دندان درد در بارداری از مشکلات شایعی است که به دلایلی چون تغییرات هورمونی، تجمع پلاک دندان، راهیابی اسید معده به داخل دهان به دلیل حالت تهوع و استفراغ، تغییرات رژیم غذایی و تمایل به مصرف غذاهای شیرین و پرکالری و … ایجاد می گردد.
بانوانی که با درد شدید لثه در دوران بارداری مواجه هستند با احتمال بیشتری دچار زایمان زودرس می شوند. به منظور مقابله با دندان درد در بارداری می توان از اسپری لیدوکائین، قرص استامینوفن، ژل بنزوکائین و آنتی بیوتیک هایی نظیر آموکسی سیلین و آمپی سیلین استفاده کرد.
مصرف کلسیم، دریافت ویتامین دی کافی و استفاده از روش های درمان خانگی چون شستشوی دهان با جوش شیرین، آووکادو، آب نمک و … به منظور پیشگیری از ابتلا به دندان درد موثر خواهند بود.
به منظور کسب اطلاعات بیشتر در خصوص علل دندان درد در بارداری و داروهایی که می توانند در این دوران مصرف شوند، تا انتهای این متن با ما همراه باشید.
علت دندان درد در بارداری
تغییرات هورمونی در بانوان در دوران بارداری می تواند سبب دندان درد در بارداری گردد. مهمترین این علل عبارتند از:
● تجمع پلاک
به دلیل نوسانات هورمونی زنان در این دوران، عکس العمل بدن جهت مقابله با تجمع پلاک دندان تغییر می کند.
ضعیف شدن عکس العمل بدن در مقابل این عارضه می تواند به تجمع هرچه سریعتر و بیشتر پلاک دندان منجر شده که این فرایند خطر پوسیدگی و دندان درد را بالا می برد.
● حالت تهوع صبحگاهی
حالت تهوع و استفراغ، به ویژه در سه ماهه اول بارداری از اتفاقات رایج و متداول این دوران است. حالت تهوع و استفراغ سبب ورود اسید معده به دهان شده و این اسید به مینای دندان آسیب وارد کرده و سبب فرسایش دندان ها می شود.
استفاده از خمیردندان خنثی کننده اسیدی در این دوران برای مسواک زدن، برای از بین بردن اسیدهای معده که با دندان ها برخورد می کند، موثر خواهد بود.
عدم رعایت بهداشت دهان و دندان در این دوران و عدم استفاده از خمیر دندان مناسب، سبب تکرر برخورد اسید معده با مینای دندان شده که حساسیت و ایجاد حفره های دندانی و در ادامه فرسایش و دندان درد را به دنبال خواهد داشت.
● بیماری های لثه
تغییرات هورمونی متداول در زنان باردار، آنها را در معرض التهابات لثه در این دوران قرار داده و لثه بانوان در این دوران حساس و آسیب پذیر خواهد شد. التهاب لثه دندان درد را به دنبال خواهد داشت.
● تغییر رژیم غذایی
رژیم غذایی بانوان در این دوران تغییر می کند و اگر بانوان تمایل بیشتری به استفاده از لبنیات و مواد قندی داشته باشند، احتمال ابتلا به مشکلات دندانی در آن ها تقویت خواهد شد.
● عدم تامین کافی کلسیم
در دوران بارداری جنین در حال رشد به کلسیم نیاز خواهد داشت و این ماده معدنی را از بدن مادر جذب می کند، اگر مادران در این دوران مقادیر کافی کلسیم مصرف ننمایند، به راحتی در معرض تخریب مینای دندان و دندان درد قرار می گیرند.
خطر دندان درد در بارداری
زنان بارداری که از درد شدید لثه در دوران بارداری رنج می برند، در مواردی با زایمان زودرس و وزن کم نوزاد حین تولد مواجه می شوند.
نوزادانی که پیش از موعد متولد می شوند در معرض آسیب های مغزی قرار گرفته و احتمال ایجاد مشکلات شنوایی و بینایی در آنها وجود خواهد داشت.
عفونت و التهاب ناشی از دندان درد می تواند بر سلامت مادر و جنین تاثیر بگذارد.
در دوران بارداری برای دندان درد چه کنیم؟
به منظور درمان دندان درد در بارداری می توان از اسپری، ژل، قرص و برخی آنتی بیوتیک ها استفاده کرد. به دلیل شرایط خاص این دوران و حفظ سلامت مادر و جنین لازم است تا از مصرف برخی داروها خودداری گردد.
توصیه می گردد تا پیش از مصرف هر دارویی در این دوران با پزشک معالج مشورت کرده و با اعمال نظر وی برخی داروها مصرف شوند. شدت علائم دندان درد در این دوران، میزان نیاز و اهمیت معالجه و درمان را مشخص می کنند.
اگر بانوان باردار مشکلاتی در خوردن و خوابیدن داشته باشند، این مشکل به عنوان مشکل اورژانسی شناخته شده و می بایست هرچه سریع تر به پزشک مراجعه گردد.
وجود خونریزی یا چرک اطراف دندان آسیب دیده نیز اهمیت دارد و نشاندهنده وضعیتی اورژانسی است.
دندان درد به همراه تورم و تب نیز از جمله شرایط حساس بوده و نشاندهنده عفونت است. احتمال دارد تا عفونت از طریق خون در سراسر بدن فرد باردار پخش شده و سلامتی مادر و جنین را تحت تاثیر قرار داده و به خطر بیندازد.
درمان دندان درد در بارداری
به منظور درمان دندان درد در بارداری می توان از روش های خانگی بهره گرفت، اما توصیه می گردد تا به دندانپزشک مراجعه شود.
یکی از روش های خانگی برای درمان دندان درد در بارداری و جلوگیری از پوسیدگی دندان در این دوران استفاده از جوش شیرین است.
جوش شیرین به خنثی سازی اسید معده ای که پس از تهوع و استفراغ وارد دهان می شود، پرداخته و از این طریق از پوسیدگی ها و باکتری ها جلوگیری می کند.
مسواک بیش از اندازه با جوش شیرین نیز سبب از بین بردن مینای دندان شده و بهتر است حد اعتدال رعایت گردد.
علاوه بر روش های خانگی که جنبه پیشگیرانه و درمانی دارند برخی از روش های دیگر درمان دندان درد در بارداری به شرح ذیل است:
● اسپری لیدوکایین در بارداری برای دندان درد
استفاده از اسپری لیدوکایین برای درمان دندان درد در بارداری بی خطر است. توصیه می گردد تا پیش از مصرف این اسپری ترکیبات آن مورد بررسی قرار گیرد. وجود کولین سالیسیلات در ترکیبات لیدوکایین در دوران بارداری توصیه نمی شود و برای مادر و جنین نامناسب خواهد بود.
استفاده از اسپری لیدوکایین برای دندان درد با عوارض جانبی همراه نخواهد بود، حتی واکنش های آلرژیک به این اسپری نیز بسیار نادر است.
● ژل مسکن دندان درد در بارداری
ژل بنزوکائین یکی از ژل های مسکن برای درمان دندان درد در بارداری است. این ژل در کوتاه مدت برای تسکین دندان درد و مشکلات جزیی دهان و دندان مانند دندان درد، آفت دهانی، درد لثه و … مورد استفاده قرار می گیرد.
این ژل با بی حس کردن محل درد عمل می کند. توصیه می گردد تا از این ژل بیش از 4 بار در روز استفاده نشود و پیش از شستشوی دهان و دندان، حداقل به مدت یک دقیقه این ژل را بر محل دردناک دندان یا لثه قرار داد.
در صورت ابتلا به گلودرد یا دندان درد به همراه علائمی مانند تب، سر درد، تورم، تهوع، بثورات پوستی در محدوده زمانی بیش از 7 روز، توصیه می گردد تا مصرف این ژل متوقف شده و علائم به اطلاع پزشک معالج رسانده شود.
استفاده از ژل بنزوکائین عوارض جانبی ندارد، اما در صورت سوزش خفیف یا سوزن سوزن شدن، توصیه می گردد تا به پزشک معالج مراجعه و اطلاع رسانی شود.
● قرص دندان درد در بارداری
استامینوفن به عنوان بی خطر ترین مسکن و قرص دندان درد در بارداری است. استفاده از این قرص در دوران بارداری بی خطر بوده و ناهنجاری ها و پیامدهای نامطلوبی بر مادر و کودک نخواهد داشت.
البته در موارد کمی، دوره های طولانی مصرف استامینوفن ( 28 روز به بالا) می تواند کودک را در معرض خطر تاخیر در رشد و ADHD قرار دهد.
استفاده طولانی مدت این قرص در نیمه دوم بارداری احتمال ایجاد آسم در کودک را نیز تقویت می کند، بنابراین توصیه می گردد تا در صورت استفاده از این قرص در بازه زمانی کوتاهتری مورد استفاده قرار گیرد.
● آنتی بیوتیک برای دندان درد در بارداری
آموکسی سیلین، آمپی سیلین و پنی سیلین از مهمترین آنتی بیوتیک های رایج دندانی در دوران بارداری هستند. لازم است تا از مصرف آنتی بیوتیک تتراسایکلین برای درمان دندان درد در بارداری اجتناب گردد.
توصیه می گردد تا از آنتی بیوتیک ها در سه ماهه دوم بارداری استفاده شود، زیرا در این دوران اندام جنین شکل گرفته و خطرات احتمالی برای جنین به حداقل ممکن می رسد.
برای دندان درد در بارداری چه دارویی بخوریم؟
توصیه می گردد تا به منظور تسکین دندان درد در بارداری از استامینوفن استفاده شود. استفاده از داروهای ضد التهابی غیر استروئیدی یا NSAIDs در این دوران توصیه نمی شود.
این داروها نظیر ایبوپروفن، ناپروکسن و آسپرین خطراتی را برای جنین به ویژه در سه ماهه اول و سوم بارداری به دنبال خواهند داشت.
خطر سقط جنین، نقایص مادرزادی، مشکلات قلبی، مشکلات گوارشی، فشار خون بالا در ریه کودک و … از خطرات این داروها است و مادران در این دوران می بایست از مصرف داروهای ضد التهابی غیر استروئیدی خودداری کنند.
زنان باردار در این دوران می بایست از مصرف مسکن های اپیوئیدی مانند کدئین، مورفین و اکسی کدون نیز صرف نظر نمایند.
زایمان زودرس، نقص های مادرزادی، مشکلات قلبی، مشکلات تنفسی در نوزادان و … از مشکلات مصرف مسکن های اپیوئیدی است.
استفاده از قرص استامینوفن، اسپری لیدوکائین، ژل بنزوکائین و آنتی بیوتیک هایی نظیر آموکسی سیلین برای درمان دندان درد در بارداری موثر خواهند بود.
درمان فوری دندان درد در بارداری
به منظور درمان فوری دندان درد در بارداری می توان از سیر استفاده کرد. استفاده از سیر بطور مستقیم بر قسمتی از لثه و دندان که در حال درد است، موثر بوده و دندان درد در بارداری را تا حد زیادی به صورت فوری کاهش می دهد.
سیر با آنتی بیوتیک خود به نام آلیسین، باکتری های نواحی آلوده را از بین برده و از این طریق به درمان دندان درد در بارداری به صورت فوری کمک می کند.
سوالات متداول
آیا دندان درد در بارداری برای جنین ضرر دارد؟
در صورتی که مادران باردار در دوران بارداری خود از درد شددی لثه و دندان رنج ببرند، ممکن است با زایمان زودرس مواجه شوند. زایمان پیش از موعد احتمال آسیب های مغزی و مشکلات شنوایی و بینایی در نوزادان را افزایش می دهد، همچنین در صورتی که عفونت عامل دندان درد باشد، مادر و جنین در معرض خطر قرار می گیرند.
درمان سریع دندان درد در بارداری چیست؟
به منظور درمان سریع دندان درد در بارداری می توان از سیر استفاده کرد. کافی است سیر را در اطراف محل درد قرار دهید تا با آنتی بیوتیک خود به نام آلیسین، باکتری های نواحی آلوده از بین رفته و به درمان این درد به صورت فوری کمک شود.
دندان درد در بارداری از چه زمانی شروع می شود؟
احتمال دندان درد در بارداری با شروع تغییرات هورمونی افزایش می یابد. تجمع پلاک دندان، اسید معده ای که ناشی از تهوع و استفراغ صبحگاهی وارد دهان می شود، تغییرات رژیم غذایی و تمایل به خوردن غذاهای پر کالری و شیرین از همان ابتدا می توانند سبب دندان درد در بارداری شوند.
چه دارویی برای دندان درد در بارداری خوب است؟
استفاده از اسپری لیدوکایین به عنوان تسکین دهنده درد، ژل بنزوکایین، قرص استامینوفن، آنت بیوتیک هایی مانند آموکسی سیلین، آمپی سیلین و پنی سیلین از داروهای مناسب برای درمان و تسکین دندان درد در بارداری هستند.
