مزوتراپی یک تکنیک زیبایی غیر جراحی است که از تزریق ویتامین‌ها، مواد معدنی، آنزیم‌ها، آمینو‌اسیدها، هورمون‌ها و عصاره‌های گیاهی برای جوانسازی و سفت‌کردن بافت پوست صورت و گردن، کاهش ریزش مو و حتی حذف چربی‌های اضافی و سلولیت برای فرم‌دهی به بدن استفاده می‌کند. برای اولین بار در سال 1952 بود که یک پزشک فرانسوی از این روش برای تسکین درد استفاده کرد. به مرور با پیشرفت علم، اهمیت آن برای بهبود ظاهر پوست مشخص شد.
ایده اصلی مزوتراپی این است که مشکلات اساسی مانند گردش خون ضعیف و التهاب که باعث آسیب به پوست یا ریشه مو می‌شوند، اصلاح شوند. از سوزن‌های بسیار ظریفی برای تزریق یک سری مواد به لایه میانی (مزودرم) پوست صورت یا سر استفاده می‌شود. در واقع اصطلاح مزوتراپی به درمان لایه مزودرم پوست اشاره دارد.
اغلب این مواد مورد تایید سازمان غذا و داروی آمریکا (FDA) هستند و اصولا نحوه ترکیب آن‌ها براساس مشکلات موجود، ناحیه خاصی که باید درمان شود، سن و وضعیت سلامتی بیمار متفاوت است و پزشک متخصص باید در این زمینه تصمیم بگیرد. به‌همین‌دلیل، نیاز است که انواع مزوتراپی به‌صورت جداگانه انجام شوند.
اگرچه مزوتراپی را می‌توان برای همه افراد سالم بالای 18 سال اعمال کرد، اما برخی از افراد به‌دلیل وجود مشکلات پوستی زمینه‌ای امکان انجام آن را ندارند. در ادامه به جزئیات بیشتری از تکنیک زیبایی مزوتراپی اشاره خواهیم کرد.
کاربردهای مزوتراپی
امروزه از مزوتراپی برای موارد زیر استفاده می‌شود:
از بین بردن چینوچروک و خطوط صورت و گردن
پس از تزریق موادی مانند آنتی‌اکسیدان‌ها، هیالورونیک اسید، آنزیم‌ها، هورمون‌ها و غیره به لایه میانی پوست، تولید پروتئین‌های ساختاری پوست مانند کلاژن و الاستین تحریک می‌شود؛ گردش خون در ناحیه اعمال شده تسریع می‌شود، پاسخ ایمنی در سیستم لنفاوی تنظیم می‌شود، با آبرسانی میزان رطوبت پوست افزایش می‌یابد و همه این موارد در کنار هم باعث تجدید و بازسازی پوست می‌شوند. در واقع در مزوتراپی پوست بافت زیرجلدی ترمیم می‌شود و به این ترتیب لایه‌های بالایی نیز جوانسازی می‌شوند.
درمان ریزش مو
مزوتراپی مو امکان رفع مشکلاتی مانند آلوپسی، ریزش بیش ازحد مو و طاسی را بدون استفاده از روش‌های جراحی (کاشت مو) فراهم می‌کند. ریزش مو اصولا ناشی از کمبودهای تغذیه‌ای، کمبود هورمون در اطراف فولیکول‌های مو و گردش خون ضعیف در پوست سر است. طی مزوتراپی مو با تزریق برخی مواد معدنی، ویتامین‌ها، اسیدهای آمینه و هورمون‌ها، این عوامل کنترل و حتی امکان رویش موهای جدید فراهم می‌شود.
کاهش لکه‌های پوستی
تجربه نشان داده است که مزوتراپی و تزریق موادی مانند آنزیم‌ها و آنتی‌اکسیدان‌ها در کاهش اثرات لکه‌های پوستی، بهبود جای زخم و ترک‌های پوستی بسیار موثر است.
رفع مشکلات اطراف چشم
درصورتی‌که مزوتراپی برای لیفت و رفع افتادگی پلک بالا و پایین چشم موثر باشد، دیگر نیازی به انجام جراحی نیست. علاوه بر جوانسازی پوست این نواحی، تزریق آنزیم‌ها در مزوتراپی صورت برای تجزیه چربی اضافی و رفع سلولیت به منظور رفع مشکلات پوستی مانند تورم، کبودی و قرمزی زیر چشم نیز لازم است.
کاهش سلولیت و چربی‌های اضافی بدن
جالب است بدانید که امروزه از روش غیر تهاجمی مزوتراپی برای حذف چربی در نواحی مانند شکم، ران، باسن، پاها، بازوها و صورت استفاده می‌شود. درصورتی‌که موثر نباشد، در مراحل بعدی برای انجام روش‌های جراحی مانند لیپوساکشن یا لیپوماتیک اقدام می‌شود. در طی این روش موادی مانند آنزیم‌ها به لایه‌های چربی و زیرین پوست تزریق و باعث تجزیه چربی می‌شوند.
اثرات و فواید مزوتراپی
مطالعه‌ای در سال 2008 بر روی 20 زن که مزوتراپی برای کانتورینگ بدن انجام داده بودند، کاهش مشخصی را در اندازه ران نشان داد. یک بررسی در سال 2012 روی شش نفر که مزوتراپی را به مدت شش ماه انجام داده بودند، نشان داد که می‌تواند تا حد زیادی به جوانسازی پوست و بهبود چین و‌چروک‌های صورت کمک کند.
بنابراین مزوتراپی یک روش درمانی مفید است که قدرت رفع مشکلات زیبایی مانند ترک پوستی، چینوچروک، لکه‌های پوستی، ریزش مو، چاقی موضعی بدن و سلولیت را دارد. البته در علم پزشکی از آن برای تسکین درد حاد یا مزمن در هر قسمت از بدن و درمان برخی از مشکلات عروقی و آسیب‌هایی ورزشی نیز استفاده می‌شود.
ترکیبات موجود در انواع کوکتل‌های مزوتراپی
فرمول استانداردی برای مواد تزریق شده در مزوتراپی وجود ندارد. زیرا هر مشکل زیبایی نیاز به کوکتل ویژه خود دارد که پزشک طبق تجربه خود این مخلوط را تهیه می‌کند. به طور کلی، از مواد مورد استفاده در انواع کوکتل مزوتراپی می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- داروهای تجویزی مانند گشادکننده عروق و آنتی‌بیوتیک‌ها
- هورمون‌هایی مانند کلسی‌تونین و تیروکسین برای افزایش گردش خون و تحریک رویش مو و بازسازی پوست
- آنزیم‌هایی مانند کلاژناز و هیالورونیداز برای کاهش سلولیت و چربی‌های اضافی
- عصاره‌های گیاهی مانند عصاره گیاه مُورد برای کمک به رویش مو
- هیالورونیک اسید برای افزایش رطوبت و جوانسازی پوست
- اسیدآمینه‌ها و پروتئین‌ها برای افزایش استحکام پوست و تغذیه آن
- ویتامین‌ها به‌خصوص ویتامین A و گروه B و مواد معدنی مانند روی، پتاسیم و سلنیوم
نحوه انجام تکنیک مزوتراپی
اگرچه مزوتراپی یک روش غیر تهاجمی است اما برای کاهش درد احتمالی آن ممکن است پزشک از بی‌حسی موضعی استفاده کند. بدین‌شکل که 30 تا 40 دقیقه قبل از انجام مزوتراپی روی ناحیه مربوطه کرم بی‌حس‌کننده مالیده می‌شود.
سپس کوکتل مورد نظر تهیه شده و به کمک یک آمپول با سر سوزن خیلی ظریف یا دستگاهی به نام گان (تفنگ مکانیکی) تزریق می‌شود. اصولا تزریق زاویه‌دار مقدار کمی از مواد توسط پزشک متخصص پوست و مو به لایه میانی پوست انجام می‌شود.
به‌منظور حصول نتیجه بهتر، اغلب به بیش از یک جلسه درمان نیاز است. مدت درمان ممکن است با توجه به اندازه ناحیه مزوتراپی بین 20 تا 45 دقیقه تغییر کند. زمان بهبودی پوست پس از مزوتراپی تاحدی به وضعیت بیمار بستگی دارد. پس از عمل، برخی از بیماران می‌توانند بلافاصله به زندگی روزمره خود بازگردند، درحالی‌که برخی دیگر ممکن است مشکلاتی مانند قرمزی، تورم و کبودی را تجربه کنند. معمولا این مشکلات طی دو روز از بین می‌روند.
مراقبت‌های قبل و بعد از مزوتراپی
حتما در جلسات مشاوره اولیه، پزشک خود را از داروهای شیمیایی و گیاهی که مصرف می‌کنید مطلع کنید. زیرا ممکن است لازم باشد از مصرف آسپرین و سایر داروهای ضدالتهاب غیراستروئیدی (NSAIDs) به مدت یک هفته قبل از مزوتراپی اجتناب کنید. این مسکن‌ها می‌توانند خطر خونریزی و کبودی را در طول مزوتراپی افزایش دهند.
اگر باردار یا در دوران شیردهی هستید، سابقه حساسیت به تزریق برای انواع روش‌های زیبایی دارید، به سرطان، دیابت، اختلالات انعقادی خون یا مشکلات قلبی مبتلا هستید، حتما به پزشک اطلاع دهید. قبل از هر جلسه درمانی دوش بگیرید و از هرگونه کرم یا لوازم آرایشی استفاده نکنید. پس از انجام مزوتراپی نکاتی وجود دارد که باید به آن‌ها توجه کنید. مواردی چون:
- در 10 تا 15 ساعت اول پس از مزوتراپی پوست یا مو، نباید ناحیه مورد نظر در تماس با آب یا مواد آرایشی و بهداشتی قرار بگیرد. از لمس ناحیه مورد نظر نیز پرهیز کنید.
- در دو روز اول پس از مزوتراپی، نباید از لحاظ فیزیکی به خود فشار بیاورید.
- قبل و بعد از مزوتراپی نباید از داروهای ضدالتهابی استفاده کنید.
- حتما باید قبل و بعد از مزوتراپی مواد غذایی سالم مصرف کنید. الکل، کافئین، سیگار و غذاهای حاوی پروتئین زیاد نباید مصرف شوند.
- به منظور جلوگیری از تورم، کبودی و قرمزی در ناحیه مورد تزریق، از کمپرس سرد استفاده شود.
- قبل از دست زدن به محل مورد نظر، دست‌ها باید شسته شوند تا خطر عفونت شما را تهدید نکند.
عوارض جانبی مزوتراپی
مزوتراپی پوست، مو یا صورت مانند هر عمل زیبایی دیگر ممکن است با عوارض جانبی همراه باشد. برخی از داروهایی که در حین مزوتراپی استفاده می‌شوند می‌توانند باعث بروز واکنش های آلرژیک در افراد شوند. به‌منظور جلوگیری از این مسئله، بهتر است از 24 ساعت قبل از تزریق نوع واکنش پوستی توسط پزشک بررسی شود. به طور کلی، از عوارض جانبی احتمالی می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- حالت تهوع
- استفراغ
- اسهال
- تورم پوست
- حساسیت پوستی
- احساس خارش و سوزش پوست
- بثورات پوستی
- کبودی روی سطح پوست
- عفونت پوستی
- ماندن اسکار یا جای زخم
درصورتی‌که این عوارض طی 24 تا 72 ساعت از بین نرفتند، باید به پزشک اطلاع دهید.
سوالات متداول در زمینه مزوتراپی صورت، مو یا بدن
در ادامه قصد داریم به تعدادی از سوالات رایج در این زمینه پاسخ دهیم.
معمولا به چند جلسه درمانی نیاز است؟
احتمالاً برای رسیدن به اثر مطلوب به چندین جلسه مزوتراپی نیاز خواهید داشت. باید انتظار داشته باشید که بین 3 تا 15 بار به پزشک مراجعه کنید. در ابتدا، هر 7 تا 10 روز یکبار تزریق را انجام خواهید داد. اگر پوست شما شروع به بهبود کرد، درمان‌ها هر دو هفته یک بار یا یک بار در ماه انجام می‌شوند.
هزینه مزوتراپی چقدر است؟
هزینه مزوتراپی به عوامل زیادی مانند شدت مشکل، نوع روش درمانی و مواد مورد استفاده، تعداد جلسات مورد نیاز و میزان مهارت پزشک بستگی دارد. به‌همین‌دلیل، بهتر است پیش از مزوتراپی صورت یا نواحی دیگر حتما با پزشک در مورد میزان هزینه نهایی صحبت کنید.
آیا مزوتراپی همراه با درد است؟
اصولا روشی بدون درد محسوب می‌شود، زیرا اغلب از مواد بی‌حسی موضعی استفاده می‌شود. درصورتی‌که با گذشت 24 تا 48 ساعت همچنان در ناحیه تزریق شده احساس درد داشتید حتما به پزشک اطلاع دهید. زیرا احتمال عفونت یا بروز واکنش آلرژیک وجود دارد.
تفاوت مزوتراپی و میکرونیدلینگ چیست؟
اگرچه هدف هر دو این روش‌های زیبایی جوانسازی پوست است، اما در روش میکرونیدلینگ از مواد کوکتل یا تقویت‌کننده پوست استفاده نمی‌شوند. در واقع در این روش صرفا با وارد کردن سوزن به داخل پوست به کمک یک دستگاه مخصوص، سلول‌های پوست آسیب دیده و هنگام بازسازی مجبور به تولید پروتئین‌های ساختاری بیشتری می‌شوند.
بنابراین، می‌توان انتظار داشت که اثرگذاری روش مزوتراپی بیشتر بوده و حتی به درمان ریزش مو یا سلولیت کمک کند. اصولا هزینه میکرونیدلینگ کمتر از مزوتراپی است.
سخن آخر
مزوتراپی روشی است که هم برای بازسازی پوست و هم برای ترمیم و رویش دوباره مو قابل استفاده است و معمولا در مدت زمان بسیار کوتاهی اثرات آن نمایان می‌شوند. با توجه به اینکه روشی حساس است، حتما به یک پزشک متبحر مراجعه کنید و از کیفیت بالای مواد کوکتل مورد استفاده در آن مطمئن شوید. این مسئله به کاهش عوارض جانبی آن مانند قرمزی، تورم و واکنش آلرژیک کمک زیادی می‌کند.