پایین نگه داشتن سطح قند خون با استفاده از رژیم دیابت بارداری به حفظ سلامت مادر و جنین در 9 ماه بارداری کمک می‌کند.
اولین قدمی که در پیروی از رژیم دیابت بارداری باید انجام داد، کاهش مصرف قند است.
بدن افراد دیابتی نمی‌تواند قند را به درستی پردازش کند و این می‌تواند مشکلات جدی برای مادر و جنین ایجاد کند.
شکر فقط در چیزهای شیرین یافت نمی‌شود، بنابراین عدم مصرف شکر، شیرینی و کیک برای کاهش و تثبیت سطح قند خون کافی نیست.
شکر در بسیاری از غذاها و نوشیدنی‌ها به اشکال مختلف پنهان می‌شود. علاوه بر این، شاخص گلیسمی مواد غذایی نقش مهمی در کنترل قند خون در بارداری دارد.
لیست غذاهای مناسب دیابت بارداری
پیروی از رژیم دیابت بارداری یکی از روش‌های کنترل و مدیریت دیابت در بارداری است. رژیم غذایی مناسب می‌تواند به کنترل سطح قند خون کمک کند.
رژیم دیابت بارداری باید شامل پروتئین، مقدار زیادی سبزیجات غیر نشاسته‌ای و کربوهیدرات‌های پیچیده باشد.
متخصص تغذیه می‌تواند به شما کمک کند تا وعده‌های غذایی متعادلی را با مقدار مناسب کربوهیدرات تنظیم کنید تا قند خونتان را در محدوده توصیه شده پزشک نگه دارید.
● پروتئین‌های بدون چربی
غذاهای حاوی پروتئین بدون چربی مانند گوشت مرغ، تخم مرغ، ماهی، لبنیات کم چرب و بوقلمون نه تنها قند خون را کنترل می‌کند، بلکه مواد مغذی مورد نیاز برای رشد جنین را نیز فراهم می‌کند.
مصرف مواد غذایی حاوی پروتئین در رژیم دیابت بارداری در وعده صبحانه به تعادل متابولیسم و گرسنگی در طول روز کمک می‌کند.
● سبزیجات غیر نشاسته‌ای
سبزیجات غیر نشاسته‌ایی مانند کلم بروکلی، خیار، لوبیا سبز، پیاز و فلفل حاوی ویتامین، مواد معدنی و فیبر هستند که به سلامت مادر و جنین در بارداری کمک می‌کند.
این سبزیجات در رژیم دیابت بارداری جز خوراکی های محبوب هستند.
● چربی‌های سالم
چربی‌های سالم به شما کمک می‌کنند تا سریع‌تر احساس سیری کنید و برای سلامت قلب مفید هستند.
آووکادو، آجیل، روغن زیتون، دانه‌ها و کره‌‌های آجیل (کره بادام، بادام زمینی، بادام هندی و غیره) دارای چربی‌های سالم هستند.
● کربوهیدرات‌های پیچیده
بدن برای تامین انرژی و فیبر مورد نیاز بدن، به کربوهیدرات نیاز دارد.
کربوهیدرات‌های پیچیده در مواد غذایی چون لوبیا، توت‌ها، برنج قهوه‌ایی، ماست یونانی، سیب‌زمینی شیرین و نان سبوس‌دار یافت می‌شود.
رژیم غذایی برای دیابت بارداری
همانطور که گفته شد، پیروی از یک رژیم دیابت بارداری مناسب می‌تواند از اثرات عوارض دیابت بر مادر و جنین جلوگیری کند.
رژیم غذایی دیابت بارداری باید دارای ویژگی‌های زیر باشد.
● غذاهای سرشار از کربوهیدرات‌های سالم
همه کربوهیدراتها بر سطح قند خون تاثیر می‌گذارند. اثر کربوهیدراتها بر قند خون با توجه به نوع و مقدار آن متفاوت است.
مقدار کربوهیدرات مصرفی نسبت به نوع آن تاثیر بیشتری بر قند خون می‌گذارد.
با توجه به وضعیت دیابت، متخصص تغذیه به طور خاص میزان و نوع کربوهیدرات را تعیین می‌کند.
● کاهش قند مصرفی از طریق رژیم دیابت بارداری
کاهش قند برای حفظ سطح قند خون در بارداری مهم است.
برای کاهش قند مصرفی، می‌توانید تغییرات زیر را در رژیم غذایی خود اعمال کنید:
- به جای نوشیدنی‌های شیرین، نوشیدنی‌های انرژی‌‌زا و آبمیوه‌ها، می‌توانید آب، چای و قهوه بدون کافئین بنوشید.
- به جای استفاده از شکر، از شیرین‌کننده‌های کم کالری که به عنوان شیرین‌کننده‌های مصنوعی نیز شناخته می‌شوند، استفاده کنید.
- ساکارز، گلوکز، دکستروز، فروکتوز، لاکتوز، مالتوز، عسل، شکر معکوس، شربت، شیرین کننده ذرت و ملاس نام‌های دیگر شکر هستند. قبل از خرید مواد غذایی روی برچسب به دنبال این اسامی باشید.
● میان‌وعده‌های متعدد
یکی از روش‌های حفظ سطح قند خون در رژیم دیابت بارداری، مصرف مقادیر کمی کربوهیدرات در وعده‌های متعدد در طول روز است.
در طول بارداری می‌توانید از مواد غذایی زیر به عنوان میان وعده استفاده کنید.
- ماست یونانی با آجیل، دانه‌ها یا میوه هایی مانند سیب، گلابی یا نارنگی
- آجیل و دانه‌های بدون نمک و خام
- سبزیجاتی مانند گوجه‌فرنگی گیلاسی، همراه با تخم مرغ، گوشت یا ماهی خرد شده تاثیر کمی بر سطح قند شما خواهد داشت.
- دو عدد نان جو با پنیر خامه‌ای به اندازه جعبه کبریت
- ژله بدون شکر
● شناختن شاخص گلیسمی
شاخص گلیسمی (GI) معیاری است که نشان می‌دهد غذاهای حاوی کربوهیدرات با چه سرعتی بر سطح قند خون تاثیر می‌گذارند.
برخی از غذاها به سرعت بر سطح قند خون تاثیر می‌گذارند و شاخص گلیسمی بالایی دارند. برخی دیگر از غذاها مدت زمان بیشتری طول می‌کشد تا سطح قند خون را تغییر دهند و شاخص گلیسمی پایینی دارند.
در رژیم دیابت بارداری از کربوهیدرات‌هایی با شاخص گلیسمی پایین استفاده می‌شود.
نمونه رژیم غذایی برای دیابت بارداری
یکی از راه‌های تسهیل پیروی از رژیم دیابت بارداری، برنامه داشتن و آماده کردن همه مواد اولیه برای هر وعده است.
جدول زیر یک رژیم دیابت بارداری سه روزه است که می‌تواند به تنظیم میزان قند خون کمک کند.
| وعده غذایی | روز اول | روز دوم | روز سوم |
| صبحانه | اوت میل | سیب زمینی آب پز رنده شده + اسفناج + تخم مرغ و پنیر پارمسان | نصف لیوان ماست یونانی بدون چربی + نصف لیوان بلوبری + یک قاشق دانه چیا |
| میان وعده صبح | یک سوم لیوان بادام خام + نصف لیوان توت | یک عدد سیب کوچک + دو قاشق کره بادام | موز و شکلات |
| ناهار | سالاد سالمون | سالاد گیلاس، برنج و کینوا | ساندویچ هوموس و سبزیجات |
| میان وعده عصر | پاپکورن طعم‌دار شده با پودر لیمو | یک لیوان سبزیجات دلخواه + نصف لیوان هوموس | تخم مرغ و آووکادو |
| شام | نودل با گوشت بوقلمون | سوپ سبزیجات | مرغ کبابی با سس پستو |
برای درمان دیابت بارداری چه بخوریم؟
برای داشتن یک رژیم دیابت بارداری متعادل، باید از انواع غذاهای سالم و مناسب کنترل قند خون استفاده کنید.
خواندن برچسب‌های مواد غذایی می‌تواند به شما کمک کند هنگام خرید انتخاب‌های سالمی داشته باشید.
اگر گیاهخوار هستید یا رژیم غذایی خاصی دارید، تنها متخصص تغذیه می‌تواند برای شما یک رژیم غذایی متعادل تدوین کند.
به طور کلی، مواد غذایی زیر باید در رژیم دیابت بارداری وجود داشته باشد:
- مقدار زیادی میوه و سبزیجات
- مقادیر متوسط پروتئین بدون چربی و چربی‌های سالم
- مقادیر متوسط غلات کامل، مانند نان، غلات، ماکارونی و برنج، به علاوه سبزیجات نشاسته‌ای، مانند ذرت و نخود
- کاهش مصرف غذاهایی با قند زیاد، مانند نوشابه، آب میوه و شیرینی
زنان باردار مبتلا به دیابت باید هر روز سه وعده غذایی کوچک تا متوسط و یک یا چند میان وعده بخورند و وعده‌های غذایی و میان وعده‌ها نباید حذف شوند.
مقدار و نوع غذا (کربوهیدرات، چربی و پروتئین) را روزانه به میزان یکسان مصرف کنید. این کار به پایین نگه داشتن قند خون کمک می‌کند.
میوه‌های مناسب برای دیابت بارداری
در رژیم دیابت بارداری، مصرف دو تا سه وعده میوه در روز توصیه می‌شود.
میوه‌های زیر نه تنها شاخص گلیسمی پایینی دارند بلکه حاوی مواد معدنی دیگری هستند که برای مادر و جنین مفید هستند.
- انواع توت‌ها
- گیلاس
- آلو
- گریپ فروت
- هلو
- سیب
- گلابی
- کیوی
- پرتقال
بهترین صبحانه برای دیابت بارداری
بهترین صبحانه در رژیم دیابت بارداری، صبحانه‌ایی سرشار از پروتئین و چربی است.
از آنجایی که افزایش مقاومت به انسولین در صبح‌ها اتفاق می‌افتد، صبحانه باید طوری تنظیم شود که حاوی مقادیر کمی کربوهیدرات نشاسته‌ای تصفیه‌نشده پیچیده باشد.
خوردن صبحانه در دو قسمت با فاصله یک ساعته هم می‌تواند به بدن اجازه تجزیه کربوهیدراتها را بدهد. وجود میزان مناسبی پروتئین و چربی طبیعی به تامین انرژی بدن کمک می‌کند.
● تخم مرغ
تخم مرغ یکی از مغذی‌ترین صبحانه‌ها در رژیم دیابت بارداری است.
تخم مرغ دارای بسیاری از فولات، ویتامین D، ید، سلنیوم، کولین، اسیدهای چرب امگا 3 با زنجیره بلند و چربی‌های سالم برای قلب است.
علاوه بر این، مصرف تخم مرغ در صبحانه سطح قند خون را تثبیت می‌کند.
● انواع اسموتی‌ها
یک اسموتی با ترکیبات خاص می‌تواند صبحانه خوبی در رژیم دیابت بارداری باشد. محتویات اسموتی به دلیل خرد شدن، سریع‌تر به بدن جذب می‌شود.
به این نکته توجه داشته باشید که میوه‌هایی که بریا تهیه اسموتی استفاده می شود، باید سطح فروکتوز پایینی داشته باشند.
برای افزایش ارزش غذایی اسموتی‌ها، می‌توانید با مشورت پزشک متخصص از پودرهای پروتئین بدون قند استفاده کنید. این پودرها به کاهش سطح گلوکز خون کمک می‌کند.
برای تهیه بهترین اسموتی‌های رژیم دیابت بارداری، می‌توانید 3 ترکیب زیر را امتحان کنید:
- اسموتی سبزیجات: کیوی، لیموترش، نارگیل، اسفناج، آووکادو و بذر کتان آسیاب شده
- اسموتی چیا بلک بری: توت سیاه، ماست، شیر و دانه چیا
- اسموتی کیک پنیر توت فرنگی: توت فرنگی، پنیر دلمه، شیر و دانه کتان آسیاب شده
سوالات متداول
آیا کله پاچه برای دیابت بارداری ضرر دارد؟
کله پاچه چربی و کلسترول فراوان دارد و می‌تواند باعث بدتر شدن دیابت بارداری و آسیب به جنین شود. علاوه بر این، چربی زیاد باعث افزایش وزن بیش از اندازه مادر می‌شود و اصلا در رژیم دیابت بارداری توصیه نمی شود.
پایین آورنده سریع قند خون در طب سنتی چیست؟
گزنه می‌تواند میزان گلوکز در خون را به میزان قابل توجهی کاهش دهد. این گیاه همچنین می تواند از افزایش سطح قند خون جلوگیری کند.
