علت درد ساق پا چیست ؟ و چگونه درمانش کنم ؟ سوالی آشنا برای افراد مبتلا به درد ساق پا است. این درد در اثر عوامل مختلفی ایجاد شده و برای درمان آن روشهای درمانی خانگی و پزشکی وجود دارد.
برای مثال نارسایی کلیوی میتواند علت درد ساق پا باشد یا موارد دیگری چون کمبود ویتامین ها، ورزش بیش از حد، ایستادنهای طولانیمدت و … از علل دیگر درد ساق پا باشند.
با تغییر سبک زندگی، مراقبت از پاها و یا با استفاده از مواد غذایی مناسب یا مصرف مکملهای مناسب میتوانیم از ایجاد درد در ساق پا جلوگیری کرده و یا در صورت درد در ساق پا آن را درمان کنیم.
آنچه در این مقاله میخوانید:
Toggleانواع درد ساق پا
از انواع درد ساق پا میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
● گرفتگی پا یا اسب چارلی
عضلات پا در این حالت سفت و دچار اسپاسم میشود. بعد از مدتی عضلات پا خود را رها میکنند. این درد در افراد مسن رواج بیشتری دارد. در زمان شب امکان بروز گرفتگی پا بیشتر است.
● تورم زیر زانو
راهرفتن و دویدن سریع فشار زیادی را به عضلات پا وارد میکند. در صورت عدم آمادگی عضلات در استخوانها و مفاصل درد شدید احساس خواهد شد.
علل تورم ساق پا و مچ پا
برای از بین بردن درد ساق پا لازم است تا با علت درد ساق پا آشنا شویم. از جمله علل تورم ساق پا میتوان به موارد ذیل اشاره کرد:
● نارسایی کلیوی
کلیه معیوب آب ناشی از خوردن و آشامیدن مواد غذایی را دفع نکرده و مقدار زیادی از این آب در بدن مانده و متورم میشود.
تجمع این آب بیشتر در اندام تحتانی بدن مانند ساق و مچ پا خواهد بود. نارسایی کلیوی از جمله علت درد ساق پا به صورت رایج است.
● نارسایی قلبی
قلب معیوب خون وریدی را بهدرستی انتقال نمیدهد. عدم انتقال مناسب خون سبب تجمع آن در بدن میشود. این تجمع خونی در ساق و مچ پا بیشتر خواهد بود.
● کم شدن پروتئین خون
کاهش پروتئین خون ناشی از تغذیه ناسالم و یا نارسایی کبدی است. کم بودن پروتئین خون سبب نشت سرم از داخل مویرگ به فضای بین سلولی شده و این تجمع سبب ورم کل بدن میشود.
● بیماریهای ریه مانند برونشیت
در بیماریهای ریوی فشار عروق ریوی بالا رفته و این موجب ورم نقاط مختلف بدن بهویژه اندام تحتانی بدن و درد ساق پا خواهد شد.
● کمخونی
از دیگر علل ورم ساق پا کمخونی است.
● کمکاری تیروئید
کمکار بودن غده تیروئید در تولید هورمونهای T3 و T4 ممکن است به ورم ساق پا منجر شود.
کمبود کدام ویتامین باعث درد ساق پا میشود؟
از ویتامینهایی که کمبود آن سبب درد در ساق پا میشوند میتوان به ویتامین D اشاره کرد.
بدون وجود ویتامین D در بدن عضلات و استخوانهای فرد ضعیف شده و این منجر به درد ساق پا در افراد مختلف میشود.
کمبود املاح معدنی چون کلسیم، پتاسیم و منیزیم نیز سبب درد ساق پا میشوند.
ویتامین K و E نیز در کاهش درد در ساق پا مفید هستند. لذا کمبود ویتامین ها از علت درد ساق پا است که با استفاده از مکمل هایی می توان این کمبود ها را جبران کرد.
درد ساق پا چگونه درمان می شود؟
از روشهای درمان درد ساق پا تغییر رژیم غذایی و استفاده از مکملهای مناسب است. البته اگر علت درد ساق پا کمبود مواد و املاح معدنی و ویتامین ها باشد با استفاده از مکمل های غذایی مناسب می توان کمبود موارد غذایی را جبران کرد.
از جمله مکملهای مفید در درمان درد ساق پا مکمل کلسی هیل ایکس مارت است. این مکمل با داشتن مواد و املاح معدنی چون کلسیم و ویتامینهایی چون ویتامین D، K و E در درمان درد ساق پا مناسب است.
مکمل کلسی هیل ایکس مارت بهاندازه دو کاسه ماست کلسیم و بهاندازه 10 تخممرغ ویتامین D دارد.
مقدار ویتامین K موجود در این مکمل برابر با 100 گرم پنیر و میزان ویتامین E این مکمل بهاندازه یک قاشق غذاخوری روغن آفتابگردان است.
از جمله املاح برای جلوگیری از درد ساق پا کلسیم است. کلسیم سبب افزایش استحکام استخوانها شده و در جلوگیری از ابتلا به پوکیاستخوان مناسب است.
ویتامین D نیز از ویتامینهای موردنیاز در درمان درد ساق پا است. این ویتامین از پوکیاستخوان و راشیتیسم نیز جلوگیری میکند.
ویتامین E موجود در مکمل کلسی هیل با خاصیت ضدالتهابی خود سبب جلوگیری از تحلیل استخوانها و غضروفها شده و رادیکالهای آزاد را کاهش میدهد.
در نهایت ویتامین K مکمل کلسی هیل ایکس مارت به ترمیم و کمک به بازسازی استخوانهای ضعیف و آسیبدیده کمک زیادی میکند و از این طریق در درمان دردهای موجود در ساق پا مؤثر است.
آیا می توان از درد پا جلوگیری کرد؟
با استفاده از مراقبتهای روزانه میتوان از درد پا جلوگیری کرد. با شناخت علت درد پا می توان از این علل در صورت امکان جلوگیری کرد و از روش هایی برای مراقبت از پای خود استفاده کنیم.
برخی از این مراقبتهای روزانه عبارتند از:
● بررسی پاها
بهتر است قسمت بالایی پا، پهلوها، کف پا، پاشنه پا و بین انگشتان پا را به طور روزانه بررسی کنید.
زخم، قرمزی، بریدگی، تاول، کوفتگی، کبودی و … از جمله نشانههایی است که باید به بررسی علل ایجاد آنها پرداخت و آنها را جدی گرفت.
● شستشوی پا
شستن روزانه پاها با آب گرم و صابون در حفاظت از پوست پا و جلوگیری از ایجاد انواع قارچها و باکتریها بر روی پا جلوگیری میکند.
عدم استفاده از محلولهای ضدعفونی بدون تجویز پزشک
● استفاده از حمام پا
استفاده از فنجانی نمک اپسوم و یک وان گرم می توان به مدت 20 دقیقه پاها را در محلول قرار داده و از درد ساق پا جلوگیری کرد.
● استفاده از تمرینات کششی
کشش انگشتان پا یا پاشنه پا در جلوگیری از درد پا مؤثر است.
استفاده از تمرینات تقویتکننده عضلات پا: با استفاده از تمرینات ورزشی جهت تقویت عضلات پا میتوان از درد پا جلوگیری کرد.
● ماساژ پا
ماساژ پا سبب بهبود گردش خون پاها شده و در جلوگیری از درد پا مؤثر است.
● استفاده از کفش مناسب
اغلب کفشهای پاشنه بلند و یا کفش های بدون قوس و انحنا به پاها آسیب میرسانند.
● کمپرس یخ
استفاده از کمپرس یخ برای جلوگیری از درد پا بعد از ایستادن، دویدن و راهرفتنهای طولانیمدت میتواند مثمر ثمر باشد.
علت شروع درد در ساق پا چیست؟
علت درد ساق پا متفاوت است. از جمله علل درد در ساق پا میتوان به موارد ذیل اشاره کرد:
● شکستگی یا ترک در ساق پا
ساق پا دارای سه ناحیه استخوانی است که هرکدام از آنها میتوانند دچار ترک یا شکستگی شده و سبب درد ساق پا شوند.
حتی ممکن است شکستگی در سایر نواحی پا مانند لگن، زانو یا مچ پا ایجاد شده باشد که این شکستگیها نیز درد در ساق پا را به همراه خواهند داشت.
● کشیدگی رباطها
از عوامل کشیدگی رباطها که درد در ساق پا را سبب میشوند میتوان به پیچخوردگی یا همان رگبهرگ شدن اشاره کرد.
پیچخوردگی و رگبهرگ شدن مچ پا میتواند به علت انتخاب و استفاده از کفش نامناسب باشد.
درصورتیکه کفش مورداستفاده کوچکتر از سایز پا باشد احتمال پیچخوردگی مچ پا بیشتر خواهد شد.
● بوریست
بورس کیسههایی پر از مایع هستند که در اطراف مفاصل قرار میگیرند تا سبب چرخش راحتتر استخوانها شده و باعث کاهش اصطکاک گردند.
بوریست یا التهاب این کیسهها بهخاطر ضربه مستقیم، فشار بیش از حد، التهاب تاندونها، بیماریهای روماتیسمی و یا وجود زائدههای استخوانی رخ میدهند.
● خونریزی
خونریزی در بافتها و مفاصل پا میتواند منجر به درد ساق پا شود.
زمان خونریزی خون با فشار زیادی از رگها خارج شده و این خارجشدن خون با شدت زیاد منجر به درد در ساق پا میشود.
● سندروم محفظه
این سندروم سبب ورم در قسمتهای مختلف بدن بهخصوص سبب ورم در ساق پا میشود.
این سندروم سبب میشود تا جریان خون در بخش متورم قطع شده و بیحسی، درد و عدم توانایی حرکت در پاها را به دنبال خواهد داشت.
● شریان محیطی یا PDA
این بیماری سبب ضعف گردش خون و در نتیجه درد ساق پا میشود. درد ساق پا ناشی از گردش خون در صورت درمان نشدن منجر به مرگ فرد بیمار خواهد شد. از نشانههای این بیماری لنگیدن است.
لنگیدن سبب میشود تا خون در نتیجه اکسیژن و مواد غذایی لازم به عضلات پا نرسد و در نتیجه فرد در ساق پای خود احساس درد خواهد کرد.
● لختی خون یا DVT
نشستن، ایستادن و راهرفتن طولانیمدت سبب لختی خون میگردد. تورم، احساس گرما و درد از نشانههای لخته شدن خون است.
لخته درصورتیکه منجر به سرگیجه، تنگی نفس یا سرفه همراه با استفراغ شود خطرناک بوده و فوراً برای درمان آن میبایست اقدام گردد.
● تاندونیت پاپلیتوس
بر اثر دویدن و حرکت سریع در سراشیبی تاندون پاپلیتوس دچار التهاب و در ادامه سبب درد در ساق پا خواهد شد.
● درد عصب سیاتیک
عصب سیاتیک بلندترین عصب بدن است که تا قسمت تحتانی و مچ پا ادامه پیدا میکند.
در صورت مشکل در دیسک و تحتفشار قرارگرفتن عصب سیاتیک درد در ساق پا نیز احساس میشود.
● سرطان تخمدان
از موارد نادری که ممکن است منجر به درد در ساق پا شود سرطان تخمدان است.
● عادات ماهیانه نامنظم
ایجاد عادات ماهیانه نامنظم در بانوان یا عدم قاعدگی به مدت شش ماه متوالی سبب درد در ساق پا خواهد شد.
● کمبود کلسیم
کمبود املاح معدنی چون کلسیم میتواند منجر به ایجاد درد ساق پا شود.
علت شدت درد ساق پا در شب ها چیست؟
شدت درد ساق پا در زمان شب دلایل متعددی دارد که عبارتند از:
● عدم کشش در برخی عضلات
سبک زندگی افراد و بیتحرکی و سکون آنها سبب کاهش طول عضله و تاندونها میشود و این منجر به گرفتگی و درد ساق پا خواهد شد و از علت درد ساق پا است.
● خوابیدن در حالت نامناسب
خوابیدن در حالت نامناسب میتواند منجر به گرفتگی عضلات ساق پا شود. حالتی که انگشتان پا از ما در فاصله دورتری قرار میگیرند و عضلات ساق پا کوتاه میشوند همگی منجر به گرفتگی ساق پا خواهد شد.
● تغییرات فصلی
تغییرات فصلی میتواند منجر به گرفتگی ساق پا شود. گرفتگی و درد ساق پا در زمان شب و در زمستان بیشتر رخ میدهد.
● کمبود آب بدن در زمان شب
گرفتگی عضلات پا در فصل تابستان بیشتر و در فصل زمستان کمتر اتفاق خواهد افتاد. کمبود آب می تواند علت درد ساق پا باشد.
● تمرینات شدید ورزشی
اضافه بار وارده بر عضله و استخوان پا و خستگی ناشی از آن سبب درد ساق پا میشود.
● کمبود مواد مفید و مغذی
عدم تعادل و وجود مواد و املاح معدنی چون کلسیم، منیزیم و پتاسیم سبب گرفتگی عضلات پا در شب میشود.
● ایستادنهای طولانیمدت
افرادی که مدت زیادی از شبانهروز ایستاده هستند ممکن است در زمان شب به درد در ساق پا منجر شوند.
از دیگر عواملی که سبب درد ساق پا در زمان شب خواهد شد میتوان به دوران بارداری، استفاده از برخی داروهای خاص و … اشاره کرد.
چه زمانی برای درد ساق پا باید به پزشک مراجعه کنم؟
اگر درد به طور مستمر نهایتاً تا سه روز دوام داشته باشد برای درمان آن باید به پزشک مراجعه کنیم. همچنین باید علت درد ساق پا را تشخیص دهیم.
علائمی چون درد همزمان در ساق و ران پا نیز از این علائم است که می بایست جدی گرفته شود.
تغییر رنگ پوست، برآمدگی، تورم از جمله مواردی هستند که در صورت مشاهده این علائم در ساق پاها میبایست به پزشک مراجعه شود.
آیا ناراحتی قلبی میتواند علت درد در ساق پا باشد؟
از جمله علل بیماری قلبی کمتحرکی و انجام ندادن فعالیتهای ورزشی است که سبب ضعف در عضلات بدن بهویژه عضلات پا و ساق پا میشود؛ لذا درد ساق پا میتواند نشاندهنده ناراحتی قلبی باشد.
سوالات متداول
چه زمانی در مورد درد ساق پا به پزشک مراجعه کنید؟
اگر ساق پا به دلیل تصادف و سانحه آسیب ببیند و یا کف پای فرد صاف باشد و شدت درد در ساق پا در یک دوره زمانی بیشتر شود بهطوریکه با استراحت و عدم تحرک بهبود نیابد، بهتر است برای تشخیص و درمان حتماً به پزشک مراجعه شود. همچنین درد مداوم، برآمدگی، کوفتگی، تغییر رنگ، خونمردگی و … از جمله مواردی است که با مشاهده آنها در ساق پا بهتر است به پزشک مراجعه شود.
آیا موز به درمان گرفتگی عضلات ساق پا کمک می کند؟
یکی از دلایل درد در ساق پا کمبود کلسیم، پتاسیم و منیزیم است. باتوجهبه اینکه موز پتاسیم فراوان دارد در درمان و رفع گرفتگی عضلات ساق پا بسیار مناسب است.
آیا آب گرم برای درد ساق پا مفید است؟
بله استفاده از آب گرم همراه با نمک اپسوم در کاهش و ازبینبردن درد ساق پا بسیار مناسب است.
آیا فشار خون بالا می تواند علت درد ساق پا باشد؟
بله فشارخون بالا در افراد میتواند منجر به سوزش پاها (به دلیل ضربان ضعیف قلب)، بیحسی و گزگز پاها شود. از جمله علائم فشارخون بالا در افراد بهغیراز نشانههای رایجی چون سردرد و سرگیجه، درد ساق پا است.
درمان طبیعی درد ساق پا چیست؟
کشیدگی عضلات ساق پا و ورزش از روشهای طبیعی برای درمان درد در ساق پا است. با استفاده از ورزشهای مخصوص میتوان عضلات ساق پا را تقویت کرد و از درد ساق پا جلوگیری کرد.
درمان خانگی درد در ساق پا
ماساژ پا با آب گرم، شستشوی پا، حمام پا، تمرینات کششی مداوم، کمپرس یخ از درمانهای خانگی برای ازبینبردن درد ساق پا است.