بدن درد در بارداری به دلیل تغییراتی که در بدن رخ می‌دهد، برای همه زنان اتفاق می‌افتد. با شروع بارداری مرکز ثقل بدن جابه‌جا می‌شود، اندام‌های بدن برای سازگاری با جنین در حال رشد حرکت می‌کنند و عضلات و مفاصل شما تحت فشار قرار می‌گیرند.
بدن درد در بارداری می‌تواند قسمت‌های مختلفی از بدن مادر را تحت تاثیر خود قرار می‌دهد. رایج‌ترین دردها در بارداری، درد کمر و درد عصبی پاها است.
این دردها در صورتی که به علت بیماری زمینه‌ایی ایجاد نشده باشد، با مسکن قابل کنترل بوده و پس از زایمان از بین می‌رود. توجه داشته باشید که قبل از مصرف هرگونه مسکن و مکمل، باید با پزشک متخصص خود مشورت کنید.
علت بدن درد در بارداری
به طور کلی تغییر هورمونی از ابتدای بارداری و افزایش فشار ناشی از بزرگ شدن رحم دو علت اصلی بدن درد در بارداری است.
با گذر زمان، وزن اضافی جنین فشار بیشتری بر عضلات و اسکلت بدن مادر وارد می‌کند و هورمون‌ها باعث شل شدن رباط‌ها و مفاصل بدن می‌شود.
این عوامل وضعیت و مرکز ثقل شما را برای سازگاری با جنین در حال رشد تغییر می‌دهند و در عین حال باعث ضعیف شدن دیواره‌های شکم و افزایش فشار روی ماهیچه‌ها می‌شوند که منجر به بدن درد در بارداری می‌شود.
رایج‌ترین درد در بارداری کمر درد است. با این حال، بسیاری از زنانی که برای بار اول بارداری شده‌اند، درد شکمی را نیز تجربه می‌کنند.
درد شکمی ناشی از انبساط دیواره رحم و ماهیچههای شکم اطراف رحم است. این درد در سه ماهه دوم بارداری برطرف می‌شود.
افزایش وزن یا تورم ناشی از احتباس مایعات به دلیل بارداری، می‌تواند باعث درد در قسمت‌های مختلف پاها نیز شود.
نوع بدن درد در بارداری از فردی به فرد دیگر متفاوت است و به سطح فعالیت آن‌ها بستگی دارد. هر چه فعالیت مادر بیشتر باشد، احتمال درد گرفتن بدن هم بیشتر می‌شود.
بدن درد در بارداری در هر زمانی از بارداری ممکن است بروز پیدا کند اما در سه ماهه سوم با بزرگ شدن جنین و نزدیکی به زمان زایمان به بیشترین حد خود می‌رسد.
بدن درد در بارداری (سه ماهه اول)
اکثر زنان در طول سه ماهه اول تغییرات زیادی را در بدن خود حس می‌کنند. این تغییرات رخ می‌دهند تا بدن برای رشد جنین و زایمان آماده شود.
● تغییرات هورمونی
هورمون‌های پروژسترون و ریلکسین که در ابتدای بارداری در بدن ترشح می‌شوند، باعث ایجاد علائم زیر در بدن می‌شود:
- خستگی
- حالت تهوع
- درد و درد
- درد یا تورم مفاصل
ممکن است در اوایل بارداری به دلیل تغییرات هورمونی، به خصوص در اواخر سه ماهه اول، درد عضلانی و بدن درد در بارداری را تجربه کنید.
درد لگن و کمردرد شایع‌ترین نوع بدن درد در سه ماهه اول بارداری است. دردهای دیگری که ممکن است تجربه کنید شامل گرفتگی، فشار عضلانی، سردرد و درد سینه است.
در سه ماهه اول بارداری ممکن است گرفتگی خفیف رحم را در اوایل بارداری تجربه کنید.
این درد شبیه دردهای پریود است زیرا رحم شروع به بزرگ شدن می‌کند. همچنین ممکن است به دلیل یبوست یا نفح، شکم درد داشته باشید که هر دو در سه ماهه اول بارداری شایع هستند.
مشکلات گوارشی نیز با تغییرات هورمونی مرتبط است و در اوایل بارداری شروع می‌شود.
بدن درد در سه ماهه دوم بارداری
در سه ماهه دوم بارداری، بدن برای رشد جنین آماده است. در این دوره جنین موادغذایی بیشتری از بدن مادر دریافت کرده و وزن می‌گیرد.
در سه ماهه دوم مادر دردهای زیر را ممکن است تجربه کند. توجه داشته باشید که بدن درد در بارداری تنها به سه ماهه دوم محدود نمی‌شود.
● گرفتگی عضلات
گرفتگی عضلات پا یکی از شایع‌ترین نوع درد بدن در بارداری است که معمولا در سه ماهه دوم بروز پیدا می‌کند. این انقباضات عضلانی در پا و اغلب در شب اتفاق می‌افتد.
علت گرفتگی ممکن است تغییرات در گردش خون یا کمبود مواد معدنی مانند کلسیم، فسفر یا منیزیم باشد. با بزرگ شدن رحم، فشار وارد بر رگ‌هایی که به لگن ختم می‌شوند بیشتر می‌شود.
این اتفاق باعث تجمع اسید و انقباضات غیرارادی در عضلات ساق پا می‌شود. برای جلوگیری از گرفتگی پا، می‌توانید حرکات کششی قبل از خواب انجام دهید، از کفش‌ه‌ای مناسب استفاده کنید، ورزش‌های خفیف مناسب بارداری انجام دهید و در طول روز مایعات فراوان بخورید.
اگر با گرفتگی پا از خواب بیدار می‌شوید، عضلات خود را با خم کردن پای خود به سمت بالا بکشید و سپس به پایین برگردید تا درد را کاهش دهید.
همچنین می‌توانید حمام یا دوش آب گرم بگیرید یا ماهیچههای پاها را به آرامی ماساژ دهید.
● درد زیر شکم
همانطور که رحم شما در دوران بارداری رشد می‌کند، رباط‌هایی که آن را در جای خود نگه می‌دارند کشیده می‌شود. این کشش می‌تواند باعث ایجاد بدن درد در بارداری شود.
این درد کوتاه و تیز و مانند اسپاسم عضلانی در ناحیه زیر شکم است. درد زیر شکم می‌تواند در هر دو طرف اتفاق بیفتد. این درد کاملا طبیعی و نشانه‌ایی از رشد جنین است.
بدن درد در سه ماهه سوم بارداری
بدن درد در بارداری در سه ماهه سوم ناشی از آمادگی بدن برای زایمان و افزایش وزن جنین است.
به دلیل حساسیت این دوره، هر نوع دردی را با پزشک در میان بگذارید.
● انقباضات براکستون هیکس
در پایان سه ماهه دوم و در ابتدای سه ماهه سوم، ممکن است انقباضات براکستون هیکس را تجربه کنید. این انقباضات با نزدیک شدن به موعد زایمان، شدیدتر می‌شود.
انقباضات براکستون هیکس معمولا هنگام پیاده‌روی یا استراحت بروز پیدا نمی‌کند. این انقباضات در نزدیکی زمان زایمان کاملا طبیعی هستند و رحم را برای فرایند زایمان آماده می‌کند. می‌توانید برای جلوگیری از ایجاد مشکل، به پزشک مراجعه کنید.
● درد عصبی ناشی از فشرده شدن عصب
افزایش وزن و بزرگ شدن رحم می‌تواند به قسمتی از بدن فشار وارد کرده و از ارسال سیگنال به مغز توسط اعصاب جلوگیری کند.
بی‌حسی طولانی مدت در دست و انگشتان، که گاهی اوقات در دوران بارداری رخ می‌دهد، می‌تواند نشانه‌ای از سندرم تونل کارپال باشد.
فشار به عصب‌های اطراف ستون فقرات باعث احساس درد شدید می‌شود. این نوع درد درمانی ندارد و تنها با استراحت و رفع فشار عصبی از بین می‌رود.
درمان بدن درد در بارداری
یکی از بهترین راهکارها برای پیشگیری و درمان بدن درد در بارداری، فعال ماندن است. اگرچه ممکن است غیرقابل تصور به نظر برسد، اما ورزش به رفع دردهای رایج بارداری، از کمردرد گرفته تا یبوست و نفخ کمک می‌کند.
ورزش ایمن برای بارداری به کنترل وزن در بارداری کمک می‌کند، ماهیچههای شما را تقویت کرده و کشش می‌دهد، وضعیت کلی بدن و گردش خون را نیز بهبود می‌دهد.
به طور خاص برای تسکین درد کمر و لگن، روی یک صندلی حمایتی بنشینید، هنگام لباس پوشیدن بنشینید، از فرم مناسب برای بلند کردن اجسام سنگین‌تر استفاده کنید و سعی کنید از ایستادن طولانی مدت خودداری کنید.
اگر این نکات کمکی نکرد، با پزشک خود در مورد مصرف مسکن ایمن برای بارداری صحبت کنید.
همچنین می‌توانید از پزشک متخصص زنان یا مامای خود بخواهید که شما را به یک فیزیوتراپیست ارجاع دهد.
کار با یک فیزیوتراپیست می‌تواند به تسکین درد و افزایش قدرت شما با پیشرفت بارداری کمک کند.
درمان فوری بدن درد در بارداری
برای تسکین فوری درد عضلات و بدن درد در بارداری، دراز بکشید، استراحت کنید و گرما و سرما تراپی را با کمپرس‌های سرد و گرم امتحان کنید.
کمپرس سرد می‌تواند التهاب را کاهش داده و به تسکین درد عضلات و کمر کمک کند.
برای اعمال گرما، می توانید از یک پد گرمایش الکتریکی، بطری آب گرم یا کمپرس گرم استفاده کنید.
بیش از ده دقیقه به شکم خود حرارت ندهید زیرا گرمای بیش از حد می‌تواند به جنین آسیب برساند.
برای بدن درد در بارداری چی بخوریم؟
مصرف مایعات کافی و مواد خوراکی سرشار از موادمغذی برای بدن درد در بارداری بسیار مهم است.
در این بخش به موادمغذی که درد بدن را کاهش می‌دهند می‌پردازیم.
● آب
بدن برای کمک به حمل موادمغذی در سراسر بدن و بهبود سرعت ساخت بافت جدید به آب نیاز دارد.
مصرف آب کافی به کاهش سموم و کاهش بدن درد در بارداری کمک می‌کند.
همه ما می‌دانیم که نوشیدن آب کافی (حدود 10 لیوان در روز برای مادران باردار) حیاتی است. زنان باردار باید حداقل 10 لیوان اب در روز بخورند.
راه دیگر برای هیدراته ماندن، خوردن غذاهایی است که عمدتا از آب تشکیل شده‌اند. هندوانه، خیار، خربزه و مرکبات برخی از غذاهایی هستند که نه تنها بدن را آبرسانی می‌کنند، بلکه موادمغذی مورد نیاز بدن را هم تامین می‌کنند.
● آهن
کمبود آهن در میان زنان باردار بسیار رایج است و باعث بدن درد در بارداری می‌شود.
غذاهای حاوی آهن شامل گوشت قرمز، لوبیا، سبزیجات سبز برگ مانند اسفناج و غلات صبحانه غنی شده است.
● کلسیم
مادر و جنین برای داشتن استخوان‌ها و دندان‌های قوی به کلسیم نیاز دارند. کلسیم همچنین از عملکرد سالم سیستم گردش خون، عضلانی و عصبی پشتیبانی می‌کند و باعث کاهش درد بدن در بارداری می‌شود.
محصولات لبنی بهترین منابع جذب کلسیم هستند. منابع غیر لبنی شامل کلم بروکلی و کلم پیچ است. بسیاری از آبمیوه‌ها و غلات صبحانه نیز با کلسیم غنی شده‌اند.
سوالات متداول
برای بدن درد در بارداری چه دارویی بخوریم؟
استامینوفن معمولا برای درمان بدن درد در بارداری استفاده می‌شود. قبل از استفاده از هر دارویی بهتر است با پزشک مشورت کنید.
چه موقع برای بدن درد در بارداری باید به پزشک مراجعه کنیم؟
بدن درد بارداری معمولا به یک ناحیه خاص را تحت تاثیر قرار می‌دهد. درد شدید که حرکت را محدود می‌کند یا با تورم و قرمزی همراه است، می‌تواند نشانه‌ای از لخته شدن خون باشد. لخته شدن خون برای مادر و جنین خطرناک است و باید فورا به پزشک مراجعه شود.