در دوران بارداری، حجم خون بدن حدودا دو برابر میشود. این باعث افزایش کارکرد کلیه و در برخی از موارد، دفع پروتئین در بارداری میشود.
در صورتی که میزان پروتئین دفع شده به بیش از 300 میلیگرم در روز برسد، باید به پزشک مراجعه کرد تا آزمایشات تکمیلی انجام شده و راهی برای درمان آن پیدا کرد.
عدم درمان دفع پروتئین در بارداری میتواند باعث زایمان زودرس، کاهش سرعت رشد جنین و مشکلات جدی دیگر برای جنین و مادر شود.
آنچه در این مقاله میخوانید:
Toggleعلت دفع پروتئین در بارداری چیست؟
دفع مواد زائد بدن توسط کلیهها در بارداری بسیار مهم است. آنها مواد زائد موجود در خون شما را فیلتر کرده و موادی مانند پروتئینها را که بدن برای رشد جنین به آن نیاز دارد، حفظ میکنند.
دفع پروتئین در بارداری معمولا نشانهایی از مشکل کلیه است. اما این بیماری فقط در دوران بارداری بروز پیدا نمیکند. در زمان خارج از بارداری، استرس، فعالیت شدید بدنی، تب، کم آبی بدن و قرار گرفتن درمعرض گرما از دلایل دفع پروتئین است.
دفع پروتئین در بارداری پس از هفته 20، ممکن است به دلیل مشکلات اساسی در کلیهها یا بیماریهای دیگری باشد که لزوما به بارداری مرتبط نیستند. مشکلاتی مانند بیماری قلبی و عفونت دستگاه ادراری ممکن است سطح پروتئین را در ادرار افزایش دهند.
دفع پروتئین در بارداری چه علائمی دارد؟
مهمترین و واضحترین نشانه دفع پروتئین در بارداری، وجود بیش از 300 میلیگرم پروتئین در ادرار است. گاهی ممکن است این تنها نشانه دفع پروتئین باشد و تا زمانی که آزمایش ادرار ندهید متوجه آن نشوید.
علائم دیگر این عارضه شبیه به علائم بیماریهای کلیوی است:
- تورم مچ پا، مچ دست یا چشم
- احساس سوزش هنگام ادرار کردن
- افزایش ادرار
- کمردرد
- ادرار کف آلود یا قهوهای / خونی
علائم دیگری مانند سردردهای مزمن، مشکلات بینایی، درد در سمت راست شکم، حالت تهوع و تنگی نفس هم وجود دارند که در صورت بروز باید بلافاصله به پزشک مراجعه کنید.
عدد نرمال دفع پروتئین در بارداری
دفع پروتئین در بارداری یک اختلال نیست، بلکه وضعیتی است که در اثر عوامل مختلف و شرایط پزشکی در زنان باردار ایجاد میشود. با این حال، میزان پروتئین در ادرار باید به طور مرتب توسط پزشک مورد بررسی قرار بگیرد تا از بروز هرگونه بیماری خطرناک جلوگیری شود.
اگر میزان پروتئین در ادرار بین 50 تا 150 گرم در روز باشد، اصلاح رژیم غذایی و سبک زندگی میتواند در کنترل میزان پروتئین در ادرار کمک کند.
در صورتی که دفع پروتئین ناشی از وجود بیماریهای زمینهای مانند عفوت ادراری و فشار خون بالا (پره اکلامپسی) باشد، نیاز به مصرف دارو برای کنترل آن است.
همچنین ممکن است پزشک برای افزایش تاثیر دارو، تغییراتی در سبک زندگی مانند ورزش کردن و اجتناب از برخی غذاها برای کاهش سطح پروتئین در ادرار را پیشنهاد دهد.
خطرات دفع پروتئین در بارداری چیست؟
پره اکلامپسی که ممکن است بر اثر دفع پروتئین در بارداری ایجاد شود، باعث افزایش فشار خون و اختلال در عملکرد کلیهها میشود.
وجود پروتئین در ادرار در کنار فشار خون بالا میتواند نشانه پره اکلامپسی باشد. اگر دفع پروتئین در بارداری با فشار خون بالا همراه باشد، پزشک یک نمونه خون برای شمارش گلبولهای خون، وضعیت لخته شدن، عملکرد کلیه و کبد میگیرد.
ابتلا به پره اکلامپسی میتواند مشکلات زیر را به وجود بیاورد:
● محدودیت رشد جنین
پره اکلامپسی بر شریانهایی که خون را به جفت میرسانند تاثیر میگذارد. اگر جفت خون کافی دریافت نکند، ممکن است به نوزاد خون، اکسیژن و مواد مغذی نرسید. این اتفاق منجر به کاهش سرعت رشد جنین شود.
● زایمان زودرس
دفع پروتئین در بارداری و پره اکلامپسی ممکن است منجر به زایمان زودرس قبل از هفته 37 شوند.
در صورتی که در اواخر بارداری به این بیماری دچار شوید، میتوانید زایمان زودرس برنامهریزی شده برای درمان آن و جلوگیری از آسیب به جنین هم داشته باشید.
باید به این نکته توجه کنید که نوزادی که زودتر از موعد به دنیا میآید ممکن است دچار مشکلات تنفسی و تغذیهای، مشکلات بینایی یا شنوایی، تاخیر در رشد و فلج مغزی شود.
● جدا شدن جفت
پره اکلامپسی خطر جدا شدن جفت از رحم را افزایش میدهد. جدا شدن جفت میتواند باعث خونریزی شدید و مرگ جنین شود.
● سندرم هلپ
این سندرم که نوع شدیدتر پره اکلامپسی است بر چندین اندام داخلی بدن تاثیر میگذارد و میتواند باعث آسیبهای جبرانناپذیری شود.
● اکلامپسی
تشنج یا کما با علائم یا نشانههای پره اکلامپسی است. اکلامپسی میتواند همراه با پره اکلامپسی یا به تنهایی بروز پیدا کند.
علائمی که ممکن است قبل از تشنج ظاهر شوند عبارتند از سردرد شدید، مشکلات بینایی، سردرگمی ذهنی یا رفتارهای تغییر یافته.
آیا دفع پروتئین در بارداری درمان دارد؟
درمان قطعی برای دفع پروتئین در بارداری وجود ندارد. در صورتی بروز پره اکلامپسی، پزشک به طور مرتب سطح پروتئین مادر را تحت نظر میگیرد و سعی میکند شرایط زایمان زودرس را تامین کند.
در صورتی که افزایش پروتئین در ادرار ناشی از بارداری نباشد، پس از زایمان هم مادر باید تحت نظر پزشک باشد. برای تعیین نوع درمان مناسب بهتر است با پزشک خود مشورت کنید.
پزشکان برای تشخیص دفع پروتئین در بارداری چه آزمایشی را تجویز میکنند؟
اولین آزمایشی که پزشک برای تشخیص دفع پروتئین در بارداری تجویز میکند، آزمایش ادرار برای اندازهگیری میزان پروتئین است.
اگر نتیجه این آزمایش بالا باشد، ممکن است پزشک آزمایش 24 ساعته پروتئین ادرار را تجویز کند تا سطح پروتئین ادرار به شکل دقیقتری در طول روز بررسی شود.
درمان دفع پروتئین در بارداری
در صورتی که میزان دفع پروتئین در بارداری کم باشد، نیازی به درمان وجود ندارد و فقط باید به طور مرتب معاینات توسط پزشک انجام شود تا در صورت بدتر شدن آن، اقدامات لازم انجام شود.
درمان دفع پروتئین به علت ایجاد آن بستگی دارد. در دوران بارداری و پس از تشخیص بیماری زمینهایی که باعث دفع پروتئین میشود، پزشک درمانی را انتخاب میکند که کمترین آسیب را به جنین میزند.
عفونتهایی چون عفونت ادراری با آنتی بیوتیکها قابل درمان هستند. ممکن است برای درمان دیگر بیماریهای زمینهای نیاز به مراجعه به متخصص وجود داشته باشد.
در صورتی که دفع پروتئین در بارداری باعث فشار خون بالا شود، میتوان از داروهایی که فشار خون را کاهش میدهند و برای بارداری بی ضرر هستند استفاده کرد.
در صورت ابتلا به سندرم هلپ، پزشک ممکن است داروهای کورتیکواستروئید را برای کمک به عملکرد کبد و پلاکت تجویز کند.
پره اکلامپسی به روشهای مختلفی درمان میشود. نوع درمان شما بستگی به ماه بارداری، شدت بیماری و وضعیت مادر و جنین دارد.
در صورتی که در اواخر بارداری باشید، موثرترین درمان برای پره اکلامپسی، زایمان است. در این صورت پزشک ممکن است برای کمک به بلوغ ریههای کودک، کورتیکواستروئید به مادر تزریق کند.
درمان خانگی دفع پروتئین در بارداری
در دوران بارداری بهتر است به محض تشخیص علائم دفع پروتئین در بارداری، به پزشک مراجعه کرده و درمان دارویی را شروع کنید.
تا حد امکان سعی کنید از درمان های خانگی استفاده نکنید. میتوانید با اعمال تغییرات زیر در رژیم غذایی و سبک زندکی، میزان پروتئین در ادرار را کاهش دهید.
● کنترل فشار خون بالا
بیماران مبتلا به نارسایی کلیه باید فشار خون بالا خود را به هر نحوی کنترل کنند. این کار باعث تامین سلامت کلیهها میشود.
● کنترل دیابت
سطح قند بالا بر غشای سلولهای کلیه تاثیر منفی گذاشته و به آن آسیب میرساند. این اتفاق منجر به به دفع پروتئین در بارداری میشود.
● یوگای منظم
یوگا و تمرینات تنفسی منظم به کاهش فشار خون کمک میکند. فشار خون بالا به غشای سلولهای کلیهها آسیب رسانده و باعث ابتلا به دفع پروتئین در بارداری میشود.
برای دفع پروتئین در بارداری چه بخوریم؟
رژیم غذایی در دوران بارداری نقشی مهم در کنترل دفع پروتئین در بارداری دارد. با کمی تغییر در عادات غذایی میتوانید خطر ابتلا به این عارضه و بیماریهای دیگر را کاهش دهید.
● رژیم غذایی بدون پروتئین
رژیم غذایی بیماران کلیوی باید شامل 15 تا 20 درصد پروتئین در صورت ابتلا به دفع پروتئین در بارداری باشد. به بیمارانی که سطح کراتینین بالایی دارند توصیه میشود مصرف پروتئین را محدود کنند.
● مصرف مکمل حاوی ویتامین C
یکی از راه های مقابله با فشار خون بالا و پره اکلامپسی، مصرف مواد غذایی و مکمل حاوی ویتامین C است.
● یک فنجان میوه
مصرف روزانه یک فنجان از میوه دلخواه برای سلامت کلیه کافی است. اگر سطح بی کربنات خون شما متوسط نیست، پیشنهاد میشود از میوههای اسیدی مانند مرکبات استفاده نکنید.
● نوشیدن آب کافی
تشخیص میزان کافی آب برای هر شخص به عوامل متفاوتی بستگی دارد. سعی کنید در روز حداقل 8 لیوان آب بنوشید.
کاهش احتمال بروز پره اکلامپسی با مصرف مکمل یدوناتال
فشار خون بالا میتواند در دوران بارداری خطرناک باشد زیرا میتواند به کلیهها و سایر اندامهای مادر آسیب برساند.
از دیگر عوارض فشار خون بالا میتوان به وزن کم جنین هنگام تولد و زایمان زودرس اشاره کرد. درصورتی که فشار خون درمان نشود، منجر به پره اکلامپسی شده و میتواند جان مادر و جنین را به خطر بیاندازد.
تغذیه میتواند تاثیر قابل توجهی بر فشار خون و جلوگیری از دفع پروتئین در بارداری بگذارد.
ویتامین C یکی از مواد مغذی کلیدی برای تقویت عروق خونی بدن، کاهش فشار خون و جلوگیری از پره اکلامپسی است. پزشک متخصص برای کسانی که نمیتوانند میزان کافی از این ویتامین را مصرف کنند، مکملهای مخصوص بارداری چون یدوناتال تجویز میکند.
مکمل یدوناتال علاوه بر تامین نیاز بدن زنان باردار به موادی چون ید و فولیک اسید، میزان کافی ویتامین C در خود دارد که میتواند با کنترل فشار خون، از عارضههایی چون پره اکلامپسی و فشار خون بالا جلوگیری کند.
سوالات متداول
میزان طبیعی دفع پروتئین در بارداری چقدر است؟
میزان طبیعی دفع پروتئین، 300 میلیگرم در روز است.
آیا دفع پروتئین در بارداری خطرناک است؟
در صوت شدید بودن، دفع پروتئین میتواند منجر به ابتلا به بیماریهایی چون پره اکلامپسی شود که خطرناک هستند.
آیا دفع پروتئین در بارداری به معنای پره اکلامپسی است؟
خیر. دفع پروتئین در بارداری میتواند باعث پره اکلامپسی شود اما لزوما به معنای ابتلا به این بیماری نیست.
علت اصلی دفع پروتئین در بارداری چیست؟
علت اصلی دفع پروتئین در بارداری، افزایش حجم خون در بدن و اختلال در عملکرد کلیهها است.