غضروف از اجزا مهم مفاصل است که آسیب آن با درد و التهاب غضروف و درجات مختلفی از ناتوانی همراه خواهد بود. اگر این التهاب در غضروف مفصلی که دنده ها را به قفسه سینه متصل می کنند ایجاد شود، عارضه ای به نام کوستوکندریت که با درد در قفسه سینه همراه است، پدیدار می گردد.
ضربه شدید، ساییدگی و عدم تحرک از مهمترین عوامل ایجاد التهاب غضروف است.
به منظور پیشگیری از این عارضه داشتن وزنی مناسب، انجام فعالیت های مناسب بدنی، تنظیم قند خون، داشتن سبک زندگی سالم و غیره موثر بوده و در صورت ابتلای فرد به التهاب غضروف روش های درمانی مختلفی مانند فیزیوتراپی، استفاده از داروهای ضد التهابی غیر استروئیدی، تزریق کورتیکواستروئیدها، پی آر پی، جراحی و … مفید خواهد بود.
برای آشنایی بیشتر در خصوص التهاب غضروف و راه های پیشگیری و درمان آن، تا انتهای این مقاله با ما همراه باشید.
التهاب غضروف چیست؟
غضروف یکی از اجزای بدن است که به عنوان بالشتکی بین مفاصل عمل کرده و از این طریق علاوه بر کاهش اصطکاک به تحمل وزن افراد حین دویدن، خم شدن و کشش کمک می کند.
برخلاف سایر اجزا بدن، خونی از غضروف عبور نمی کند، لذا التیام و درمان هرگونه آسیب غضروف دنده ای مدت زمان زیادی طول خواهد کشید.
شایع ترین نشانه آسیب دیدگی غضروف مفصل، التهاب است که با درد و درجات متفاوتی از ناتوانی همراه است. غضروف مفصلی انتهای استخوان ها را احاطه کرده و لایه ای محافظ ایجاد می کند که از استخوان ها در برابر اصطکاک محافظت می کند.
درد، التهاب، سفتی، کاهش دامنه حرکتی، ساییدگی، گرفتگی مفاصل و … از مهمترین علائم التهاب غضروف است.
کوستوکندریت چقدر شایع است؟
اگر غضروفی مفصلی که دنده ها را به قفسه سینه متصل می کند و به آن کوتوکندرال می گویند، ملتهب شود، التهاب غضروف قفسه سینه یا عارضه کوستوکندریت همراه با درد قفسه سینه خود را نشان می دهد.
تحقیقات نشان می دهد که حدود 33 درصد از افرادی که با عارضه درد دنده و قفسه سینه به پزشک مراجعه می کند، دچار عارضه التهاب غضروف مفصل کوتوکندرال یا کوستوکندریت شده اند.
این عارضه خطری ندارد اما به دلیل نشانه های مشابه آن با عارضه های قلبی که با درد در قفسه سینه همراه بوده و در سمت چپ جناغ سینه رخ می دهد، فرد بیمار مشوش شده و در این حالت مراجعه به پزشک جهت تشخیص صحیح توصیه می گردد.
غضروف دنده ای چیست؟
غضروف دنده ای بخشی از غضروف مفصل کوتوکندرال به قفسه سینه است که به محافظت از قلب و ریه ها کمک می کند.
این غضروف به افزایش خاصیت ارتجاعی داخل دیواره های قفسه سینه کمک می کند همچنین این غضروف به قفسه سینه کمک می کند تا در طول تنفس منبسط شود.
غضروف دنده ای از 12 بخش تشکیل شده، 7 بخش از غضروف دنده ای به جناغ متصل هستند، 2 بخش که نوک تیز هستند به دیواره های شکم متصلند و 3 جفت دیگر با دنده های قبلی مفصل می شوند.
جلوی غضروف دنده ای محدب و پشت غضروف مقعر است.
علائم التهاب غضروف دنده ای
درد قفسه سینه شایع ترین علامت التهاب غضروف دنده ای یا کوستوکوندریت است. اغلب این درد قفسه سینه با وجود عوامل خارجی دیگری خود را بیش از پیش نشان داده و تبدیل به دردی تیز و ضربه ای می شود.
برخی از این عوامل خارجی عبارتند از:
- احساس درد قفسه سینه هنگام نفس سنگین و عمیق کشیدن، چرخاندن نیم تنه، بالا بردن دست ها، آغوش گرفتن دیگران، خوابیدن روی پهلوی آسیب دیده، درد قفسه سینه حین سرفه، عطسه یا استفراغ
- احساس دردی تیز و ضربه ای هنگام حرکت قفسه سینه و بالا تنه
- اغلب درد قفسه سینه ناشی از التهاب غضروف در سمت چپ احساس می گردد.
- درد قفسه سینه ناشی از التهاب غضروف یک یا تعداد بیشتری از دنده ها را تحت تأثیر قرار می دهد.
- درد قفسه سینه ناشی از کوستوکوندریت از قفسه سینه به پشت یا معده منتقل می شود.
- درد قفسه سینه ناشی از التهاب غضروف حین استراحت و تنفس آرام، کاهش پیدا خواهد کرد.
علل التهاب غضروف
علل التهاب غضروف و آسیب دیدگی آن از 3 عامل زیر ناشی می شوند که عبارتند از:
● ضربه مستقیم
اگر به یکی از مفاصل بدن ضربه شدیدی وارد شود، غضروف آسیب خواهد دید. این ضربه می تواند از سقوط بد، تصادف یا … ناشی شود.
ورزشکارانی که ورزش هایی مانند راگبی، کشتی، ورزش های رزمی و … را انجام می دهند، خطر التهاب غضروف ناشی از ضربه در آنها بیشتر است.
● ساییدگی
مفاصلی که دوران طولانی استرس را تحمل می کنند، با آسیب دیدگی و التهاب غضروف همراه خواهند بود.
برای مثال افراد با اضافه وزن زیاد، همواره مفاصل و غضروف های زانویی تحت فشار و استرس داشته و به مرور زمان علاوه بر ایجاد التهاب، غضروف زانوی وی ساییده شده و در دراز مدت از بین خواهد رفت.
● عدم تحرک
مفاصل با حرکت سالم باقی می مانند، لذا دوران طولانی بی تحرکی خطر آسیب و التهاب غضروف را بالا می برد.
چه کسانی در خطر ابتلا به کوستوکندریت قرار دارند؟
ممکن است هر فردی به این عارضه مبتلا شود، اما احتمال ابتلای افراد زیر به این عارضه بیشتر است:
- ورزشکارانی که ورزش های تماسی انجام می دهند مانند کشتی
- افراد با مشاغل فیزیکی و سخت که نیاز به بلند کردن و یا جابجایی اجسام سنگین دارند
- افرادی که با وجود ابتلا به آلرژی در معرض مواد محرک قرار می گیرند.
- اغلب التهاب غضروف در افراد 40 ساله به بالا رخ می دهد.
التهاب غضروف زانو
استخوان ران و ساق پا با غضروف مفصلی کوچکی پوشیده شده و سبب می گردند تا مفصل زانو به خوبی حرکت کند.
احتمال دارد غضروف زانو حین ورزش های چرخشی، چرخش زانو یا خم شدن زیاد آسیب دیده و یا با بالا رفتن سن، کیفیت اولیه خود را از دست داده و فرد دچار عارضه آرتروز شود.
التهاب غضروف زانو اغلب در سنین 15 تا 30 سالگی و یا در سنین بالای 50 سال رخ می دهد.
درد، تورم، قفل شدن زانو و … از علائم التهاب غضروف زانو است.
عوارض التهاب غضروف چیست؟
اگر غضروف مفاصل درمان نشوند، به خصوص در حالتی که وزن زیادی روی غضروف اعمال گردد مانند زانو، فرد توانایی حرکت و راه رفتن را از دست خواهد داد.
التهاب غضروف با درد همراه بوده و به مرور زمان بدتر می شود.
در صورت عدم درمان التهاب غضروف در هر نقطه از بدن، امکان تبدیل آن به عارضه آرتروز بسیار بالا خواهد بود.
التهاب غضروف چگونه تشخیص داده می شود؟
تشخیص تفاوت های میان التهاب غضروف، آسیب به رباط، رگ به رگ شدن و … آسان نیست. اغلب پزشکان از معاینات بالینی به همراه آزمایشات تشخیصی جهت پی بردن به عارضه التهاب غضروف استفاده می کنند.
از جمله آزمایشات تشخیصی عبارتند از:
● ام آر آی
استفاده از این روش تصویربرداری موثر است، اما به عنوان آزمایش تشخیص قطعی جهت شناسایی التهاب غضروف به تنهایی استفاده نمی شود.
● آرتروسکوپی
در این روش لوله ای جهت بررسی و ترمیم مفصل در آن قرار داده می شود، با استفاده از آرتروسکوپی می توان شدت آسیب به غضروف را نیز تشخیص داد.
چه زمانی باید برای التهاب غضروف به پزشک مراجعه کنم؟
توصیه می گردد افرادی که با عارضه التهاب غضروف مفصل مواجه هستند و علیرغم انجام روش های خود مراقبتی نظیر استفاده از داروهای ضد التهابی بدون نسخه، استراحت، یخ درمانی، فشرده سازی و … بهبود نیافته اند و احساس تورم، قرمزی و حساسیت به گرما را در اطراف مفاصل خود تجربه می کنند، به پزشک مراجعه کنند.
درمان التهاب غضروف
جهت درمان التهاب غضروف می توان از روش های غیر تهاجمی (دارو درمانی) و تهاجمی (جراحی) استفاده کرد.
از روش های غیر تهاجمی می توان به موارد زیر اشاره کرد:
● فیزیوتراپی و انجام فعالیت های خاص
انجام فیزیوتراپی زیر نظر متخصص سبب تقویت و کشش عضلات شده و دامنه حرکتی مفصل آسیب دیده را نیز بهبود خواهد بخشید.
● استفاده از داروهای ضد التهابی غیر استروئیدی (NSAIDs)
داروهای بدون نسخه (OTC) که ضد التهابی و غیراستروئیدی هستند و به کاهش درد و التهاب غضروف کمک می کنند، داروهایی چون ایبوپروفن، ناپروکسن، ملوکسیکام و استامینوفن را شامل می شوند.
همچنین استفاده از قرص غضروف ساز پیش از ابتلا به التهاب غضروف در پیشگیری از این عارضه موثر خواهد بود.
● تزریق کورتیکو استروئیدها
از تزریق کورتیکو استروئیدها یا اسید هیالورونیک به مفاصل آسیب دیده جهت کاهش التهاب غضروف و افزایش روان کنندگی آن استفاده می کنند.
● استراحت، یخ درمانی، فشرده سازی و قراردادن مفصل ملتهب در ارتفاع (RICE)
استفاده از عصا یا واکر، پوشاندن مفصل آسیب دیده به وسیله باند فشاری، قرار دادن یخ در منطقه آسیب دیده و قرارگیری مفصل آسیب دیده در بالاتر از سطح زمین در درمان التهاب غضروف مفید خواهد بود.
● تزیریق پلاسمای غنی از پلاکت یا PRP
در این روش از خون بیمار به عنوان عاملی جهت کاهش التهاب غضروف و محافظت از آن استفاده می شود.
از روش های تهاجمی (جراحی) می توان به روش های زیر اشاره کرد:
● دبریدمان
در این روش جراحی غضروف آسیب دیده را صاف کرده و لبه های شل آن را به منظور جلوگیر یاز تحریک و آسیب به سایر قسمت های بدن بر می دارند.
● تحریک مغز استخوان
در این روش، جراح در پایین غضروف آسیب دیده سوراخ های ریزی ایجاد می کند و رگ های خونی را داخل آن قرار می دهد تا لخته خون در غضروف ایجاد شده و غضروف جدید ایجاد گردد.
● موزاییک پلاستی
در این روش غضروف سالم از قسمتی برداشته شده و به قسمت آسیب دیده منتقل می شود. اغلب برای افراد زیر 50 سال از این روش استفاده می کنند، انجام موزاییک پلاستی زمانی شدنی است که اندازه غضروف آسیب دیده بین 10 تا 20 میلیمتر باشد.
● کاهش سلول غضروفی اتولوگ
قسمت کوچکی از غضروف سالم برداشته شده و به آزمایشگاه منتقل می گردد و برای تولید سلول های غضروفی بیشتر پرورش داده می شوند. در ادامه سلول های غضروفی جدید در مفصل آسیب دیده قرار گرفته و بافتی سالم ایجاد می شود.
چگونه می توان از التهاب غضروف پیشگیری کرد؟
به منظور پیشگیری از التهاب غضروف می توان از روش های زیر استفاده کرد:
● داشتن وزن مناسب و حفظ آن
اضافه وزن سبب ایجاد فشار اضافی بر مفاصل و غضروف های لگن و زانو می شود. فشار بیشتر سبب شکسته شدن غضروف ها شده و با گذشت زمان التهاب آنها بیشتر نیز می شود.
● تنظیم قند خون
بالا بودن قند خون غضروف را نسبت به استرس مکانیکی حساس تر و سفت تر می کند.
این التهاب سیستماتیک سبب التهاب غضروف و از دست رفتن آن می شود.
● انجام فعالیت بدنی
انجام فعالیت های بدنی سبب می گردند تا مفاصل نرم باقی مانده و ماهیچه های حمایتی از نقاط مختلف بدن نظیر لگن و زانوها تثبیت شود.
● محافظت از مفاصل
انجام استراحت پس از آسیب دیدگی یا استفاده از روش های سرما و گرما درمانی و بستن مفصل آسیب دیده به بهبود هرچه سریعتر مفصل آسیب دیده کمک کرده و از این طریق از التهاب هرچه بیشتر غضروف نیز جلوگیری می شود.
● داشتن سبک زندگی سالم
اگرچه برخی موارد قابل کنترل نیستند، برای مثال تعداد سلول های غضروف با افزایش سن کاهش می یابند و یا سطوح پایین استروژن در زنان سبب بالا رفتن التهاب مفاصل می شود و یا برخی موارد ژنتیکی در ابتلای افراد به آرتروز و التهاب غضروف مفاصل نقش دارند، اما داشتن زندگی سالم با پارامترهای تعریف شده آن احتمال ابتلا به بیماری های مفاصل و التهاب غضروف را تا حد زیادی کاهش می دهد و یا استفاده از مواد غذایی غضروف ساز طبیعی نظیر روغن ماهی، آجیل ها، میوه های خشک و … در جلوگیری از التهاب غضروف موثر هستند.
بهبود التهاب غضروف و علائم آن با مکمل آرتونیک
به منظور بهبود التهاب در غضروف می توان با در نظر گرفتن شدت التهاب از انواع روش های غیر تهاجمی و یا تهاجمی استفاده کرد.
یکی از روش های غیر تهاجمی به منظور کاهش التهاب غضروف، استفاده از مکمل آرتونیک است.
آرتونیک ترکیبات مختلفی دارد اما کندروئیتین موجود در این مکمل به ترمیم غضروف آسیب دیده کمک می کند.
این ترکیب علاوه بر جلوگیری ازتخریب غضروف، سبب تشکیل غضروف جدید شده و از این طریق به کاهش التهاب غضروف و درمان آن کمک می کند.
سوالات متداول
التهاب غضروف چقدر طول می کشد تا بهبود یابد؟
بهبود التهاب غضروف بین 6 تا 12 هفته زمان می برد، اما بهبود کامل آن تقریباً تا 6 ماه زمان می برد. یکی از دلایل طولانی شدن بهبود غضروف، عدم عبور خون از غضروف است.
آیا ویتامین D می تواند التهاب غضروف را درمان کند؟
ویتامین D به جذب هرچه بهتر کلسیم کمک کرده و از طریق قوی نگاه داشتن استخوان ها از التهاب، تحلیل و ساییدگی غضروف مفاصل جلوگیری می کند.
آیا التهاب می تواند سبب تحریک غضروف شود؟
التهاب مزمن مفاصل می تواند به غضروف آسیب برساند. تحریک اعصاب، درد، تورم، سفتی و … از عواقبی است که التهاب مفاصل به دنبال داشته و می تواند به التهاب، تحلیل، ساییدگی و از بین رفتن غضروف منجر گردد.
آیا استرس باعث التهاب غضروف می شود؟
متخصصین علل ایجاد التهاب غضروف را 3 عامل ضربه، ساییدگی و عدم تحرک معرفی می نمایند که عامل ساییدگی می تواند ناشی از استرس طولانی مدت مفاصل بوده و آسیب دیدگی و التهاب غضروف را ایجاد کند.
