استئوآرتریت (Osteoarthritis) از جمله بیماری هایی است که در اثر از بین رفتن غضروف و ساییده شدن استخوان ها بر یکدیگر رخ می دهد. بالا رفتن سن، جنسیت، آسیب و تصادف، چاقی، فشار زیاد بر مفاصل در اثر فعالیت های بدنی و … همگی از علل ایجاد استئوآرتریت است.
این بیماری اغلب در ستون فقرات، دست، انگشتان دست و زانو ایجاد می شود. احساس درد، تورم، التهاب، تغییر شکل مفاصل، محدود شدن دامنه حرکتی و … از نشانه های این بیماری است.
انجام فعالیت ورزشی مناسب نظیر شنا، استفاده از داروهای کاهش التهاب مانند ناپروکسن، رژیم غذایی مناسبی که به کاهش وزن منجر گردد و … همگی از راه های درمانی استئوآرتریت است.
به منظور کسب اطلاعات بیشتر در خصوص استئوآرتریت تا انتهای این مقاله با ما همراه باشید.
آنچه در این مقاله میخوانید:
Toggleاستئوآرتریت چیست؟
استئوآرتریت یا OA یکی از شایع ترین انواع آرتریت است. برخی افراد این بیماری را همان ساییدگی مفاصل در نظر می گیرند. اغلب این بیماری در اندامی چون دست، زانو، انگشتان دست، باسن و … خود را نشان می دهد.
زمانی که افراد به استئوآرتریت مبتلا میشوند، به مرور زمان غضروف داخل مفصل آن ها شروع به شکستن می کند. در ادامه استخوان زیرین غضروف تغییر شکل می دهد. این تغییرات به مرور زمان رخ داده و با گذشت زمان بدتر میشود.
احساس درد، سفتی و تورم در مفاصل از علائم آشکار استئوآرتریت است. اگر این عارضه درمان نشود به مرور زمان سبب کاهش عملکرد و ناتوانی فرد مبتلا خواهد شد و به مرور زمان بیمار قادر به انجام کارها و فعالیت های روزمره خود نخواهد بود.
علت بیماری استئوآرتریت چیست؟
بیماری استئوآرتریت از آسیب یا تجزیه غضروف مفاصل بین استخوان ها ناشی میشود. در این بیماری غضروف محافظ انتهای استخوان شکسته شده و درد، تورم و مشکلات حرکتی را به وجود خواهند آورد.
علت بیماری استئوآرتریت به طور دقیق مشخص نیست اما برخی از عللی که سهم بیشتری در پدید آوردن این بیماری دارند، عبارتند از:
- آسیب به مفاصل: استفاده و کار زیاد با مفاصل به صورتی که مفاصل زمان کافی برای ریکاوری و بهبودی خود را نداشته باشند.
- سن: خطر ابتلا به استئوآرتریت با افزایش بیماری افزایش خواهد یافت.
- ژنتیک: این بیماری میتواند علت ژنتیکی داشته باشد، هرچند ژن پدیدآورنده این بیماری هنوز شناسایی نشده است.
- چاقی: افرادی که اضافه وزن دارند، مفاصلی همواره تحت فشار خواهند داشت. این تحمل فشار در مفاصلی چون زانو، باسن و … بیشتر بوده و سبب استئوآرتریت خواهد شد.
- جنسیت: بیماری استئوآرتریت در زنان نسبت به مردان شایع تر است.
غضروف چیست؟
غضروف بافتی سفت و لغزنده است که سبب میگردد تا مفاصل بتوانند بدون اصطکاک حرکت کنند.
با از بین رفتن غضروف، استخوان بر استخوان ساییده شده و استئوآرتریت ایجاد میشود.
علائم استئوآرتریت
از برخی علائم استئوآرتریت میتوان به موارد ذیل اشاره کرد:
- احساس درد در مفصل آسیب دیده که در حین حرکت و یا پس از آن درد افزایش مییابد.
- احساس سفتی و یا سختی در مفصل آسیب دیده که پس از غیر فعال بودن و یا بیدار شدن از خواب بیشتر است.
- تورم که ناشی از التهاب در بافت نرم مفصل است.
- کاهش انعطاف پذیری و محدود شدن دامنه حرکتی فرد بیمار در نقطه آسیب دیده
- ایجاد خارهای استخوانی، که توده هایی سخت و شبیه تکه های اضافی استخوان هستند و در اطراف مفاصل آسیب دیده ظاهر میشوند.
انواع بیماری استئوآرتریت
این بیماری را میتوان به دو نوع اولیه و ثانویه تقسیم بندی کرد. استئوآرتریت اولیه علت شناخته شده ای ندارد، اما استئوآرتریت ثانویه که با تجزیه غضروف مفصل شروع میشود در اثر بیماری، عفونت، آسیب و … ایجاد می شود.
از بین رفتن غضروف سبب میگردد تا انتهای استخوان ها ضخیم شده و رشد استخوانی یا خار استخوان ایجاد شود. این خارهای استخوانی سبب ایجاد اختلال در حرکت مفاصل میشود.
از انواع استئوآرتریت میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
استئوآرتریت زانو
اگر افراد به استئوآرتریت زانو مبتلا شوند، مقداری از غضروف مفاصل زانو را از دست می دهند، این امر سبب می گردد تا استخوان ها روی یکدیگر حرکت کرده و ساییده شوند.
در اثر این ساییدگی شکل استخوان ها ممکن است تغییر کرده و احتمال دارد که خار استخوان در آن ها ایجاد شود. این فرایند سبب احساس درد و سفتی در زانوی افراد میشود.
اغلب استئوآرتریت زانو در سنین بالا، زنان، افراد دارای اضافه وزن، افرادی که مدت زمان طولانی ورزش کرده اند مانند دوندگان و یا افرادی که شغلی فیزیکی دارند، مانند کشاورزان رخ میدهد. اغلب این بیماری پس از یک یا مجموعه ای از آسیب ها در زانو ایجاد میشود.
اغلب آرتریت زانو زمانی که شما فعال هستید بدتر خواهد شد. افراد با استئوآرتریت زانو به دلیل سفتی و درد و تورم نخواهند توانست زانوی خود را به طور معمول حرکت دهند و دامنه حرکتی محدودتری خواهند داشت.
استئوآرتریت دست
استئوآرتریت دست در اثر از بین رفتن غضروف دست به وجود می آید. اغلب احساس درد، تورم و التهاب پس از فعالیت هایی نظیر گرفتن و یا چنگ زدن شدید بیشتر میشود.
احساس درد ممکن است بلافاصله رخ نداده و حتی با گذشت چند ساعت یا در روز بعد احساس درد و یا سفتی در دستان احساس شود.
استئوآرتریت ستون فقرات
استئوآرتریت دژنراتیو شایع ترین نوع استئوآرتریت ستون فقرات است. این بیماری کمر را تحت تأثیر قرار میدهد. پ
احساس درد در ستون فقرات با از بین رفتن غضروف در مفاصل کمر به مرور زمان بیشتر خواهد شد. از آنجا که درد ناشی از استئوآرتریت ناشی از آسیب است، زمانی که کمر را خم کرده و یا میچرخانید احساس درد بیشتری خواهید کرد.
استئوآرتریت ستون فقرات مفاصل فاست بین مهره ها را درگیر میکند. گاهی به این بیماری، آرتریت مفصل فاست، سندرم مفصل فاست و یا بیماری فاست هم گفته میشود.
در اثر نازک شدن دیسک بین مهره ها، فشار بر مفاصل فاست بیشتر شده، در ادامه اصطکاک بیشتر ایجاد و غضروف آسیب بیشتری خواهد دید.
استئوآرتریت انگشتان دست
استئوآرتریت دست سبب التهاب، درد و سفتی در مفاصل دست می شود. اغلب استئوآرتریت انگشتان دست در مفصل میانی انگشت، مفصل نزدیک به نوک انگشتان دست و پایه انگشت شست از جایی که انگشت شست به مچ دست برسد، ایجاد می شود.
شایع ترین نشانه استئوآرتریت انگشتان دست سفتی آن ها است که از خم شدن مفاصل انگشتان دست ممانعت میکند. ایجاد برآمدگی در نزدیکی مفاصل انگشتان دست، ایجاد کیست هایی پر از مایع در نزدیکی مفاصل نوک انگشتان دست، احساس تورم و قرمزی در انگشتان، احساس ضعف و درد در انگشتان که برخی فعالیت ها مانند چرخاندن دستگیره در و یا بلند کردن گلدان های سنگین را دشوار میکند.
تجزیه غضروف و ساییدگی در استخوان ها میتواند شکل مفاصل را تغییر داده و آن ها را بزرگ تر کند.
ایجاد گره های استخوانی کوچک در مفصل میانی انگشتان که به آن ها بوچارد گفته میشود از دیگر علائم استئوآرتریت در انگشتان دست است.
عوارض استئوآرتریت چیست؟
از عوارض استئوآرتریت میتوان به تجزیه غضروف، مرگ استخوان و شکستگی استرسی استخوان اشاره کرد.
در این نوع آرتریت تجزیه غضروف سبب شل شدن مواد بافتی در مفاصل میشود و به آن کندرولیز میگویند. همچنین شکستگی های استرسی یا ترک های مویی در استخوان که در اثر آسیب یا استرس ایجاد میشوند، خونریزی داخل مفصل و عفونت در آن از دیگر عوارض استئوآرتریت به شمار میروند.
استئوآرتریت چگونه تشخیص داده می شود؟
به منظور تشخیص استئوآرتریت از علائم بالینی و یا از آزمایشات جهت تشخیص این بیماری استفاده می کنند.
افرادی که در مفاصل زانو، دست، باسن، انگشتان دست و … احساس درد، تورم، سفتی، محدودیت در انعطاف و … دارند، سن بالای 45 سال دارند. سفتی در مفاصل آن ها صبح وجود نداشته و یا این سفتی کمتر از 30 دقیقه به طول می انجامد، به احتمال زیاد به استئوآرتریت مبتلا شده اند.
حتی پزشکان با آزمایشات بیشتر از طریق اشعه ایکس و یا آزمایش خون میتوانند برخی از گزینه های احتمالی دیگر را حذف کرده و با اطمینان بیشتری این بیماری را تشخیص دهند.
درمان استئوآرتریت
درمان قطعی برای استئوآرتریت وجود ندارد، اما برخی از روش های درمانی که سبب کاهش علائم و عوارض این بیماری میشوند عبارتند از:
افزایش دادن فعالیت های بدنی
افراد با استئوآرتریت بهتر است از انجام فعالیت های ورزشی که بر مفاصل فشار وارد میکند نظیر کشتی، بوکس، بیسبال، فوتبال، زیمناستیک خودداری کنند.
استفاده از فعالیت های ورزشی ورزش هایی نظیر شنا و پیاده روی و دوچرخه سواری توصیه میشود. همچنین انجام فعالیت های ورزشی مانند تای چی و یوگا و … که سبب آرامش خاطر و اعصاب میشوند، برای درمان استئوآرتریت مورد استفاده قرار میگیرند.
استفاده از فیزیوتراپی با هدف تقویت عضلات
فیزیوتراپی منجر به کاهش درد مفاصل، افزایش انعطاف پذیری مفاصل و کاهش فشار بر مفاصل میشود.
کاهش دادن وزن بدن
کاهش وزن بدن به پیشگیری از استئوآرتریت یا درمان این بیماری کمک خواهد کرد.
جراحی به عنوان آخرین گزینه درمانی
جراحی آخرین گزینه درمانی است و اگر تمامی گزینه های درمانی استفاده شده و نتیجه مناسبی ندهند، از این روش استفاده میکنند که به دنبال این روش درمانی مفاصل آسیب دیده ترمیم و یا در شرایط حادتر تعویض میشود.
حرارت درمانی
درمان مفاصل آسیب دیده با حرارت به جهت کاهش درد کمک میکند.
داروها
استفاده از داروها و مسکن های ضدالتهابی در درمان استئوآرتریت نقش دارند. استفاده از داروهای ضدالتهابی نظیر استامینوفن، ناپروکسن، سلبرکس، ایبوپروفن و … در کاهش درد نقش دارند.
تزریق کورتیزون
کورتیزون نوعی هورمون است که به طور طبیعی در بدن تولید میشود و اگر اطراف مفصل آسیب دیده تزریق گردد، سبب کاهش درد استئوآرتریت خواهد شد.
لزوم مصرف مگنی ول در بیماران مبتلا به استئوآرتریت
افراد مبتلا به استئوآرتریت در کنار داشتن رژیم غذایی مناسب، انجام فعالیت های ورزشی منظم، کاهش وزن و … بهتر است از مکمل در رزیم غذایی خود نیز استفاده کنند.
یکی از بهترین مکمل ها برای کمک به افراد مبتلا به استئوآرتریت مکمل مگنی ول ایکس مارت است.
مگنی ول از ویتامین ها و مواد معدنی مانند منیزیم و ویتامین B6 تشکیل شده است. منیزیم موجود در این مکمل به منظور جلوگیری از گرفتکی در عضلات و مفاصل موثر است.
سوالات متداول
علت اصلی استئوآرتریت چیست؟
علت اصلی استئوآرتریت از بین رفتن غضروف است. آسیب به مفاصل، بالا رفتن سن، ژنتیک، وزن بالا و … از دلایل اصلی از بین رفتن غضروف به شمار می رود.
چه کسانی به استئوآرتریت مبتلا می شوند؟
اغلب افراد با نقایص وراثتی و ژنتیکی، افراد چاق با اضافه وزن زیاد و افرادی که در معرض تصادف یا آسیب قرار می گیرند، به بیماری استئوآرتریت دچار خواهند شد.
موثرترین داروی استئوآرتریت چیست؟
بهره مندی از داروهای ضد التهابی مانند استامینوفن، ناپروکسن، سلبرکس، ایبوپروفن و … جهت کاهش درد استئوآرتریت و کاهش سفتی و تورم ناشی از این بیماری از موثرترین داروها به شمار می روند.
بهترین درمان غیر دارویی برای استئوآرتریت چیست؟
انجام حرکات و فعالیت های ورزشی مانند پیاده روی، شنا و دوچرخه سواری و انجام فعالیت های ورزشی مانند تای چی، یوگا و … که سبب تمدد اعصاب می شود، از بهترین درمان های غیر دارویی استئوآرتریت به شمار می روند.