سیاتیک پای راست

درد سیاتیک پای راست دردی است که از قسمت پایینی کمر شروع شده و بعد از گذر از باسن به هر دو پا یا تنها پای راست و پشت ساق پای راست ادامه پیدا می‌کند.

بسته به‌شدت درد سیاتیک به‌صورت خفیف یا شدید بودن می‌توان از روش‌های مختلف جهت درمان درد سیاتیک پای راست استفاده کرد.

یخ درمانی، گرمادرمانی، استفاده از داروهای مسکن، فیزیوتراپی، طب سوزنی، عمل جراحی و … همگی از روش‌های درمان این درد به شمار می‌روند.

به‌منظور شناسایی درد سیاتیک پای راست می‌توان از نشانه‌هایی چون سوزن‌سوزن‌شدن کمر و انگشتان پا، بی‌حسی، عدم کنترل بر روده و مثانه و … استفاده کرد و یا از روش‌های پزشکی چون ام‌آرآی یا سی‌تی‌اسکن جهت شناسایی این درد استفاده کرد.

اگر پس از یک هفته استراحت درمان‌های خانگی این درد بهبود نیابد بهتر است جهت درمان از روش‌های پزشکی چون تزریق ستون فقرات یا عمل جراحی جهت درمان درد سیاتیک استفاده شود.

سیاتیک پای راست چیست؟

عصب سیاتیک عصبی است که از قسمت پایینی کمر از باسن به سمت هر دو پا  از کمر تا باسن و پشت ران و ساق پا ادامه می‌یابد.

اگر این عصب به هر دلیلی تحریک شود ممکن است درد در دو طرف بدن یا یک سمت بدن به وجود آید؛ بنابراین درد سیاتیک پای راست دردی است که در طول مسیر عصب سیاتیک ادامه پیدا می‌کند.

این درد ممکن است خفیف یا شدید باشد. اغلب این مشکل با استراحت در طول چند هفته درمان می‌شود، اما در شرایط حادتر که ممکن است ضعف شدید در پای راست احساس شده و یا عدم کنترل در روده و مثانه رخ دهد، در این شرایط حاد عمل جراحی درمان درد سیاتیک خواهد بود.

علت سیاتیک پای راست چیست؟

سیاتیک پای راست زمانی رخ می‌دهد که عصب سیاتیک تحت‌فشار باشد. می‌توان فتق دیسک و یا رشد بیش از حد استخوان را علت سیاتیک پای راست دانست.

تومور یا بیماری دیابت نیز با احتمال کمتری می‌توانند به‌عنوان علت سیاتیک مطرح شوند.

آرتروز از دیگر دلایل این درد است. لبه‌های دندانه‌دار استخوان می‌توانند اعصاب سیاتیک را تحت‌فشار قرار داده و منجر به درد سیاتیک شوند.

یکی از علل نادر در سیاتیک پای راست سندرم پیریفورمیس است. عضله پیریفورمیس عضله کوچکی است که در عمق باسن قرار داشته و ممکن است سفت یا اسپاسم شود. این انقباض عصب سیاتیک پای راست را تحت فشار قرار داده و می تواند به درد منجر گردد.

بیماری نادر دیگر سندرم دم اسبی است. این سندرم روی اعصاب انتهای طناب نخاعی تأثیر می گذارد ومنجر به درد ساق پا، بی حسی در مقعد و از دست رفتن کنترل روده و مثانه می شود.

برخی از عوامل زمینه‌ای علت سیاتیک پای راست را می‌توان مطابق ذیل پاسخ داد:

• سن: افزایش سن بر ستون فقرات تأثیر گذاشته و ممکن است به فتق دیسک یا خار استخوان که از علل اصلی سیاتیک پای راست هستند، منجر شود.
• اضافه‌وزن: استرس و چاقی سبب فشار بر ستون مهره‌ها شده و این عامل سبب فشار بر عصب سیاتیک می‌شود.
• نوع شغل: برخی از مشاغل که با چرخش کمر، حمل بارهای سنگین، نشستن‌های مداوم و رانندگی‌های طولانی‌مدت سروکار دارند، عصب سیاتیک ناشی از حالت بدن تحت‌فشار و استرس قرار گرفته و ممکن است به سیاتیک پای راست منجر شود.

سیاتیک پای راست چگونه تشخیص داده می شود؟

با استفاده از برخی نشانه‌ها می‌توان سیاتیک را تشخیص داد. بی‌حسی، گزگز، ضعف عضلانی در ساق یا ران پا در یکی از پاها یا هر دو پا از علائم رایج سیاتیک است. درد سیاتیک پای راست ممکن است دردی متوسط تا شدید شبیه به برق‌گرفتگی در ناحیه کمر، باسن و پایین ساق پا به وجود آید.

احساس بی‌حسی یا ضعف در ناحیه کمر، باسن، ساق پای راست یا هر دو پا از دیگر علائم و نشانه‌های سیاتیک است.

ازدست‌دادن کنترل روده و مثانه یکی از مهم‌ترین و خطرناک‌ترین نشانه‌هایی است که برای پاسخ به سوال سیاتیک پای راست چگونه تشخیص داده می‌شود، می‌توان مطرح کرد. همچنین احساس سوزن‌سوزن‌شدن انگشتان پا و دردی که در پا وجود داشته و به‌مرورزمان تشدید می‌گردد نیز از دیگر علائم تشخیص این درد است.

اگر با توجه به علائم و نشانه های مطرح شده سیاتیک تشخیص داده نشود، برای اطمینان بالاتر پزشک انجام تصویربرداری و سایر آزمایشات را توصیه خواهد کرد.

استفاده از ام آر آی و سیتی اسکن برای مشاهده تصویر دقیقی از اعصاب و استخوان ها در این زمینه مفید است.

در تصویر برداری ام آر آی هرگونه شکستگی استخوان، فشار بر اعصاب سیاتیک، فتق دیسک، خار استخوان و … که از دلایل اصلی سیاتیک پای راست هستند، نشان داده شده و پزشکان با اطمینان بالاتری تصمیم خواهند گرفت.

علائم سیاتیک پای راست

بی‌حسی، گزگز، ضعف عضلانی در ساق یا ران پا، احساسی شبیه به برق‌گرفتگی در ناحیه کمر، باسن و پایین ساق، ازدست‌رفتن کنترل روده و مثانه، سوزن‌سوزن‌شدن انگشتان پا و … همگی از مهم‌ترین علائم سیاتیک پای راست محسوب می‌شوند.

درمان درد سیاتیک پای راست

با  استفاده از روش های پیشنهادی ذیل می توان به درمان درد سیاتیک پای راست پرداخت. برخی از این روش ها عبارتند از:

● یخ درمانی و گرمادرمانی یا استفاده از کیسه یخ یا کیسه داغ

استفاده از کیسه یخ برای کاهش درد و تورم مرسوم است. بهتر است کیسه یخ به فواصل زمانی مختلف به مدت 20 دقیقه در روز استفاده گردد. توصیه می‌گردد بعد از چند روز یخ درمانی از گرمادرمانی و از کیسه یا پد گرم استفاده شود.

● استفاده از مسکن‌های بدون نسخه

داروهای ضدالتهابی غیراستروئیدی رایج شامل آسپرین، ایبوپروفن و ناپروکسن برای درمان درد سیاتیک پای راست به‌منظور کاهش التهاب عصب مورداستفاده قرار می‌گیرد.

● انجام حرکات کششی ملایم

استفاده از حرکات ورزشی مناسب برای کشش و یا استفاده از فیزیوتراپی باری کشش مطابق دستور پزشک برای درمان درد سیاتیک پای راست مفید خواهد بود.

● استفاده از داروهای تجویزی پزشک

پزشک ممکن است داروهایی نظیر سیکلوبنزاپرین برای مقابله با اسپاسم و گرفتگی عضلانی پیشنهاد کند.

● فیزیوتراپی به‌منظور درمان درد سیاتیک پای راست

فیزیوتراپی شامل حرکات ورزشی و کششی است که از طریق کاهش فشار روی عصب منجر به افزایش انعطاف‌پذیری و کاهش درد سیاتیک پای راست خواهد شد.

● استفاده از نرمش‌ها و حرکات ورزشی

ورزش‌هایی سبک چون شنا، پیاده‌روی و ایروبیک در آب و یا با به‌کاربستن برخی تمرینات کششی مناسب مطابق با دستور پزشک سبب کاهش درد سیاتیک پای راست گردید.

● تزریق به ستون فقرات

تزریق دارویی مانند کورتیکواستروئید که به‌عنوان یک داروی ضدالتهابی برای کاهش درد و تورم اطراف عصب سیاتیک شناخته می‌شود، تحت‌نظر پزشک و دستور او می‌تواند مؤثر بوده و سبب درمان درد سیاتیک شود.

● کایروپراکتیک، یوگا و طب سوزنی

استفاده از این روش‌ها نیز جهت درمان درد سیاتیک پای راست مؤثر است.

● عمل جراحی

عمل جراحی به‌عنوان گزینه آخر جهت درمان درد سیاتیک پای راست مورداستفاده قرار می‌گیرد، به‌خصوص اگر عدم کنترل بر ادرار و مدفوع یا به عبارتی عدم کنترل بر روده و مثانه در فرد رخ‌داده باشد، به‌عنوان آخرین راهکار درمانی عمل جراحی مورداستفاده قرار خواهد گرفت.

ورزش سیاتیک پای راست

استفاده از ورزش برای درمان سیاتیک پای راست مؤثر است. برخی از ورزش‌ها عبارتند از:

ورزش شیب لگن

برای انجام این ورزش کافی است به پشت دراز بکشید، از طریق بازدم عضلات شکم را منقبض کرده و درحالی‌که شکم خود را به سمت زمین فشار می‌دهید کمر خود را از سطح زمین بالا آورده و صاف کنید. کافی است به مدت 5 ثانیه در این وضعیت باقی بمانید. بهتر است در هر وعده تمرین به تعداد 10 بار در بازه‌های زمانی 5 ثانیه‌ای ورزش را تکرار کنید.

ورزش زانو تا سینه

برای انجام این ورزش سیاتیک پای راست کافی است به پشت دراز کشیده و با استفاده از دستان خود زانوهای خم شده را به سمت قفسه سینه بکشید. به‌اندازه 10 ثانیه در این حرکت مکث نموده و به تعداد 3 الی 5 بار در هر وعده این تمرین را تکرار کنید.

ورزش چرخش پایین تنه

کافی است به پشت دراز کشیده و هر دوزانو را به طور عمودی خم کرده و هر دو کف پا را روی زمین نگاه دارید. در ادامه زانوهای خود را به یک سمت بچرخانید و 3 تا 5 ثانیه آن‌ها را نگاه دارید. کششی ملایم در ناحیه کمر و لگن رخ می‌دهد که سبب درمان درد سیاتیک و بهبود آن خواهد شد.

درمان خانگی سیاتیک پای راست

به‌منظور درمان خانگی سیاتیک پای راست می‌توان از روش‌هایی چون یخ درمانی، گرمادرمانی، حرکات کششی ملایم، نرمش‌ها و حرکات ورزشی استفاده کرد.

علاوه بر روش‌های فوق، استفاده از محصولات و مکمل‌های مناسب برای درمان خانگی سیاتیک استفاده می‌شود.

یکی از بهترین مکمل‌ها جهت درمان سیاتیک پای راست استفاده از مکمل مگنی ول ایکس مارت است.

ماده معدنی مهم به‌کار رفته در این مکمل منیزیم است. منیزیم در حفظ پتانسیل الکتریکی عصبی نقش مهمی ایفا می‌کند.

کمبود منیزیم از عوامل اصلی پوکی‌استخوان است، لذا استفاده از مکمل مگنی ول و تأمین منیزیم موردنیاز بدن، سبب حفظ سلامت و استحکام استخوان‌ها شده و از دردهایی چون سیاتیک جلوگیری می کند.

چه موقع برای درد سیاتیک پای راست به دکتر مراجعه کنم؟

اگر درد سیاتیک پای راست با گذشت زمان بهبود نیابد و با استفاده از روش‌های درمان خانگی درمان نشود، جهت درمان می‌بایست به پزشک مراجعه شود.

اغلب اگر درد سیاتیک یک هفته یا بیشتر به طول انجامیده و با گذشت زمان تشدید گردد، بهتر است جهت درمان به پزشک مراجعه شود.

سوالات متداول

علت درد سیاتیک پای راست چیست؟

فتق دیسک، خار استخوان، دیابت، تومور، آرتروز، سندرم پیریفورمیس، سندرم دم اسبی و تمامی حالاتی چون افزایش سن، اضافه وزن، استرس و ارگونومی مربوط به شغل که سبب تحت فشار قرار داده شدن عصب سیاتیک پای راست می شوند، از علل درد سیاتیک محسوب می گردند.

چه دارویی برای تسکین درد سیاتیک پای راست بخوریم؟

استفاده از داروهای غیراستروئیدی و مسکن و بدون نسخه پزشکی چون آسپرین، ایبوپروفن و ناپروکسن از طریق کاهش التهاب سبب بهبود درد سیاتیک پای راست خواهند شد.

آیا سیاتیک پای راست خود به خود از بین می رود؟

بسته به‌شدت درد و تحت‌فشار قرارگرفتن عصب سیاتیک پای راست، چنانچه درد خفیف و عصب تحت فشار کمی باشد، با گذشت زمان، استراحت و استفاده از روش های درمانی خانگی این درد به مرور بهبود خواهد یافت.