آرتروسکوپی شانه یکی از جراحی های پرکاربردی است که به منظور رفع مشکلات تاندون شانه مورد استفاده قرار می گیرد. با استفاده از این عمل می توان مشکلات موجود در تاندون های روتاتور کاف، لابروم، غضروف مفصلی و سایر بافت های نرم اطراف مفصل شانه را تسکین داد.
بر حسب شدت آسیب زمان نقاهت از 1 تا 6 ماه متفاوت است و می بایست دستوراتی به منظور بهبودی کامل پس از عمل رعایت گردد.
به منظور کسب اطلاعات بیشتر در خصوص آرتروسکوپی شانه تا انتهای این مقاله با ما همراه باشید.
آرتروسکوپی شانه چیست؟
آرتروسکوپی از دو کلمه یونانی arthro به معنای مفصل و skopein به معنای نگاه کردن تشکیل شده است.
آرتروسکوپی شانه عمل جراحی است که در آن از طریق دوربینی کوچک جهت بررسی و یا ترمیم بافت های اطراف مفصل شانه استفاده می شود.
به دوربین مورد استفاده در این عمل جراحی آرتروسکوپ می گویند که با استفاده از ایجاد برشی کوچک در پوست، آن را وارد بدن می کنند.
با توجه به اینکه برش ایجاد شده در بدن بر خلاف جراحی های باز، نازک تر و کوچک تر است، درد کمتری برای بیماران به دنبال داشته و زمان بهبودی و بازگشت به فعالیت های روزمره زندگی کوتاهتر خواهد بود.
آناتومی مفصل شانه
شانه مفصل پیچیده ای است که بیش از هر مفصل دیگری در بدن حرکت داشته و از سه استخوان بازو، تیغه شانه و ترقوه تشکیل شده است.
می توان مفصل شانه را به اجزا زیر طبقه بندی کرد:
● توپ و سوکت
سر استخوان بازو در یک سوکت گرد در تیغه شانه قرار می گیرد، به این سوکت گلنوئید می گویند. بافتی لغزنده به نام غضروف مفصلی سطح توپ و سوکت را می پوشاند.
غضروف مفصلی سبب می گردد تا سطحی صاف و بدون اصطکاک ایجاد شده و موجب می گردد تا استخوان ها روی یکدیگر سر بخورند.
● گلنوئید
غضروف فیبری قوی به نام لابروم گلنوئید را تشکیل می دهد. لابروم واشر مانندی اطراف سوکت ایجاد می کند.
● کپسول شانه
مفاصل با نوارهایی از بافت به عنوان رباط احاطه شده اند و کپسولی را تشکیل می دهند که مفاصل را کنار یکدیگر نگه می دارند.
سطح زیر کپسول با غشای نازکی به نام سینوویوم پوشانده شده و مایعی تولید می کند که سبب روان شدن مفصل شانه می شوند.
● روتاتور کاف
اطراف کپسول شانه را چهار تاندون احاطه می کند و سبب نگه داشتن مفصل بازو در حفره شانه می شود. به مجموعه این تاندون ها روتاتور کاف می گویند.
این مجموعه سر استخوان بازو را پوشانده و آن را به تیغه شانه می چسباند.
● بورسا
بورسا کیسه روان کننده ای بین روتاتورکاف و استخوان بالای شانه یا آکرومیون است.
بورس ها به تاندون های مجموعه روتاتورکاف کمک می کنند تا هنگام حرکت بازو به راحتی حرکت کنند.
چرا آرتروسکوپی شانه انجام می شود؟
اغلب افرادی که در شانه خود احساس درد شدیدی دارند که با استفاده از روش های غیرجراحی درد آن ها تسکین نمی یابد، پزشکان جهت تسکین درد و درمان آرتروسکوپی شانه را توصیه می کنند.
اکثر مشکلات و دردهای شانه ای ناشی از استفاده بیش از اندازه و ساییدگی ناشی از کهولت سن است.
پزشکان با انجام آرتروسکوپی شانه بسیاری از مشکلات موجود در تاندون های روتاتور کاف، لابروم، غضروف مفصلی و سایر بافت های نرم اطراف مفصل شانه را تسکین می دهند.
کاربردهای آرتروسکوپی شانه
از کاربردهای آرتروسکوپی شانه که به رفع مشکلات شانه کمک می کند، عبارتند از:
- حل مشکلات مربوط به رباط پاره شده و آسیب دیده یا حلقه غضروفی لابروم
- درمان بی ثباتی شانه و رفع مشکل شل بودن شانه و در رفتگی و لغزش آن
- رفع مشکل پارگی یا اسیب تاندون دو سر بازو
- رفع مشکل پارگی روتاتورکاف
- رفع مشکل خار یا التهاب استخوان
- رفع التهاب یا آسیب دیدگی پوشش مفصل ناشی از بیماری آرتریت روماتوئید
- رفع آرتریت انتهای ترقوه
- برداشتن بافت شل
- رفع مشکل سندرم گیرافتادگی شانه جهت ایجاد فضای بیشتر برای حرکت شانه
در طول عمل آرتروسکوپی شانه چه اتفاقی می افتد؟
در طول عمل آرتروسکوپی شانه، آرتروسکوپ یا همان دوربین کوچک از طریق برش کوچک ایجاد شده بر مفصل شانه وارد شانه می شود.
این دوربین به مانیتوری متصل است و پزشک متخصص با حرکت ارتروسکوپ نواحی مختلف مفصل شانه، غضروف ها، استخوان ها، رباط ها و تاندون های آن را مشاهده و بررسی می نماید.
جراح متخصص در صورت مشهده هرگونه آسیب، 1 تا 3 برش کوچک در ناحیه آسیب دیده ایجاد کرده و ابزارهایی را وارد قسمت های برش خورده کرده و پارگی عضله، تاندون یا غضروف از طریق صابت کردن آن ها برطرف می شود.
همچنین جراح می تواند بافت های آسیب دیده را برداشته و از این طریق به درمان کمک کند. اغلب پزشکان با آرتروسکوپی شانه و بعد از تشخیص آسیب، از روش های ذیل جهت درمان استفاده می کنند:
- لبه تاندون های آسیب دیده به هم متصل شده و تاندون ها با بخیه به استخوان متصل می شوند. اغلب جهت این اتصال از پرچ هایی کوچک به نام لنگر بخیه استفاده می شود.
- تمیز کردن بافت آسیب دیده و ملتهب در بالای مفصل شانه از دیگر روش های درمانی است.
- بریدن رباط کوراکوآکرومیال در پی حذف بافت های آسیب دیده انجام می شود.
در انتهای عمل ناحیه برش خورده بخیه و پانسمان می شود.در صورت آسیب دیدگی زیاد پزشکان از جراحی باز استفاده می کنند و در آن مستقیماً به بافت و استخوان های افراد دسترسی پیدا خواهند کرد.
مراقبت های بعد از عمل آرتروسکوپی شانه
مراقبت های بعد ازعمل آرتروسکوپی شانه را در محدوده های ذیل طبقه بندی می کنند:
● پانسمان محل زخم
پس از عمل آرتروسکوپی شانه محل جراحی شده با پانسمان پوشیده خواهد شد.
مشاهده مقداری خون روی پانسمان طبیعی است اما اگر خون قرمز روشنی بعد از چند روز و حتی پس از استفاده از یخ، بر پانسمان مشاهده گردید، توصیه می گردد تا با پزشک معالج تماس گرفته شود.
محل پانسمان حداقل می بایست 2 روز خشک نگه داشته شود و از رسیدن آب به پانسمان ممانعت شود.
● یخ درمانی
استفاده از یخ تا یک هفته پس از عمل جراحی بسیار اهمیت دارد. یخ را می بایست روی پانسمان قرار داده و از تماس مستقیم آن با محل جراحی خودداری شود.
توصیه می گردد تا روزانه 3 الی 4 بار به مدت 20 دقیقه از یخ استفاده گردد.
● فیزیوتراپی
توصیه می گردد تا از همان روز اول پس از عمل آرتروسکوپی شانه تمرینات فیزیوتراپی انجام داده شود. حرکت دست، مچ و آرنچ سبب می گردد تا بازو ورم نکند.
در صورت عدم توانایی در حرکت دست، بهتر است از دست مخالف برای کمک به حرکت دادن دست جراحی شده استفاده شود.
علاوه بر مراقبت های بالا که از مراقبت های اصلی بعد از آرتروسکوپی شانه است، بیمار ممکن است به دلیل استفاده از داروی بیهوشی پس از عمل آرتروسکوپی شانه تا 24 ساعت حالت تهوع داشته باشد که استفاده از مایعات توصیه می گردد.
وجود تب تا نیم درجه پس از عمل طبیعی است، اما بیشتر از آن می بایست به اطلاع دکتر رسانده شود.
اغلب پزشکان استفاده از آسپرین به منظور جلوگیری از لخته خون را تا زمان برداشتن بخیه های شانه تجویز می کنند.
زمان نقاهت بعد از عمل آرتروسکوپی شانه چقدر است؟
بهبود کامل بعد از عمل آرتروسکوپی شانه که به ان دوره نقاهت می گویند با توجه به شدت عمل از 1 تا 6 ماه متفاوت است.
انجام مجدد فعالیت های روزمره نظیر بازگشت به محل کار یا انجام فعالیت های ورزشی، تقریباً یک هفته تا چند ماه بعد از آرتروسکوپی شانه امکان پذیر است.
نحوه خوابیدن بعد از عمل شانه
بعد از عمل شانه در خصوص خوابیدن، بهتر است موارد زیر رعایت گردد:
- به مدت 4 تا 6 هفته روی سطح شیب دار بخوابید.
- از خوابیدن به پشت خودداری گردد.
- استفاده از چند بالشت در پشت به منظور جلوگیری از نچرخیدن در زمان خواب توصیه می گردد.
- حتما بر پهلویی که جراحی نشده بخوابید.
- هنگام خواب از شانه بند طبی مخصوص استفاده کرده و از حرکت شانه جلوگیری کنید.
- استفاده از کیسه یخ پیش از خواب، به دلیل کاهش التهاب محل جراحی آتروسکوپی شانه به خواب هرچه بهتر بیمار کمک خواهد کرد.
هزینه عمل آرتروسکوپی شانه
موارد متعددی در هزینه عمل آرتروسکوپی شانه دخیل هستند، بیمه یا عدم بیمه بودن بیمار، میزان آسیب در شانه بیمار، بیمارستان و کلینیکی که عمل آرتروسکوپی شانه در آن انجام می شود، پزشک معالج و … موارد فوق سبب می گردد تا هزینه عمل آرتروسکوپی شانه مبلغ ثابت و مشخصی نباشد.
بهبود علائم آرتروز شانه با مصرف مکمل آرتونیک
از عمل آرتروسکوپی شانه جهت تشخیص عارضه های مفاصل شانه و درمان آن استفاده می کنند، یکی از عواملی که به بهبود علائم آرتروز شانه بعد از عمل آرتروسکوپی شانه کمک می کند، استفاده از مکمل های باکیفیت غذایی است.
این مکمل ها با ترکیبات خود درد و التهاب را کاهش داده و بهبهبود مفاصل از جمله مفصل شانه کمک می کنند. یکی از بهترین مکمل ها در این زمینه مکمل آرتونیک است.
آرتونیک با ترکیبات خود شامل کلاژن، کندروئیتین، متیل سولفونیل متان و هیالورونیک اسید به تسکین درد مفاصل شانه ناشی از آرتروز، کاهش التهاب مفاصل شانه، افزایش دامنه حرکتی مفاصل شانه و … کمک می کند.
سوالات متداول
کدام بیماری های شانه را می توان با جراحی آرتروسکوپی درمان کرد؟
با استفاده از جراحی آرتروسکوپی شانه می توان بیماری های چون حلقه غضروفی یا لابروم یا رباط پاره شده و آسیب دیده، بی ثباتی یا شل بودن شانه، آسیب به تاندون دو سر بازو، روتاتور کاف پاره شده، التهاب استخوان در روتاتور کاف، التهاب پوشش مفاصل شانه، سندرم گیرافتادگی شانه و … را درمان کرد.
آرتروسکوپی شانه چقدر دردناک است؟
پس از عمل جراحی آرتروسکوپی شانه، اغلب افراد درد و سفتی شانه را تجربه خواهند کرد، خوابیدن شبانه برای این افراد دردناک است زیرا برای آنها روش هایی به منظور جلوگیری از حرکت شانه در خواب توصیه می گردد که طعم خوابی شیرین را تا مدتی از آنها سلب می کند.
عمل تاندون شانه چقدر طول می کشد؟
عمل تاندون شانه بر حسب شدت آسیب متفاوت بوده و می تواند تا 2 ساعت طول بکشد. اگرتاندون قابل ترمیم باشد از اتصال تاندون پاره شده به استخوان با استفاده از بخیه ها استفاده می کنند و عمل زمان کمتری می برد اما اگر تاندون قابلیت ترمیم نداشته باشد، می بایست انتهای پاره شده بریده شود که زمان عمل بر این اساس بیشتری خواهد شد.
برای آرتروسکوپی شانه چه نوع بیهوشی استفاده می شود؟
برای آرتروسکوپی شانه از بیهوشی موضعی یا بیهوشی کامل استفاده می گردد، این نوع بیهوشی بر حسب شدت آسیب و تشخیص پزشک معالج متفاوت خواهد بود.
