کرایوتراپی

کرایوتراپی راهکاری درمانی و کم تهاجمی برای مقاصد مختلفی چون از بین بردن ضایعات پوستی، درمان برخی از سرطان ها، کاهش وزن و … است.

در این روش درمانی سرمای شدیدی از طریق نیتروژن مایع، اکسید نیتروژن مایع و یا گاز آرگون به محل مورد درمان داده شده و پس از چندین جلسه درمانی در بازه های زمانی مشخص، فرد به اهداف مورد نیاز خود دست خواهد یافت.

کرایوتراپی به صورت کل بدن (CCE) یا به صورت جزئی (CCP) انجام می گیرد. در کرایوتراپی کلی فرد در داخل کابینی با سرمایی شدید بین 110- تا 180- درجه سانتیگراد قرار گرفته و در کرایوتراپی جزئی، سرمای شدید بصورت موضعی بر محل درمان ساطع می شود.

به منظور درمان بسیاری از سرطان ها چون سرطان دهانه رحم، ریه، کبد، پروستات، پوست، شبکیه و یا برای از بین بردن عوارض پوستی مانند زگیل یا با هدف کاهش وزن و لاغری از این فرایند استفاده می شود.

این روش درمانی مانند هر روش دیگری عوارضی چون تورم، سرمازدگی، بثورات پوستی، تغییر رنگ پوست و … را به دنبال دارد، البته می توان با انجام مراقبت هایی چون شستشوی ناحیه با آب و صابون غیر معطر، استفاده از کرم ضد آفتاب بر محل درمان شده، عدم استفاده از لوسیون و مواد آرایشی معطر بر محل درمان و … عوارض کرایوتراپی را به کمترین مقدار کاهش داد.

به منظور کسب اطلاعات بیشتر در خصوص روش درمانی کرایوتراپی تا انتهای این متن با ما همراه باشید.

کرایوتراپی چیست؟

کرایوتراپی راهکاری درمانی و کم تهاجمی به منظور برداشتن بافت های غیر طبیعی مانند زگیل و برچسب های پوستی با استفاده از سرمای شدید و انجماد است.

این روش درمانی در درمان برخی از سرطان ها از جمله سرطان پروستات، دهانه رحم و کبد نیز مورد استفاده قرار می گیرد. حتی استفاده از این روش درمانی برای کاهش وزن نیز موثر خواهد بود.

کرایوتراپی به منظور ایجاد سرمای شدید و انجماد از نیتروژن مایع یا گاز آرگون استفاده می کند. با استفاده از این فرایند می توان بافت های غیر طبیعی خارجی (روی پوست) و داخلی (زیر پوست) را درمان کرد.

این فرایند از طریق سرما درمانی هدایت عصبی را کاهش داده و سیگنال های الکتریکی از جمله سیگنال های درد که از اعصاب عبور می کند را کاهش می دهد.

زمانی که پوست و ماهیچه ها در معرض سرمای شدید و کنترل شده قرار می گیرند عروق خونی منقبض و جریان خون کاهش می یابد و از این طریق التهاب و تورم ناشی از آسیب ها مانند آسیب های ورزشی کاهش می یابد.

انواع کرایوتراپی

به منظور انجام فرایند کرایوتراپی روش های مختلفی مورد استفاده قرار می گیرد که روش مورد استفاده به محل قرار گرفتن بافت غیر طبیعی بستگی خواهد داشت. بطور کلی می توان انواع کرایوتراپی را به دو دسته داخلی و خارجی تقسیم کرد.

کرایوتراپی خارجی زمانی مورد استفاده قرار می گیرد که که بافت غیر طبیعی بر پوست قرار دارد و متخصص از اسپری یا سواب پنبه ای برای ایجاد سرمای شدید و انجماد و برداشتن بافت غیر طبیعی استفاده می کند.

کرایوتراپی داخلی زمانی که بافت غیر طبیعی زیر پوست قرار دارد مورد استفاده قرار می گیرد، متخصص از ابزاری به نام کرایوپروب جهت ایجاد انجماد زیر پوست استفاده کرده و از طریق ایجاد برشی کوچک بر سطح پوست سرمای شدید به بافت غیر طبیعی ساطع می کند.

می توان کرایوتراپی را به دو دسته کرایوتراپی کل بدن (CCE) و کرایوتراپی جزئی (CCP) نیز تقسیم بندی کرد.

در روش CCE کل بدن داخل کابینی قرار گرفته و تحت سرمای شدید قرار می گیرد، اما در روش CCP بصورت موضعی نقطه ای از بدن تحت انجماد قرار خواهد گرفت.

نوعی از کرایوتراپی به نام کرایوفسیال یا فروتاکس مورد استفاده قرار می گیرد. در این روش جریان کنترل شده ای از نیتروژن مایع تحت فشار بر صورت و گردن متقاضیان اعمال می شود.

اغلب از این روش برای درمان بیماری های مزمن پوستی چون اگزما و پسوریازیس استفاده می شود.

این روش درمانی تولید کلاژن را تقویت کرده و با افزایش استحکام پوست و کاهش خطوط چین و چروک، التهاب و پف پوست را از بین می برد.

کرایوتراپی چگونه انجام میشود؟

در حین فرایند کرایوتراپی پزشک سرمای شدیدی را بر بافت های غیر طبیعی وارد می آورد. سلول ها در این سرمای شدید دوام نیاورده و پس از پایان فرایند از بین می روند.

به منظور انجام این فرایند و ایجاد سرمای شدید از نیتروژن مایع، اکسید نیتروژن مایع و یا گاز آرگون استفاده می شود.

به منظور انجام این فرایند بسته به محل بافت غیر طبیعی از بیهوشی موضعی تا بیهوشی عمومی استفاده خواهد شد.

در کرایوتراپی کل بدن، تمامی بدن از جمله سر در معرض دمای بسیار پایین تا 110- یا 180- درجه سانتیگراد به مدت 1 تا 3 دقیقه در اتاقی دربسته با هوایی سرد و خشک قرار می گیرد.

متخصصان برای ایجاد چنین سرمایی از نیتروژن مایع استفاده می کنند. در این حالت نوردهی غیر مستقیم انجام گرفته و هیچ تماسی بین نیتروژن و پوست وجود نداشته و هوای کابین کاملا قابل تنفس است.

در این اتاق بیماران ملزم به پوشیدن حداقل لباس نظیر جوراب، دستکش، لباس زیر مورد تایید، سر بند، ماسک برای محافظت از گوش، بینی و دهان هستند.

در کرایوتراپی جزئی متخصص از اسپری و سواب پنبه ای برای ایجاد سرمای شدید و حذف ضایعات غیر طبیعی پوست استفاده می کند.

کرایوتراپی برای چه بیماری هایی مناسب هستند؟

از روش درمانی کرایوتراپی برای درمان بیماری های زیر استفاده می شود:

• سرطان دهانه رحم
• سرطان کبد
• سرطان ریه
• سرطان پروستات
• سرطان پوست در مراحل اولیه بیماری
• سرطان شبکیه در کودکان و یا به اصطلاح برای درمان رتینوبلاستوما
• عوارض پوستی مانند زگیل و از بین بردن لکه های تیره
• کاهش خارش ناشی از بیماری التهابی مزمن پوستی اگزما

مراقبت های بعد از کرایوتراپی

به منظور دستیابی به نتایج بهتر توصیه می گردد تا بعد از کرایوتراپی مراقبت های زیر انجام گیرند که عبارتند از:

• شستشوی ناحیه با آب و صابون (غیر معطر)
• قراردادن وازلین بر ناحیه درمان شده به مدت 2 هفته. استفاده از وازلین بر محل درمان شده از ایجاد پوسته جلوگیری خواهد کرد، حتی توصیه می گردد تا در صورت مشاهده پوسته بر محل درمان، وازلین مالیده شود تا پوسته های ایجاد شده برطرف گردند.
• استفاده از صابون معطر، لوسیون و مواد آرایشی در محل درمان، حداقل  تا 10 روز بعد از عمل کرایوتراپی توصیه نمی گردد.
• استفاده از کرم ضد آفتاب با حداقل SPF 30 بر محل درمان توصیه می گردد تا از جای زخم محافظت گردد.
• توصیه می گردد تا 72 ساعت بعد از عمل بر سطح کرایوتراپی شده چیزی قرار داده نشود تا بعد 72 ساعت التهاب این محل کاهش یابد.

عوارض بعد از کرایوتراپی

اغلب محل تحت درمان به ویژه بعد از انجام فرایند کرایوتراپی خارجی قرمز شده و دچار التهاب می گردد، البته درد خفیف و تاول ایجاد شده در طول یک تا سه هفته بهبود یافته و بطور کامل از بین خواهد رفت.

در کرایوتراپی داخلی افراد از چند روز تا چند هفته می بایست درد خفیفی در ناحیه عمل را تحمل کنند. حتی زنانی که این فرایند را برای درمان سرطان دهانه رحم انجام داده اند در عرض چند روز تا چند هفته ترشحات غیر طبیعی در محل عمل خواهند داشت.

دیگر عوارض راهکار درمانی کرایوتراپی شامل موارد زیر است:

• خونریزی، گرفتگی و درد در ناحیه درمانی به خصوص اطراف دهانه رحم
• از بین رفتن احساس در نقاط تحت درمان به دلیل از بین رفتن برخی ازا عصاب که ممکن است تا چند ماه بعد از درمان ادامه داشته باشد.
• تورم، عفونت های پوستی و جای زخم بر محل درمان که اغلب تا 3 روز بعد از کرایوتراپی باقی می مانند، اما از طریق کورتیکواستروئیدها قابل درمان هستند.
• تاول که در عرض چند روز بعد از کرایوتراپی از بین می روند.
• تغییر رنگ پوست در محل درمان و مشکلات رنگدانه ای
• سرمازدگی
• افزایش فشار خون، کاهش ضربان قلب و تعداد تنفس از عوارضی است که برای افراد با کرایوتراپی مکرر و مداوم رخ می دهد.
• عفونت که همراه با چرک و تراوشات است و ممکن است برای مدت زمانی محدود ادامه داشته باشد.
• درد که از زمان کرایوتراپی شروع شده و حتی ممکن است پس از انجام درمان نیز ادامه داشته باشد.
• ایجاد بثورات پوستی

هزینه کرایوتراپی چقدر است؟

هزینه کرایوتراپی بر حسب محل و هدف مورد استفاده متفاوت است. هزینه کرایوتراپی برای تسکین درد ناشی از آسیب هایی مانند آسیب های ورزشی، از بین بردن ضایعات پوستی مانند زگیل تناسلی، لاغری و کاهش وزن، انجماد چربی و …با دیگری متفاوت است.

نوع عامل خنک کننده، محلی که مورد انجماد قرار می گیرد، تعداد جلسات درمانی، کلینیکی که این عمل را انجام می دهد، تعداد ضایعاتی که قرار است با این فرایند حذف گردد و … همگی در هزینه کرایوتراپی موثر خواهند بود.

سوالات متداول

کرایوتراپی زگیل تناسلی چیست؟

کرایوتراپی زگیل تناسلی را از طریق انجماد از بین می برد. در این فرایند، پزشک ماده ای بسیار سرد مانند نیتروژن مایع را اطراف زگیل قرار داده و آن ها را منجمد می کند. درد و سوزش خفیف تا متوسطی حین فرایند در فرد احساس خواهد شد.

تعداد جلسات درمانی کرایوتراپی چند جلسه است؟

تعداد جلسات درمانی کرایوتراپی بر حسب اهداف و نیازهای افراد متفاوت است. با هدف سلامت عمومی و کاهش وزن، انجام این فرایند 2 تا 3 جلسه در هفته انجام گرفته و با اهداف تسکین درد در ورزشکاران انجام آن از 5 جلسه در هفته نیز فراتر خواهد رفت.