علائم کمبود کلسیم
علائم بسیار زیادی وجود دارد که می‌تواند ناشی از کمبود کلسیم، در بدن باشد. ما در این مقاله تنها به بررسی شایع‌ترین علائم کمبود کلسیم پرداخته‌ایم. از علائم شایع کمبود کلسیم می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
خستگی و ضعف
اگر احساس بی‌خوابی، سرگیجه، سبک شدن سر، عدم تمرکز، گیجی و فراموشی دارید و یا در طول روز بسیار خسته هستید، احتمالاً دچار کمبود کلسیم هستید.
گرفتگی مکرر و مشکلات عضلانی
مشکلاتی از قبیل گرفتگی عضلات، اسپاسم، درد در بازوها یا پاها هنگام راه رفتن، دردهای عضلانی، بی حسی و یا کرختی و سوزن‌سوزن شدن پاها، دست‌ها و یا بازوها از جمله از علائمی است که نشان می‌دهد شخص از کمبود کلسیم رنج می‌برد.
مشکلات مربوط به پوست و ناخن
یکی دیگر از علائم کمبود کلسیم مربوط به مشکلات پوست و ناخن است. کمبود کلسیم طولانی مدت باعث کند شدن روند رشد مو و ناخن، خشک‌شدن و پوسته‌پوسته شدن پوست، خشک شدن و شکننده شدن ناخن، التهاب پوستی یا اگزما می‌شود.
شکنندگی و پوکی استخوان
کمبود کلسیم موجب می‌شود که برخی از استخوان‌ها شکننده و مستعد آسیب دیدگی شوند. از این رو از علائمی همچون احساس ضعف و درد در استخوان‌ها یکی از مهم‌ترین علائم کمبود کلسیم در بدن یاد می‌شود.
سندرم پیش از قاعدگی شدید
با تحقیقاتی که طی سال‌های اخیر انجام شده می‌توان نتیجه گرفت که کمبود کلسیم ارتباط نزدیکی با سندرم شدید پیش از قاعدگی دارد و سطح پایین کلسیم در قسمت دوم چرخه قاعدگی ممکن است در شدت بروز علائم PMS نقش داشته باشد.
ضربان قلب نامنظم
میزان مناسب و طبیعی سطح کلسیم در خون موجب حفظ ضربان قلب در محدوده مناسب می‌شود. چنانچه سطح کلسیم بدن کاهش یابد موجب بروز دپلاریزاسیون سلول‌های قلبی شده و در این صورت ضربان قلب فرد نامنظم می‌شود که این شرایط ممکن است زندگی فرد را به خطر بیندازد.
درمان قطعی کمبود کلسیم
درمان کمبود کلسیم کار آسانی بوده و تنها لازم است که در اجرای آن تداوم داشته باشید. شما می‌توانید با کمی تغییر عادت غذایی خود و افزودن مواد غذایی کلسیم دار از جمله لبنیات (شیر، پنیر و ماست و کره) ، سبزیجات برگ دار(کلم بروکلی، کلم بروکسل، کلارد، کلم‌برگ و برگ چغندر) ، انواع مغزها و آجیل‌ها گام بزرگی در تامین کلسیم بدنتان بردارید. همچنین توصیه می کنیم برای هر چه بهتر شدن نتیجه و اثرگذاری بیشتر، قرص‌های مکمل که دارای کلسیم و سایر مواد مفید دیگر هستند در کنار مواد غذایی مصرف کنید. شایان ذکر است که تغییر در عادت غذایی و یا استفاده از قرص های مکمل نباید به صورت خود سرانه انجام شود. برای تغییر رژیم غذایی یا مصرف قرص مکمل حتما به یک پزشک یا متخصص تغذیه مراجعه کنید.
جلوگیری از کمبود کلسیم
کلسیم یکی از مهم‌ترین و ضروری‌ترین موادی است که در بدن وجود دارد. کمبود کلسیم در بدن می‌تواند مشکلات بسیار زیادی را برای فرد ایجاد کند. از این رو پزشکان توصیه می‌کنند تا جایی که ممکن است از کمبود کلسیم در بدنتان جلوگیری کنید. اینکار با روش های مختلفی امکان پذیر است که از جمله از مهم ترین آنها، استفاده از یک برنامه تغذیه صحیح و مغوی، مصرف قرص های تقویتی و محصولاتی از آن قبیل است. مصرف بن فیت یکی از بهترین راه های تامین کلسیم بدن و جلوگیری از کمبود کلسیم است. شما می توانید برای تامین کلسیم مورد نیاز بدنتان با یک پزشک مربوطه یا متخصص تغذیه کمک بگیرید.
خطرات کمبود کلسیم
کلسیم یک ماده معدنی بسیار حیاتی است در نتیجه کمبود آن می‌تواند به راحتی کارکردهای قسمت‌های مختلف بدن را تحت تاثیر قرار دهد. با اینکه کلسیم فراوان‌ترین ماده در بدن است اما باز هم افراد زیادی درگیر هیپوکلسمی یا همان کمبود کلسیم می شوند. این بیماری بر اثر افت سطح کلسیم درخون بروز می کندعوارض ناشی ازکمبود کلسیم به طرز چشم گیری و به مرور زمان می‌تواند سبک زندگی شما را تغییر دهد.
یکی دیگر از کارکردهای کلسیم در بدن، تاثیر بر تنظیم سیستم اعصاب است، در نتیجه کمبود کلسیم ممکن است موجب اخلال در کارکرد سیستم عصبی بشود. همچنین عدم دریافت کافی کلسیم، در آغاز باعث کمبود کلسیم در استخوان و در واقع کاهش تراکم بافت استخوانی شده و درصورتی که این کمبود ادامه یابد منجر به پوکی استخوان می‌شود. در ادامهٔ این روند فرد ممکن است دچار کوتاهی قد، شکستگی زود به زود و بدون علت، تغییر شکل ساختار اسکلتی، و همچنین درد در استخوان‌ها شود.
به همین دلیل پیشگیری و درمان کمبود کلسیم بسیار مهم وحائز اهمیت است.
بیماری کمبود کلسیم چگونه تشخیص داده می‌شود؟
چنانچه علائمی که در ابتدای مقاله ذکر شده را داشته باشید باید به پزشک مراجعه کنید اگر پزشک مشکوک به کمبود کلسیم باشد، نمونه خونی از شما جهت بررسی میزان کلسیم خون می‌گیرد. پس از بررسی کل کلسیم، آلبومین و کلسیم یونیزه شما را اندازه گیری می‌کند. آلبومین به پروتئینی گفته می‌شود که متصل به کلسیم بوده و آن را از طریق خون منتقل می‌کند. میزان پایین کلسیم پایدار در خون فرد می‌تواند تشخیص بیماری کمبود کلسیم را تأیید نماید.
دارو برای درمان کمبود کلسیم
برخی افراد به علت رژیم غذایی نامناسب یا بیماری‌های خاصی که دارند ممکن است دچار کمبود کلسیم شده و در صورت عدم دریافت کلسیم کافی، عوارض و بیماری‌های ناشی از کمبود کلسیم به سراغشان بیاید. برای جبران این کمبود، مصرف مواد غذایی دارای کلسیم به شدت به این افراد توصیه می‌شود. اما گاهی تنها مصرف مواد غذایی به جبران این کمبود کمک نمی‌کند و لازم است به تشخیص پزشک برای جبران کمبود کلسیم قرص کلسیم تجویز شود.
اگر فردی دچار مشکلات استخوانی و پوکی استخوان است قرص‌های کلسیمی که در ترکیبات آنها یک یا چند ترکیب دیگر نظیر ویتامین دی، منیزیم، منگنز و ویتامین e و k وجود داشته باشد، گزینهٔ مناسبی برای سلامت استخوان‌ها خواهد بود. شایان ذکر است که برخی از افراد علی‌رغم داشتن رژیم غذایی مناسب، بایستی از داروهای کلسیمی و مکمل استفاده کنند. این افراد عبارت‌اند از:
- افراد مبتلا به پوکی استخوان
- افرادی به لاکتوز حساسیت دارند و یا لبنیات کم مصرف می‌کنند
- افرادی که بیش از حد مواد غذایی پروتئینی یا شور مصرف می‌کنند
- افراد مبتلا به بیماری‌های گوارشی
- افرادی که داروهای کورتن دار مصرف می‌کنند
- افراد گیاه خوار یا خام گیاهخوار
کمبود کلسیم و سرگیجه
کمبود کلسیم علاوه بر خستگی و بی انرژی بودن، در مواردی موجب سبک سری گیجی و سرگیجه می‌شود. سرگیجه یکی از شایع‌ترین علائم کمبود کلسیم بوده و در صورت تداوم داشته باشد باید شخص به پزشک مراجعه کرده و علت آن را جویا شود. در صورتی سرگیجه در اثر کمبود کلسیم باشد، پزشک درمانی متناسب با شرایط فرد را تجویز خواهد کرد.
کمبود کلسیم در مغز
یکی از مضرات کمبود کلسیم در بدن، آسیب رساندن آن به بخش عصبی و مغز است. طبق مطالعات پزشکی که در این زمینه انجام شده است، می‌توان گفت کمبود مواد معدنی مهم نظیر کلسیم، سدیم و منیزیم می‌تواند به آسانی فعالیت سلول‌های مغز را تحت تأثیر قرار داده و منجر به تشنج شود. از این رو اکیداً تأکید می‌شود اگر علائم کمبود کلسیم در خود می‌بینید سریعاً به یک پزشک مراجعه کنید.
کمبود کلسیم و اعصاب
وجود کلسیم کافی برای ترشح انتقال دهنده عصبی و سیگنال دهی مغز ضروری است. چنانچه علائمی عصبی نظیر فراموش کاری، زوال عقل، از دست دادن حافظه، بی حسی و احساس سوزن‌سوزن در اندام‌های انتهایی، توهم یا کمبود تمرکز در خود مشاهده کردید، سریعاً با پزشک مشورت کنید. کمبود کلسیم در برخی از نوزادان حتی می‌تواند موجب لرزش در اثر مشکلات عصبی شود.
از آنجایی که کمبود کلسیم، مضرات بسیار زیادی برای اندام‌های مختلف بدن دارد، از این رو بسیاری از افراد دچار نگرانی و دلهره شده و سؤالات زیادی در رابطه با نوع بیماری و علائم کمبود کلسیممی پرسند. ما در این مقاله سعی کردیم به مهم‌ترین و شایع‌ترین پرسش‌ها در رابطه با این بیماری بپردازیم.
آیا بیماری کمبود کلسیم شایع است؟
کلسیم همان گونه که گفته شد، مواد معدنی بسیار مهم و فراوانی در بدن است که اثرات زیادی بر فعالیت بخش های مختلف بدن دارد. بدلیل رفتارهای غذایی نادرست و سایر عواملی که در ادامه به آن اشاره می‌کنیم ممکن است هر شخصی دچارکمبود کلسیم شود. از طرفی این خطر ابتلا به کمبود کلسیم با افزایش سن نیز افزایش می یابد.
چگونه می‌توانم سطح کلسیم خود را افزایش دهم؟
با رعایت چند نکته به راحتی می‌توانید سطح کلسیم بدن خود را افزایش دهید. از جمله از این کارها عبارت است از افزایش مصرف لبنیات، افزایش مقدار کلسیم وعده‌های اصلی، استفاده زیاد از سبزیجات در برنامه غذایی، مصرف ویتامین d، کاهش مصرف قهوه، حذف پروتئین زیاد از رژیم غذایی و…
شایع‌ترین علت کمبود کلسیم چیست؟
علت‌های زیادی وجود دارند که می‌توانند باعث کمبود کلسیم در بدن شوند. اما مهم‌ترین و شایع‌ترین آنها عبارت‌اند از:
- عدم مصرف مواد غذایی کلسیم دار
- عوامل ژنتیکی خاص
- ابتلا به بیماری‌های مربوط به روده همانند التهاب روده، اسهال یا یبوست که مانع جذب کلسیم می‌شود.
- سطح نامنظم منیزیم یا فسفات
- ابتلا به بیماری‌های کلیوی یا پانکراتیت
- تغییرات هورمونی
- استرس و اضطراب
کدام غذاها سرشار از کلسیم هستند؟
تمامی محصولات لبنی مثل شیر، پنیر و ماست سرشار از کلسیم هستند. البته قابل ذکر است که غذاهای غیر لبنی مانند ماهی کنسرو شده با استخوان، سبزیجات دارای برگ سبز، آجیل و دانه‌ها نیز حاوی مقادیر متفاوتی از کلسیم هستند که صرف آنها خالی از لطف نیست. برخی غذاها نیز نظیر برخی غلات صبحانه و شیر سویا، برنج، جو دوسر و آجیل هستند که با کلسیم افزوده غنی شده‌اند. برای اطلاع دقیق از مقدار کلسیم موجود در هر وعده غذایی بهتر است پانل‌های اطلاعات تغذیه و برچسب مواد غذایی را بررسی نمایید
قابل ذکر است که به طور کلی جذب کلسیم از غذاهای غیر لبنی برای بدن شما کار دشواری است. اگرچه بدن در جذب کلسیم از غذاهای گیاهی عملکرد بهتری دارد. اما زمانی میزان کل کلسیم دریافتی شما کم باشد، به این معناست که چنانچه لبنیات مصرف نمی‌کنید، ممکن است نیازمند خوردن غذاهای حاوی کلسیم بیشتری باشید.
سوالات متداول
چه کسانی بیشتر در معرض خطر کمبود کلسیم هستند؟
می‌توان گفت بسیاری از افراد با افزایش سن در معرض خطر کمبود کلسیم هستند اما به طور کلی افراد می‌توانند به دلایل زیر بیشتر در معرض خطر باشند: تغییرات هورمونی به ویژه در زنان پس از یائسگی، ابتلا به بیماری‌ها کلیوی، ابتلا به سرطان و مصرف داروهای شیمی درمانی، استرس و اضطراب، ورزش شدید و … به همین دلایل بهتر است بدانید که میزان کلسیم کافی برای سنین مختلف چقدر است.
چگونه کمبود کلسیم را برطرف کنیم؟
ممکن است این سؤال برایتان پیش بیاید که چگونه کمبود کلسیم را برطرف کنیم؟ برای پاسخ به این سؤال باید گفت که درمان کمبود کلسیم معمولاً آسان و به طور معمول با افزودن غذاهای دارای کلسیم بیشتر به رژیم غذایی صورت می‌گیرد.
