شیاف پروژسترون در بارداری کاربردهای زیادی چون کنترل زایمان زودرس، جلوگیری از سقط جنین و آماده کردن بدن زنان برای پذیرش تخمک بارور شده و … را دارد. البته کاربرد این شیاف در خصوص جلوگیری از سقط جنین زمانی است که زن باردار یک نوزاد داشته و دارای دهانه رحمی کوتاهی باشد.
شیاف پروژسترون علاوه بر تأثیرات خود در بارداری حتی به منظور جلوگیری از باردار شدن، کاهش اختلالات پیش از قاعدگی، برطرف کردن مشکل قاعده نشدن و … نیز کمک میکند.
استفاده از شیاف پروژسترون در بارداری علائم خفیفی چون نفخ، سردرد، تهوع، خواب آلودگی، گرفتگی عضلات و … را به دنبال خواهد داشت.
آنچه در این مقاله میخوانید:
Toggleپروژسترون چیست؟
پروژسترون هورمونی طبیعی و زنانه است که زمانی که تخمک در لوله فالوپ آزاد میشود، در بدن زن تولید میشود. به پروژسترون هورمون بارداری نیز میگویند.
یکی از نقش های این هورمون زنانه آن است که رحم زن را برای پذیرش و نگهداری تخمک بارور شده آماده میکند، لذا شیاف پروژسترون در بارداری زنان کاربرد زیادی دارد.
سطح این هورمون در چند روز اول قاعدگی زنان به کمترین سطح خود میرسد، اما بعد از دوران قاعدگی به مدت کوتاهی حدود 5 روز سطح این هورمون به بالاترین حد خود رسیده و بعد از آن مجدداً سطح آن نرمال و طبیعی میشود.
پروژسترون هورمون لازم و ضروری برای بارداری است به همین منظور از شیاف پروژسترون در بارداری استفاده میشود.
از دیگر وظایف هورمون پروژسترون آن است که از انقباضات ماهیچهای رحم زن که سبب میشود تخمک بارور شده کنار زده شود، جلوگیری میکند.
سطح هورمون پروژسترون در زنان باردار بین هفتههای 9 تا 32 بهمرور افزایش مییابد. شیاف پروژسترون به عنوان درمان باروری مورد استفاده قرار میگیرد.
شیاف پروژسترون چیست و چه کاربردهایی دارد؟
پروژسترون هورمونی زنانه است و از شیاف پروژسترون برای درمان ناباروری و جلوگیری از سقط جنین در بارداری استفاده میکنند.
شیاف پروژسترون در بارداری حاوی پروژسترونی است که به طور طبیعی در بدن زنان تولید میشود. اغلب از این شیاف برای تنظیم و تعادل هورمونی در زنان استفاده میکنند.
از کاربردهای شیاف پروژسترون میتوان به موارد ذیل اشاره کرد:
- 7 تا 10 روز پیش از قاعدگی در زنان سندرم پیش از قاعدگی رخ میدهد. از علائم این سندرم میتوان به احساس تنش، سردرد، افسردگی، تحریک پذیری، افزایش وزن و … اشاره کرد. با استفاده از شیاف پروژسترون میتوان با تنظیم و تعادل هورمونی عوارض ناشی از پیش قاعدگی را به کمترین حد ممکن کاهش داد.
- از شیاف پروژسترون در بارداری برای به حداقل رساندن افسردگی بعد از زایمان استفاده میکنند.
- برای درمان خونریزیهای غیر طبیعی دوران قاعدگی یا فقدان قاعدگی در زنان میتوان از این شیاف استفاده کرد.
- به منظور درمان بیماریهایی مانند فیبروئید یا سرطان رحم میتوان از شیاف پروژسترون استفاده کرد.
- برای جلوگیری از بارداری نیز میتواند استفاده شود.
- شیاف پروژسترون برای کنترل زایمان زودرس نیز استفاده میشود.
- جهت درمان ناباروری و آماده کردن بدن زنان برای پذیرش تخمک بارور شده نیز میتوان از شیاف پروژسترون در بارداری استفاده کرد.
- به ضخیم شدن رحم در انتظار دریافت تخمک بارور شده کمک میکند.
- سبب حفظ دهانه رحم شده و از زایمان زودرس جلوگیری میکند.
- از انقباضات رحمی جلوگیری میکند.
علت تجویز شیاف پروژسترون در بارداری
از شیاف پروژسترون در بارداری برای جلوگیری از سقط جنین استفاده میکنند. همچنین میتوان از آن برای جلوگیری از زایمان زودرس نیز استفاده کرد.
البته این شیاف در جلوگیری از زایمان زودرس زمانی تأثیر خود را به خوبی نشان میدهد که زن باردار تنها یک نوزاد را باردار بوده و دهانه رحمی کوتاهی داشته باشد.
نقش پروژسترون در بارداری
شیاف پروژسترون حاوی هورمون پروژسترون است که به رشد رحم در دوران بارداری کمک میکند.
همچنین پروژسترون موجود در شیاف پروژسترون در بارداری از انقباضات شدید رحمی در اوایل بارداری که احتمال سقط جنین را بالا میبرد جلوگیری میکند.
اگر تخمک آزاد شده بارور شود، هورمون پروژسترون بدن را برای بارداری آماده ی کند. اگر تخمک بارور نشود، تولید پروژسترون کاهش یافته و چرخه و دوران قاعدگی آغاز میشود.
هورمون پروژسترون که با استفاده از شیاف پروژسترون وارد بدن میشود پوشش بافتی رحم را برای لانه گزینی آماده کرده و این هورمون غدد داخلی آندومتر را برای ترشح مواد غذایی مغذی برای جنین اولیه تحریک میکند.
نحوه استفاده از شیاف پروژسترون در بارداری
به منظور استفاده از شیاف پروژسترون در بارداری لازم است پس از باز کردن شیاف مطابق دستورالعمل با استفاده از اپلیکاتور شیاف در واژن قرار داده شود.
معمولاً 2 یا 3 بار در روز مطابق تجویز پزشک و اغلب تا هفته دهم ادامه پیدا میکند.
از شیاف پروژسترون در بارداری برای افزایش سطح پروژسترون در زنانی استفاده میشود که تحت درمان های باروری قرار دارند.
درمان های رفع ناباروری سبب کاهش سطح پروژسترون میشود و استفاده از شیاف پروژسترون سطح این هورمون را به مقدار مطلوب خواهد رساند.
زمان شروع پروژسترون برای جلوگیری از سقط جنین
مصرف شیاف پروژسترون در اوایل بارداری و تقریباً در 16 هفته اول برای زنانی که در معرض سقط جنین بوده و دارای هرگونه لکه بینی واژینال یا خونریزی هستند، توصیه میگردد.
افرادی که در دوران بارداری خود خونریزی دارند، پیشتر سابقه سقط جنین داشته اند و بارداری خارج رحمی داشته باشند، استفاده از شیاف پروژسترون در بارداری برای آن ها مفید خواهد بود.
نحوه قطع شیاف پروژسترون در بارداری
اغلب در هفته های انتهایی دوران بارداری به قطع این شیاف اقدام میکنند. قطع شیاف پروژسترون در بارداری حتماً تحت مراقبت و به دستور پزشک می بایست صورت گیرد.
علل پروژسترون پایین چیست و چه عوارضی دارد؟
پروژسترون پایین در باروری مهم و قابل توجه است. زنان با سطح پروژسترون پایین برای باردار شدن یا باردار ماندن مشکل خواهند داشت، به همین منظور شیاف پروژسترون در بارداری کمک زیادی خواهد کرد. بعد از اینکه یکی از تخمدان های زن تخمک آزاد کند لازم است تا سطح پروژسترون افزایش یابد.
از علائم پروژسترون پایین در زنانی که باردار نیستند میتوان به موارد ذیل اشاره کرد:
- سردرد
- تغییرات خلقی زیاد از جمله اضطراب و افسردگی
- بینظمی در چرخه و دوران عادت ماهیانه
- خونریزی غیرطبیعی رحم در زنان غیرباردار
در دوران بارداری بدن زن باردار پروژسترون مورد نیاز برای نگهداری از دهانه رحم را تولید میکند. این افزایش سطح پروژسترون در بارداری با علائمی چون حساسیت سینه ها و حالت تهوع خود را نشان میدهد.
سطح پروژسترون پایین در بارداری با لکه بینی و سقط جنین همراه خواهد بود. در صورت کمبود پروژسترون در بدن زن باردار ممکن است استروژن یا هورمون مردانه به هورمون غالب تبدیل شود و با توجه به موارد ذیل میتوان به آن پی برد:
- افزایش وزن زن باردار
- کاهش یافتن میل جنسی
- افزایش نوسانات خلقی و افسردگی
- سیکل قاعدگی نامنظم
- خونریزی های شدید
- حساسیت سینه ها
- مشکلات کیسه صفرا و …
به منظور اندازه گیری سطح این هورمون می بایست آن را در اوج اندازه گیری نمود. اغلب 7 روز قبل از قاعدگی این هورمون در بالاترین سطح خود است. اگر زن باردار شود سطح این هورمون نیز به مراتب افزایش خواهد یافت.
پروژسترون چقدر برای جلوگیری از زایمان زودرس موثر است؟
در زنان باردار با هر بیماری و عاملی، شیاف پروژسترون زایمان زودرس قبل از 34 هفته بارداری را به میزان 55 درصد کاهش میدهد.
همچنین برای زنانی که پیشتر زایمان زودرس داشتهاند به میزان 50 درصد کاهش میدهد.
عوارض شیاف پروژسترون در بارداری
از جمله عوارض شیاف پروژسترون در بارداری میتوان به موارد ذیل اشاره کرد:
- احساس نفخ
- درد در معده و شکم
- گرفتگی عضلات
- خشک شدن دهان
- احساس تهوع
- حساسیت در سینه ها
- سردرد
- خواب آلودگی
- تغییرات خلقی زیاد
- تحریک پذیری یا ناراحتی واژن از دیگر عوارض شیاف پروژسترون محسوب میشوند.
بهتر است زنانی که از شیاف پروژسترون استفاده میکنند به محض مشاهده علائم ذیل به لازم است به پزشک مراجعه نمایند:
- خونریزی غیر معمول واژینال
- تغییرات شدید خلقی نظیر افسردگی
- ایجاد تورم در مچ دست و مچ پا
- زردی چشم
- زردی پوست
- ایجاد توده در سینه
شیاف پروژسترون در بارداری عوارضی نظیر لخته شدن خون، ضعف بدن، مشکل در راه رفتن و صحبت کردن و … را با خود به همراه نخواهد داشت و به محض مشاهده هرکدام از این علائم میبایست به پزشک مراجعه شود.
آیا می توان از شیاف پروژسترون برای پریود شدن استفاده کرد؟
سطح پروژسترون پیش از تخمک گذاری کمترین میزان است. بعد از فرایند تخمک گذاری هورمون پروژسترون به هورمون قالب بدن تبدیل میشود.
اگر لقاح رخ ندهد، سطح هورمون پروژسترون کاهشیافته و دوره قاعدگی پس از مدتی شروع میشود و اگر سطح پروژسترون آنطور که باید کاهش یا افزایش پیدا نکند، دوران قاعدگی نامنظم و مشکل در باردار شدن را با خود به همراه خواهد داشت.
از شیاف پروژسترون میتوان برای قاعدگی و پریود شدن استفاده کرد. این شیاف به دلیل در اختیار داشتن هورمون های فعال شب قاعدگی و پریود شدن میشود.
تأمین ویتامین های دوران بارداری با یدوناتال
تغذیه و رژیم غذایی در دوران بارداری اهمیت زیادی دارد. یکی از مکملهای مخصوص دوران بارداری مکمل یدوناتال است.
مکمل یدوناتال مملو از مواد معدنی و ویتامین های مورد نیاز بدن است. ید و آهن از مواد معدنی و ویتامین های D، B6 و B9 از ویتامین های به کار رفته در این مکمل هستند.
آهن از مهمترین مواد معدنی این مکمل است که از رشد و نمو جنین حمایت میکند، تقریباً کاری شبیه به شیاف پروژسترون در بارداری که با محافظت از دهانه رحم از زایمان زودرس جلوگیری کرده و سلامت جنین را تا حد زیادی تضمین میکند.
همچنین مکمل یدوناتال از طریق ماده معدنی ید موجود در خود به تنظیم متابولیسم بدن و بالانس هورمون ها کمک زیادی میکند.
لازم به ذکر است شیاف پروژسترون نیز تنظیم و تعادل هورمونی عوارض ناشی از پیش قاعدگی را به کمترین حد ممکن کاهش میدهد. ویتامین های گروه B موجود در این مکمل در تعادل هورمونی بدن نقش دارند.
سوالات متداول
شیاف پروژسترون در بارداری چه می کند؟
از این شیاف برای کنترل زایمان زودرس استفاده میشود. جهت درمان ناباروری و آماده کردن بدن زنان برای پذیرش تخمک بارور شده نیز میتوان از شیاف پروژسترون در بارداری استفاده کرد و به ضخیم شدن رحم در انتظار دریافت تخمک بارور شده کمک میکند. این شیاف در دوران بارداری سبب حفظ دهانه رحم شده و از زایمان زودرس جلوگیری می کند. همچنین از انقباضات رحمی نیز جلوگیری میکند.
آیا شیاف پروژسترون برای جلوگیری از سقط کاربرد دارد؟
بله اگر دهانه رحمی کوتاه بوده و جنین به صورت تکی باشد میتوان از شیاف پروژسترون در بارداری برای جلوگیری از سقط جنین استفاده کرد.
پروژسترون واژینال چیست؟
پروژسترون واژینال نیز از زایمان زودرس جلوگیری میکند اگر دهانه رحم زن باردار کوتاه بوده و تنها یک فرزند را باردار باشد. پروژسترون واژینال به صورت ژل، کپسول یا شیاف پروژسترون در بارداری تجویز میشود.
آیا مصرف شیاف پروژسترون در بارداری عوارض دارد؟
استفاده از شیاف پروژسترون در بارداری ممکن است از قبل بارداری یا از ابتدا تا هفته 24 بارداری انجام شود. این شیاف ممکن است سبب تحریک خفیف پوست شود.