصله به پزشک متخصص مراجعه شود تا علت درد در اسرع وقت شناسایی شده و درمان شروع شود.
اما اگر شما هم از آن دسته افرادی هستید که با هر دردی به پزشک مراجعه نمی کنید باید بدانید در صورتی که درد پاشنه پا پس از چند هفته و با مصرف مسکن های معمولی بهبود پیدا نکند، حتما باید به پزشک مراجعه نمود.
در مواردی نیز درد پاشنه پا با تورم، التهاب و سفتی زیادی همراه است در این صورت نیز به سرعت باید درمان را آغاز کرد، اگر درد طوری باشد که مانع راه رفتن و انجام فعالیت های روزانه شود نیز مراجعه به پزشک الزامی خواهد بود.
سوالات متداول
آیا پیاده روی برای درد پاشنه پا مفید است؟
ورزش های کششی معمولا در کاهش درد پاشنه ما مفیدند و پیشنهاد می شود در این دوران از راه رفتن یا ایستادن به مدت زیاد خودداری شود.
علت درد پاشنه در صبح چیست؟
علت درد پاشنه پا در صبح معمولا به خاطر خار پاشنه یا التهاب استخوان پاشنه ی پا است. این درد صبح ها پیش از برخواستن از پا شروع می شود و فرد بلافاصله نمی تواند راه برود.
آیا دیابت می تواند باعث درد پاشنه پا شود؟
یکی از دلایل درد پاشنه پا اختلال در گردش خون است از آن جایی که در دیابتی ها معمولا این اختلال وجود دارد امکان دچار شدن به درد پاشنه پا نیز ممکن است.
چه مدت طول می کشد تا درد پاشنه پا بر طرف شود؟
اگر در همان ابتدای شروع درد درمان آغاز شود، درد پاشنه پا در کوتاه مدت بر طرف می شود در غیر این صورت درد مزمن شده و ممکن است ماه ها فرد را درگیر کند.
