یکی از انواع پوست صورت و بدن، پوست چرب است. ممکن است برای شما هم پیش آمده باشد که پوستتان همیشه براق، اغلب اوقات تیره و پر از جوش و حتی بعد از یکی دو ساعت شستن، سنگین و مرطوب باشد. به این نوع پوست، پوست چرب گفته میشود. این نوع پوست به مراقبت زیادی نیاز دارد. اما تا به حال به این فکر کردید که چطور پوست چرب میشود؟ این نوع پوست چه ساختاری دارد یا اصلا چطور باید از آن مراقبت کرد؟ طبیعتا اگر نحوه رفتار با این نوع پوست را بدانید، بهتر می‌توانید از آن مراقبت کنید و حتی شاید دیگر این چرب بودن، برای شما آزار دهنده و خسته کننده نباشد.
پوست چرب چه ویژگی‌ها و علائمی دارد؟
چربی صورت جزو آن دسته از مشکلاتی است که صاحبان این نوع پوست، با آن دست و پنجه نرم می‌کنند. پوست چرب را به کمک روش‌های زیادی می‌توان شناخت مانند:
- همیشه مستعد جوش و آکنه است.
- اغلب اوقات براق و خیس به نظر می‌رسد.
- روی صورتتان احساس سنگینی می‌کنید.
- این پوست معمولا یا قرمز میشود یا رنگ تیره‌ای دارند.
- آرایش روی این نوع پوست حالت ماسیدگی پیدا می‌کند.
- روی گونه‌ها، روی بینی و روی چانه و پیشانی پر از منافذ باز هستند.
- لکه‌های زیادی روی آن ایجاد شده و دانه‌های سر سیاه زیادی هم دارد.
ساختار پوست چرب چگونه است؟
پوست همه افراد مختلف دارای یک ساختار مشابه است. اما چیزی که یک پوست را خشک یا چرب می‌کند، غدد ترشح چربی زیر پوست انسان است. این غدد که به غدد سباسه چربی معروف هستند، سبوم یا چربی ترشح می‌کنند.
این چربی تا زمانی که به آرامی ترشح میشود، مشکلی برای شما ایجاد نمی‌کند. اما پوست‌های چرب غده‌های سباسه فعالی دارد، به طوری که همیشه پوست چرب و مرطوبی دارند.
این چرب بودن نشان دهنده وجود غدد چربی زیاد نیست، بلکه نشان دهنده ترشح چربی بیش از اندازه این غده‌ها است. البته که این ترشحات بیشتر از حد معمول هم دلایل خودشان را دارند.
دلایل چرب شدن پوست چیست؟
برخی از افراد با پوست چرب به دنیا می‌آیند و برخی دیگر هم به دلیل عوامل محیطی دچار پوست چرب می‌شوند. عدم مراقبت هم می‌تواند این مشکل را به وجود بیاورد. موارد زیر باعث چرب شدن پوست صورت می‌شوند.
- ژنتیک
- محیط زندگی
- شست و شوی بیش از اندازه
- اختلال دارویی
- عدم استفاده از مرطوب کننده‌ها
- استفاده از لوازم آرایشی نامناسب
- تغذیه نامناسب
- استرس و فشار زیاد
- تغییرات هورمونی
- استفاده از صابون برای شستشوی صورت
چه هورمونی باعث چرب شدن پوست میشود؟
به نظر می‌رسد بهم ریختگی هورمون‌ها و ایجاد پوست چرب با هم ازتباط مستقیمی دارند.
آندروژن‌ها هورمون‌هایی هستند که بیشتر مسئول تولید روغن و چربی هستند. هر گونه نوسان در عملکرد این هورمون‌ها می‌تواند منجر به تغییر میزان ترشح چربی پوست شود.
این اتفاق اغلب در دوران بلوغ، درست قبل از قاعدگی، در دوران بارداری و در دوران یائسگی اتفاق می‌افتد. استرس و بیماری همچنین می‌توانند باعث ترشح هورمون‌های اضافی شده و چربی بیشتری ترشح شود.
نوسانات هورمونی، به ویژه در دوران قاعدگی، بارداری و ایجاد اختلال در عملکرد تخمدان‌ها، بیضه‌ها و غدد فوق کلیوی نیز می‌تواند باعث تولید سبوم شود.
نقش سبوم در چرب شدن پوست
سبوم یک ماده روغنی است که از چربی ساخته شده است. سبوم به تنهایی بد نیست زیرا به محافظت و مرطوب کردن پوست شما کمک کرده و موهای شما را درخشان و سالم نگه می‌دارد.
با این حال، سبوم بیش از حد ممکن است منجر چرب شدن پوست شده و آکنه ایجاد کند. ژنتیک، تغییرات هورمونی یا حتی استرس ممکن است تولید سبوم را افزایش دهد.
آیا پوست چرب مستعد آکنه و جوش است؟
چربی تولید شده توسط بدن به حفظ سلامت پوست کمک می‌کند. اما وجود چربی اضافی می‌تواند منجر به ایجاد لکه و آکنه ملتهب شود.
خوشبختانه راه‌های زیادی برای کاهش چربی وجود دارد. از راه‌های ساده خانگی گرفته تا استفاده از مصولات تخصصی تجویز شده توسط متخصص.
چند دلیل وجود دارد که ما دچار آکنه می‌شویم، یکی این که منافذ غده چربی مسدود میشود.
در پوست‌های چرب، سلول‌های مرده در منافذ بزرگ گیر کرده و مانع خروج مقداری از چربی پوست می‌شوند. این چربی زیر پوست جمع شده و آکنه را به وجود می‌اورد. استفاده از لوازم آرایشی سنگین و نشستن ان هنگام خواب می‌تواند این پدیده را تشدید کند.
برخی از هورمون‌ها در دوران بلوغ باعث تولید بیش از حد چربی پوست می‌شوند و این باعث ایجاد اکنه روی پوست چرب میشود.
باکتری آکنه روی پوست زندگی می‌کند و رشد بیش از حد آن در اطراف غدد چربی می‌تواند التهاب و تشکیل چرک را بدتر کند. این همان چیزی است که باعث می شود گاهی آکنه بیش از اندازه خود را نشان دهد.
بروز اکنه یکی از دلایل نگرانی افراد با پوست چرب است زیرا نمی‌دانند چگونه باید بدون تحریک غدد چربی پوست خود، آن را آبرسانی کنند. یکی از محصولاتی که می‌تواند به خوبی کار آبرسانی به پوست چرب را انجام دهد، مکمل رویال کلاژن ایکس مارت است.
کلاژن یکی از پروتئین‌هایی است که می‌تواند بدون ایجاد مشکل، پوست‌های چرب را ابرسانی کند. این محصول را می‌توانید از داروخانه‌های آنلاین و سطح شهر تهیه کنید.
مراقبت از پوست چرب
داشتن یک روتین مراقبتی از پوست و کنترل چربی صورت، بهترین روش برای مراقبت از پوست چرب است. اما نکته اساسی این است که چطور باید این روتین پوستی را انجام داد؟ روش‌های زیادی برای مراقبت از این نوع پوست وجود دارد. در ادامه به موثرترین آنها اشاره می‌کنیم.
● از دست زدن زیاد به پوست صورت خودداری کنید
دست زدن و ماساژ دادن پوست چرب، غدد ترشح چربی را بیشتر تحریک می‌کند و پوست چرب‌تر میشود.
● شست شوی صورت با شوینده‌های مناسب پوست چرب
فوم، پن یا ژل شستشوی صورت مخصوص پوست چرب، روش مراقبتی خوبی به حساب می‌آید.
● استفاده از لوازم مراقبتی و آرایشی مناسب پوست چرب
پوست چرب به خودی خود چربی بالایی دارد. لوازم آرایشی و مراقبتی که برای این نوع پوست تولید می‌شوند بدون چربی و بدون ایجاد حساسیت و سوزش می‌باشند.
● استفاده از مرطوب کننده را جدی بگیرید
این اشتباه همیشه وجود داشته که پوست چرب به مرطوب کننده نیاز ندارد. اما شما این اشتباه را تکرار نکنید.
● پاکسازی پوست به کنترل چربی پوست کمک می‌کند
استفاده از اسکراب مناسب پوست چرب و پاکسازی پوست، چربی پوست را بهتر کنترل می‌کند.
چه مواد غذایی برای پوست چرب مفید است؟
پوست ما آینه مواد غذایی هست که مصرف می‌کنیم. پوست چرب هم مستقیم و غیر مستقیم از مواد غذایی تاثیر می‌گیرد. مواد غذایی که در ادامه معرفی می‌کنیم، جزو مواد غذایی مفید برای پوست چرب هستند.
- مواد غذایی حاوی فیبر
- مصرف عدس و حبوبات
- آب نارگیل و لیمو
- نوشیدن 8 لیوان آب در روز
- مصرف سبزیجات
- مصرف مرکبات
- شکلات تلخ
- مواد غذایی حاوی امگا 3
- میوه‌های طبیعی
- مصرف خیار و آووکادو در سالادها
- ماهی سالمون
- دانه چیا
افراد دارای پوست چرب چه مواد غذایی را نباید بخورند؟
در کنار همه مواد غذایی که برای پوست چرب مفید هستند، مواد غذایی مضری هم وجود دارند که چربی پوست را تشدید می‌کنند و بیشتر به داشتن جوش دامن می‌زنند. این مواد غذایی شامل موارد زیر هستند.
- لبنیات پر چرب
- شکرهای مصنوعی
- گوشت چرب
- خوراکی‌ها و غذاهای شور
- آجیل
- غذاهای سرخ کردنی
- کافئین
- کربوهیدرات تصفیه شده
- غذاهای ادویه‌دار
- الکل
- غلات فرآوری شده
این خواکی‌ها اگرچه برای پوست چرب مضر به حساب می‌آیند، اما بخش بزرگی از رژیم غذایی روزانه ما هم محسوب می‌شوند. پس می‌توانیم آنها را جایگزین کنیم.
مثلا به جای مصرف خوراکی‌ها و غذاهای شور، از نمونه‌های خانگی و سالم استفاده کنیم. یا لبنیات کم چرب را جایگزین لبنیات پر چرب کنیم. رعایت این موارد ساده باعث می‌شوند هم ما از خوراکی‌های محبوبمان محروم نشویم و هم این که پوست چربی که داریم، سالم‌تر باشد. حتی با این روش‌ها، چربی پوستمان کنترل شده‌تر هم ترشح میشود.
فواید چربی پوست چیست؟
در کنار همه مشکلاتی که چربی بیش از اندازه پوست ایجاد می‌کند، خود این چربی، فواید زیادی هم دارد. مانند:
- چربی طبیعی پوست، باعث مرطوب شدن پوست و مو میشود و از خشک شدن آنها جلوگیری می‌کند.
- به لطف وجود این چربی، پوستی نرم و لطیف خواهید داشت.
- رطوبت پوست شما در زمستان و تابستان حفظ میشود.
- از پیر شدن زود هنگام پوست جلوگیری می‌کند.
- در برابر آب و هوای بد مثل سرمای زیاد یا گرمای زیاد از مقاومت خوبی برخوردار است.
7 توصیه برای افراد دارای پوست چرب
● از پاک‌کننده‌های حاوی الکل و روغن استفاده نکنید
شوینده‌های صورت بدون روغن، کمتر از محصولات تولید شده بر پایه روغن منافذ پوست را مسدود می‌کنند. این نوع پاک‌کننده‌ها معمولاً برای پوست‌های مستعد آکنه، چرب و مختلط به بازار عرضه می‌شوند.
الکل به طور کلی به بیرونی‌ترین لایه پوست آسیب می‌رساند و باعث آلوده شدن سطوح پایینی پوست میشود. با توجه به این نکات، بهتر است از شوینده‌های عاری از الکل و روغن استفاده شود.
● در طول روز صورت خود را لمس نکنید
اگر پوست چرب دارید، لمس صورت می‌تواند چربی پوست را تشدید کند. هر بار که صورت خود را لمس می‌کنید، در حال پخش روغن از یک قسمت صورت خود به قسمت دیگر هستید. لمس صورت همچنین می‌تواند منافذ شما را مسدود کرده که می‌تواند منجر به بروز آکنه شود. ترکاندن جوش‌ها هم می‌تواند باعث ورود باکتری به پوست و ایجاد عفونت شود.
● هر چند روز یک بار لایه برداری کنید
لایه‌برداری یکی از مهم‌ترین مراحل مراقبت از پوست برای پوست چرب است. لایه‌برداری با باز کردن منافذ مسدود شده، از بین بردن چربی‌های اضافی، کثیفی و سلول‌های مرده پوست از ایجاد آکنه جلوگیری می‌کند.
● آرایش بدون روغن و بر پایه آب را انتخاب کنید
تولید‌کننده‌های لوازم ارایشی برای ثبات محصولات خود روی پوست، از چربی و روغن در آنها استفاده می‌کنند. این چربی باعث بسته شدن منافذ پوست برای ساعات طولانی میشود که در اکثر مواقع منجر به تجمع چربی زیر پوست و منافذ پوست شده و باعث جوش میشود.
استفاده از لوازم آرایشی که بر پایه آب هستند، نه تنها از بروز آکنه جلوگیری می‌کند، بلکه باعث آبرسانی پوست هم میشود.
● صورت خود را صبح، عصر و بعد از فعالیت بشویید
اگر مستعد ابتلا به جوش‌های پوستی و آکنه هستید، توصیه میشود به دنبال شوینده‌ی صورتی باشید که بتواند به آرامی پوست را لایه‌برداری کند تا بدون تحریک پوست بتواند از شر آلودگی‌ها، کثیفی‌ها و چربی پوست خلاص شود. محصولاتی که حاوی مقادیر کم بنزوئیل پراکسید یا اسید سالیسیلیک هستند را می‌توان به طور وزانه برای شستن پوست چرب استفاده کرد.
● از کرم ضدآفتاب استفاده کنید
اکثر ضدآفتاب‌ها به دلیل بافت سنگینی و چربی که دارند، برای پوست‌های مستعد آکنه و چرب مناسب نیستند.
کرم ضد آفتابی را برای صورت چرب انتخاب کنید که فرمول سبک و بدون چربی داشته باشد. همچنین، فرمول‌های بدون روغن و ضدآفتاب‌هایی که بر پایه آب ساخته می‌شوند، برای کنترل چربی و جلوگیری از ابتلا به آکنه بسیار عالی هستند.
● استفاده از کرم مرطوب‌کننده را فراموش نکنید
مرطوب‌کننده‌های به گونه‌ای ساخته می‌شوند که رطوبت پوست را درون آن نگه دارند. استفاده از این کرم‌های می‌تواند ترشح چربی را کنترل کرده و در حد متعادل نگه دارند.
اگر می‌خواهید جلوی چرب شدن پیشانی، براق شدن بینی یا کنترل چربی بیش از حد در هر ناحیه دیگری از صورت خود را بگیرید، مرطوب‌کننده‌ای با خاصیت جذب‌کننده چربی و مات‌کنندگی انتخاب خوبی خواهد بود.
درمان پوست چرب
قطعا این امکان وجود ندارد که کلا چربی پوست را از بین ببریم. این کار از نظر مراقبت پوستی صحیح نمی‌باشد. اما با روش‌های درمانی زیادی همانند روش‌های ذیل، می‌توان چربی پوست را کنترل کرد.
● تغییر رژیم غذایی
اولین و بزرگترین قدم برای درمان پوست چرب، تغییر رژیم غذایی و مصرف خوراکی‌های سالم می‌باشد.
● پاکسازی پوست چرب
درمان پوست چرب به کمک پاکسازی پوست موثر می‌باشد. ماهیانه دوبار پوستتان را پاکسازی کنید تا هم چربی پوست بیشتر کنترل شود و هم از جوش زدن‌های مداوم پوست جلوگیری کنید.
● استفاده از محصولات پوستی مناسب پوست چرب
خیلی مهمه که از محصولات پوستی و حتی لوازم آرایشی مناسب پوست چرب استفاده کنید. این محصولات فاقد چربی طراحی شدن و از بستن منافذ پوستی و جوش زدن پوست جلوگیری می‌کنند.
● استفاده از مرطوب کننده و ضد آفتاب حتی در خانه
یکی از باورهای غلط مراقبت از پوست چرب این است که به مرطوب کننده نیاز ندارند! استفاده مرتب از مرطوب کننده مناسب پوست چرب، به سلامت بهتر آن کمک می‌کند. ضد آفتاب هم با ایجاد یک لایه محافظتی از پوست، به نگهداری بهتر آن کمک می‌کند.
● نوشیدن آب کافی
نوشیدن 8 لیوان آب در روز رطوبت کافی برای پوست را فراهم می‌کند و از ترشح بیش از اندازه چربی تا حد زیادی جلوگیری می‌کند.
ضد آفتاب و مرطوب کننده مناسب برای افراد دارای پوست چرب
بیشتر کسانی که صاحب پوست چرب هستند، نیاز به استفاده از ضد آفتاب و مرطوب کننده را جدی نمی‌گیرند. اما در صورتی که هم ضد آفتاب و هم مرطوب کننده، برای پوست‌های چرب ضروری و حتی حیاتی می‌باشد.
اگر رطوبت و آبرسانی به خوبی برای این پوست انجام نشود، هم دچار جوش میشود و هم چربی بیش از حد ترشح می‌کند.
بهترین نوع ضد آفتاب و مرطوب کننده برای صاحبان این نوع پوست، محصولات پوستی بدون چربی هستند. این محصولات را به عنوان Oil free هم می‌شناسیم. همچنین ترکیباتی مثل اکتینوکسات، هوموسالات، اکتوکریلن و اکسی بنزون، اکتسالیت و آووبنزون برای این نوع پوست لازم بوده و به پوست شما کمک می‌کنند تا چربی کنترل شده‌ای داشته باشد و هم از جوش و لکه‌های ناشی از آن در امان باشد.
پس دفعه بعدی که خواستید محصولات مراقبتی برای این نوع پوست خریداری کنید، از وجود این ترکیبات و فاقد چربی بودن آن مطمئن شوید. هرچه دقت بیشتری در انتخاب این محصولات داشته باشید، بهتر می‌توانید از پوستتان مراقبت کنید.
سخن آخر
داشتن پوست چرب برای بعضی از افراد یک موهبت و برای بعضی دیگر از افراد شبیه به یک عذاب است. جوش‌های چرکی، آرایش‌های ماسیده و تیرگی بیش از حد پوست، کابوس تمام نشدنی دارندگان این نوع پوست هست. اما هرچه شناخت عمیق‌تری از این نوع پوست داشته باشید، بهتر می‌توانید با آن کنار بیایید. استفاده از مرطوب کننده‌های مناسب این نوع پوست، پاکسازی منظم و روش‌های درمانی دیگر، به کنترل چربی پوست کمک کرده و در نهایت یک پوست شفاف، مرطوب و دوست داشتنی برای شما به ارمغان می‌آورد.
سوالات متداول
آیا نوشیدن آب به پوست چرب کمک می‌کند؟
هنگامی که پوست شما کم آب میشود، پوست می‌تواند زرد، خشک و ترک خورده شود. غدد چربی در پوست شروع به تولید بیش از حد چربی و سبوم می‌کنند تا کمبود هیدراتاسیون را جبران کنند که منجر به پوست چرب و آکنه می شود. نوشیدن آب می‌تواند تولید سبوم را کنترل کند.
چه ویتامین‌هایی تولید سبوم را کاهش می‌دهند؟
ویتامین‌های A و D ویتامین‌های محلول در چربی هستند که بر غدد چربی ما تأثیر می‌گذارند. ویتامین A یکی از مهم‌ترین ویتامین ها برای سلامت پوست است و ویتامین D به کاهش تولید چربی کمک می‌کند.
آیا آلوئه‌ورا برای پوست‌های چرب مفید است؟
آلوئه ورا دراای بافت سبک و آبدار است که برای آبرسانی به پوست چرب و مستعد اکنه انتخاب مناسبی است.
آیا پوست چرب ژنتیکی است؟
پوست چرب می‌تواند از طریق ژن‌های شما منتقل شود، زیرا داشتن غدد چربی بزرگ‌تر که چربی اضافی تولید می‌کنند یک ویژگی ارثی است که می‌توانداز دیگر اعضای خانواده به ارث رسیده باشد.