درد ماهیچه پا چیزی است که کمتر پیش می‌اید کسی آن را تجربه نکرده باشد. درد ماهیچه پا می تواند نشانه یک عارضه بزرگ‌ترمانند بیماری‌های خود ایمنی باشد که درصورتی که به آن بی توجهی شود، باعث ایجاد مشکلات جدی‌تری هم می‌شود.
درد ماهیچه می‌تواند به دلیل بروز آسیب هنگام فعالیت سنگین، کمبود املاح و یا کمبود مواد ضروری چون کلسیم باشد.
درد ماهیچه چیست؟
درد عضلانی یا میالژی می‌تواند نشانه آسیب، عفونت، بیماری یا سایر مشکلات مربوط به سلامت عمومی بدن باشد. این درد می تواند عمیق و همیشگی یا تیز و موقتی باشد. برخی از افراد درد عضلانی را در سراسر بدن خود حس میکنند، برخی دیگر درد ماهیچه پا را فقط در برخی از نواحی خاص مانند ران حس میکنند. هر کس درد عضلانی را متفاوت تجربه می‌کند.
علت درد ماهیچه پا در شب چیست؟
گرفتگی
هنگامی که عضلات شما خسته هستند، برخی حرکات بدن می‌تواند باعث ایجاد گرفتگی و درد ماهیچه پشت پا شود. کم آبی بدن و کمبود نمک در مایعات بدن شما نیز از علل شایع گرفتگی عضلات هستند. این تغییر در میزان نمک موجود در بدن منجر به تغییر سیگنال‌های ارسال شده بین اعصاب و ماهیچه‌ها می‌شود که باعث می‌شود عضلات شما منقبض یا گرفتگی پیدا کنند.
التهاب عضلات و تاندون‌ها
درصورتی که به تازگی به تاندون یا ماهیچه‌های آسیب وارد شده باشد، شب‌ها حین خواب ممکن است در محل آسیب درد حس کنید. درصورتی که این درد فراتر از حد تحمل بشود، حتما باید به پزشک مراجعه شود.
علت درد ماهیچه پا چیست؟
شایع ترین علل درد عضلانی تنش، استرس، استفاده بیش از حد از ماهیچه و آسیب‌های جزئی است. این نوع درد معمولاً موضعی است و فقط بر تعداد کمی از عضلات یا قسمت کوچکی از بدن شما تأثیر می گذارد.
درد در کل ماهیچه‌های بدن اغلب نتیجه یک عفونت، یک بیماری یا عارضه جانبی یک دارو است.
چه بیماری‌های خودایمنی باعث درد عضلانی می‌شود؟
اختلالات خودایمنی زمانی رخ می‌دهد که سیستم ایمنی بدن به درستی کار نکرده و شروع به حمله به بافت‌های سالم بدن می‌کند. علائم بیماری‌های خود ایمنی ممکن است بر اندام‌ها و بافت‌های سراسر بدن تأثیر بگذارد.
روماتیسم (Polymyalgia Rheumatica)
مانند بسیاری از اختلالات خودایمنی که عضلات را تحت تاثیر قرار می‌دهند، روماتیسم باعث بروز علائمی چون درد و گرفتگی، به طور معمول در گردن، شانه، بازوها یا نواحی لگن می‌شود. روماتیسم معمولا در افراد بالای 50 سال رخ می‌دهد و زنان دو برابر مردان به این اختلال مبتلا می شوند.
اسکلروز چندگانه (MS)
اسکلروز چندگانه که معمولاً به آن MS نیز گفته می‌شود، یک اختلال خود ایمنی است که بر سیستم عصبی مغز و نخاع تأثیر می گذارد. MS به پوشش محافظی که سلول‌های عصبی را در بر می‌گیرد، آسیب وارد می‌کند. این پوشش محافظ غلاف، میلین نام دارد و در صورت آسیب دیدن باعث کند شدن تکانه‌های عصبی می‌شود. شدت علائم ام اس از فردی به فرد دیگر متفاوت است و از بی حسی اندام تا فلج را شامل می‌شود. این بیماری با گذشت زمان بدتر می‌شود، اما سرعت پیشرفت نیز متغیر است.
آرتریت روماتوئید (RA)
این شکل از آرتریت، بر خلاف آرتروز، ماهیت خود ایمنی دارد. هنگامی که سیستم ایمنی بدن به خود حمله می‌کند، التهاب ایجاد می‌شود. این التهاب باعث ضخیم شدن پوشش های مفصلی می شود و در ادامه درد ماهیچه پشت پا و تورم می‌شود. اگر RA درمان نشود، التهاب می‌تواند باعث آسیب یا تغییر شکل استخوان شود. مفاصلی که بیشتر تحت تاثیر قرار می‌گیرند عبارتند از:
- مچ دست
- انگشتان
- زانو
- پا
- مچ پا
فیبرومیالژیا
برای بسیاری از جامعه پزشکی، فیبرومیالژیا یک راز باقی مانده است. این بیماری به طور رسمی به عنوان یک بیماری خودایمنی طبقه بندی نشده است، اما گاهی اوقات در آن دسته قرار می‌گیرد.
علامت اصلی فیبرومیالژیا درد ماهیچه پا درد مزمن و گسترده در عضلات، مفاصل و سایر بافت های نرم است. بیماران فیبرومیالژیا نیز دارای علائم زیر هستند:
- خستگی
- مشکل خواب
- افسردگی
- اضطراب
چه نوع آسیب‌هایی باعث درد ماهیچه پا می‌شوند؟
درد عروقی
علت دردهای عروقی عبارتند از PAD، ترومبوز ورید عمقی (DVT)، سلولیت، عفونت، واریس و اگزما واریسی که در آن درد با تغییر رنگ پوست همراه است.
درد اسکلتی عضلانی
به عنوان مثال می‌توان به بیماری و آرتریت که یک بیماری خود ایمنی که مفاصل لگن، زانو یا مچ پا را تحت تاثیر قرار می‌دهد. اگر عضله، تاندون یا رباط، دچار کشیدگی شود، این درد در دسته دردهای اسکلتی عضلانی قرار می‌گیرد. گرفتگی شبانه، سندرم کمپارتمان و شکستگی نیز از مشکلات اسکلتی عضلانی هستند و باعث درد ماهیچه پا می‌شوند.
درد عصبی
شرایطی شامل سندرم پاهای بی قرار، که در آن پاها به طور غیرقابل کنترلی تکان می‌خورند، نوروپاتی یا آسیب عصبی و درد عصب سیاتیک است. درد عصبی حتی در هنگام استراحت نیز ممکن است وجود داشته باشد.
چه کسانی دچار درد ماهیچه ساق پا می‌شوند؟
هر کسی ممکن است دچار درد ماهیچه پا شود. عارضه در ورزشکاران و افرادی که ورزش میکنند و فشار بیش از حد به عضلات ساق پا وارد میکنند، شایع‌تر است. افراد بالای 65 سال نیز به دلیل ضعف عضلانی، برخی شرایط سلامتی یا عدم فعالیت در معرض درد ماهیچه پا قرار دارند.
عوامل دیگری که می توانند درد ماهیچه پا را بیشتر کنند عبارتند از:
- مصرف برخی داروها، از جمله داروهای کاهش دهنده کلسترول.
- بیماری‌هایی مانند کم کاری تیروئید، بیماری کبد، بیماری کلیوی، دیابت یا بیماری شریان محیطی (PAD)
- تورم ناشی از تجمع مایعات در ساق پا
- گرمازدگی
- الکترولیت کم به دلیل کم آبی یا دیالیز
- بارداری
- عضلات ساق پا کوتاه یا سفت
- سیگار کشیدن یا استفاده از محصولات تنباکو
چگونه درد ماهیچه پا را تسکین می‌دهید؟
اگر به دلیل گرفتگی عضلات یا استفاده بیش از حد پا درد دارید، ابتدا این مراحل را انجام دهید:
- تا حد امکان استراحت کنید.
- پای خود را بالا بیاورید.
- برای 15 دقیقه بر محل اسیب یخ بمالید. این کار را 4 بار در روز و بیشتر در روزهای اول انجام دهید.
- عضلات گرفتگی را به آرامی کشیده و ماساژ دهید.
- از داروهای مسکن بدون نسخه مانند استامینوفن یا ایبوپروفن استفاده کنید.
برای جلوگیری از بروز درد ماهیچه پشت پا و تقویت عضلات خود می‌توانید از قرص بن فیت ایکس مارت استفاده کنید. این قرص دارای کلسیم، ویتامی D3، منیزیم و زینک است که تمامی ویتامین ها و مواد معدنی مورد نیاز برای تقویت استخوان‌ها را تامین می‌کند.
این قرص را می‌توان از داروخانه‌های انلاین و داروخانه های سطح شهر تهیه کرد.
آیا پیاده‌روی برای درد ماهیچه مفید است؟
درد ماهیچه پا می‌تواند ناشی از تمرین‌های سخت در باشگاه باشد. بسیاری از ما فکر می‌کنیم که استراحت می‌تواند روند بهبودی را سرعت ببخشید. اما این دیدگاه اشتباه است. پیاده‌روی بلافاصله پس از تمرین و در روزهای ریکاوری از درد ماهیچه پا بسیار مهم است. ممکن است در ابتدا پیاده‌روی سخت و دردناک باشد اما با افزایش جریان خون، درد کم کم از بین می‌رود.
در هنگام پیاده‌روی در مقایسه با زمانی که دراز کشیده ایا نشسته‌اید، اکسین بیشتری به ماهیچه‌های می‌رسد. این بدین معناست که مواد غذایی و مفید بیشتری به این ماهیچه‌ها منتقل و درد ماهیچه پا سریع‌تر خوب می‌شود.
برای رفع درد ماهیچه نیاز نیست مسافت طولانی پیاده‌روی کنیم. می‌توان با سرعت کم شروع کرد. این نکته را در ذهن خود داشته باشید که ای یک پیاده‌روی برای درمان یا کاهش درد ماهیچه پشت پا است و نه یک مسابقه برای شکستن رکورد.
بهترین شل‌کننده برای درد ماهیچه پا چیست؟
کاریزوپرودول (سوما)
سوما ماهیچه‌ها را شل می‌کند و درد ماهیچه پا و سفتی ناشی از مشکلات حاد استخوانی و عضلانی را که اغلب در اثر آسیب ایجاد می‌شود را کاهش می‌دهد. این دارو به صورت قرص خوراکی مصرف می‌شود. در ترکیب با آسپرین یا آسپرین و کدئین نیز موجود است.
کاریزوپرودول می‌تواند ایجاد عادت کند، به ویژه اگر همراه با الکل یا سایر داروهایی که دارای اثر آرام‌بخش هستند، از جمله اپیوئیدها (مانند کدئین) استفاده شود.
عوارض جانبی شایع شامل خواب آلودگی، سرگیجه و سردرد است. افرادی که سابقه اختلالات خونی، بیماری کلیوی یا کبدی و تشنج دارند بهتر است کاریزوپرودول مصرف نکنند. این دارو در رتبه بندی ایمنی بارداری FDA برای داروها دارای رتبه C است.
کلرزوکسازون (Lorzone)
کلرزوکسازون برای تسکین ناراحتی ناشی از شرایط حاد، درد ماهیچه پا و آسیب‌های اسکلتی عضلانی استفاده می‌شود. کلرزوکسازون به صورت قرص در دسترس است. عوارض جانبی شایع شامل خواب‌آلودگی، سرگیجه و حالت تهوع است. کلرزوکسازون برای افراد مبتلا به بیماری کبد توصیه نمی‌شود. توسط FDA برای ایمنی در دوران بارداری رتبه بندی نشده است.
سیکلوبنزاپرین (Amrix، Fexmid، FlexePax Kit، FusePaq Tabradol)
سیکلوبنزاپرین سفتی و درد ناشی از درد ماهیچه پا و گرفتگی عضلات را که اسپاسم عضلانی نیز نامیده می‌شود، کاهش می‌دهد. سیکلوبنزاپرین برای استفاده طولانی مدت (بیش از 2 تا 3 هفته) مناسب نیست.
عوارض جانبی شایع شامل تاری دید، سرگیجه یا خواب آلودگی و خشکی دهان است. برای افرادی که تیروئید پرکار، مشکلات قلبی یا بیماری کبدی دارند، توصیه نمی‌شود. سیکلوبنزاپرین توسط FDA برای ایمنی در دوران بارداری رتبه B را دریافت کرده است، که آن را به ایمن ترین شل‌کننده عضلانی برای استفاده در دوران بارداری تبدیل می‌کند.
دانترولن (دانتریوم)
دانترولن به کنترل اسپاستیسیتی مزمن مرتبط با آسیب‌های ستون فقرات کمک می‌کند. دانترولن برای بیماری‌هایی مانند سکته مغزی، مولتیپل اسکلروزیس و فلج مغزی نیز استفاده می‌شود. دانترولن به صورت کپسول یا پودر داخل وریدی برای تزریق مصرف می شود.
خواب آلودگی و حساسیت به نور از عوارض جانبی رایج است. این دارو می‌تواند باعث مشکلات شدید کبدی شود و افراد مبتلا به بیماری فعال کبدی نباید آن را مصرف کنند. FDA به دانترولن درجه C برای ایمنی در بارداری داده است.
سوالات متداول
چه اختلالات عصبی عضلانی باعث درد ماهیچه پا می‌شود؟
- اسکلروز جانبی آمیوتروفیک (ALS)
- بیماری شارکو ماری توث
- اسکلروز چندگانه
- دیستروفی عضلانی
- میاستنی گراویس
- میوپاتی
- میوزیت، از جمله پلی میوزیت و درماتومیوزیت
- نوروپاتی محیطی
- آتروفی عضلانی نخاعی
چه زمانی برای درد ماهیچه باید به پزشک مراجعه کنم؟
در صورت بروز علائم زیر در کنار درد ماهیچه پا، در اسرع وقت به پزشک مراجعه کنید.
- تغییر رنگ پوست در ساق پا، پا یا انگشتان پا
- مشکلات در حرکت یا راه رفتن
- درد شدید یا ناگهانی ساق پا
- تورم در ساق پا یا هر جایی از ساق پا
چگونه می‌توان تفاوت بین درد ماهیچه پا و استخوان درد را تشخیص دهید؟
درد استخوان معمولاً عمیق‌تر، تیزتر و شدیدتر از درد عضلانی است. درد ماهیچه پا در طی یک یا دو روز کاهش می‌یابد، در حالی که درد استخوان متمرکزتر است و بیشتر طول می‌کشد. درد استخوان نیز کمتر از درد مفاصل یا ماهیچه است و باید همیشه جدی گرفته شود.
برای شل شدن ماهیچه‌ها چه چیزی بنوشم؟
- دمنوش بابونه
- آب گیلاس
- اسموتی بلوبری
چگونه می‌توانید تشخیص دهید درد عصبی دارید یا عضلانی؟
توجه به این نکته ضروری است که یکی از بزرگ‌ترین تفاوت‌های بین درد عصبی و درد عضلانی، درد مزمن است. درد مزمن مداوم و ثابت است. بافت آسیب دیده که باعث درد عصبی می‌شود اغلب منجر به درد مزمن می شود.
آیا درد ماهیچه پا از علائم بیماری است؟
بیماری شریان محیطی (PAD)، یک بیماری شایع پزشکی که بر جریان خون در ناحیه تحتانی بدن تأثیر می‌گذارد، می‌تواند باعث درد ماهیچه پا شود. علاوه بر درد ماهیچه پشت پا، مشکلات مربوط به سیستم گردش خون می‌تواند باعث ریزش مو، تغییر رنگ، خستگی پاها، تغییرات دمای پوست و ضایعات یا زخم‌های پوستی شود.
